Thầy giáo quân hàm xanh miền cực Bắc

BHG - Với mong muốn chung tay đem cái chữ đến với các mẹ, các chị, những người phụ nữ vùng biên vốn chịu nhiều thiệt thòi, xưa nay chỉ biết cuốc nương, làm rẫy. Những người lính tại 12 đồn Biên phòng đã miệt mài, tận tâm triển khai công tác xóa mù chữ trên địa bàn, giúp người dân nâng cao trình độ nhận thức, góp phần phát triển KT - XH khu vực biên giới.

Thực hiện kế hoạch của UBND tỉnh về phổ cập giáo dục, xóa mù chữ năm 2025, các đồn Biên phòng trên tuyến biên giới đã tích cực phối hợp với địa phương, nhà trường đứng chân trên địa bàn tuyên truyền, vận động người dân chưa biết chữ tới lớp. Tại xã Nghĩa Thuận (Quản Bạ), khi màn đêm vừa buông xuống cũng là lúc lớp học chữ cho bà con dân tộc thiểu số lại rộn ràng, ngân vang bởi tiếng đọc chữ cái. Đúng 19 giờ 30 phút, lớp học tại thôn Na Lình bắt đầu sáng điện, 35 học viên có cả nam và nữ, tất cả đều là lao động chính của gia đình, học viên lớn tuổi nhất đã 50 tuổi, nhỏ tuổi nhất cũng 18. Trong thời gian hơn 1 giờ đồng hồ, các học viên được thầy, cô giáo có kinh nghiệm của trường Tiểu học Nghĩa Thuận cùng hai “thầy giáo” quân hàm xanh là cán bộ Đồn Biên phòng Nghĩa Thuận hướng dẫn tận tình. Kiến thức ban đầu đối với các học viên chủ yếu là nhận biết chữ cái, tập đọc, tập viết con số theo chuẩn tiếng Việt. Trong từng tiết học, mỗi học viên đều chú ý lắng nghe bài giảng nên việc tiếp thu cũng khá nhanh, mỗi con chữ, con số đều được các thầy, cô chỉ bảo nắn nót, chỉn chu trên từng trang giấy.

Cán bộ Đồn Biên phòng Tùng Vài (Quản Bạ) dạy xóa mù chữ cho người dân.

Là một trong những học viên tích cực của lớp, bà Sân Thị Liên, dân tộc Nùng, sinh năm 1975 ở thôn Na Lình, chia sẻ: “Do xưa kia nhà ở xa trung tâm, cuộc sống vất vả, đi lại quá khó khăn nên không được đi học, nay có lớp xóa mù chữ mở tại thôn, tôi phải quyết tâm đi học để biết đọc, biết tính. Được các thầy giáo Biên phòng dạy rất nhiệt tình và dễ hiểu, giờ tôi đã đánh vần, ghép chữ được rồi”.

Theo chân thiếu úy Lý Thái An, Đội trưởng Vận động quần chúng Đồn Biên phòng Nghĩa Thuận đi “gieo” chữ cho bà con, chúng tôi nhận thấy công việc tưởng đơn giản, song khá vất vả, bởi lớp học đa phần là người lớn tuổi, tay chân đã cứng, cộng với phát âm theo giọng nói địa phương, thậm chí có người không biết tiếng phổ thông. Thiếu úy An chia sẻ: “Bà con vốn quanh năm chỉ quen cầm dao, cầm cuốc, bàn tay đã chai sần, nay cầm bút thì ai cũng gượng gạo. Các giáo viên cũng như anh em chúng tôi làm công việc trợ giảng phải uốn nắn cho bà con theo từng nét chữ”.

Cũng như một số địa phương khác, tỷ lệ người dân tái mù chữ ở địa bàn Đồn Biên phòng Tùng Vài khá đông. Theo thống kê, hiện có 1 nghìn/11 nghìn người dân trong diện mù chữ. Khi có chủ trương mở các lớp học xóa mù, đơn vị đã phối hợp với các trường học trên địa bàn đến từng hộ gia đình tuyên truyền, vận động người không biết chữ tham gia lớp học; cử cán bộ có kinh nghiệm và năng khiếu sư phạm tham gia tập huấn. Thiếu tá Lê Đình Trọng, Chính trị viên Đồn Biên phòng Tùng Vài cho biết: “Đơn vị mong muốn giúp được nhiều người dân biết đọc, biết viết, đó cũng là cách để chúng tôi thực hiện tốt công tác vận động quần chúng. Vì vậy khi có chủ trương của trên về mở lớp xóa mù chữ, đơn vị đã tham gia nhiệt tình, có hiệu quả thiết thực”. Hiện nay 3 xã của Đồn Biên phòng Tùng Vài đã thành lập 10 lớp, với 228 học viên, các lớp học chủ yếu được triển khai vào ban đêm, bởi đây là thời điểm mà bà con rảnh rỗi.

Được trợ giảng cùng lớp học xóa mù chữ tại thôn Xì Lò Phìn, xã Tùng Vài, Thượng úy Vù Xuân Hùng, Đội trưởng Vận động quần chúng không khỏi lo âu, bởi đây là lần đầu anh hướng dẫn người dân quê hương mình học chữ. Với lợi thế là người con của dân tộc Mông, Thượng úy Hùng đã tham gia rèn chữ, chỉ dẫn các con nuôi của đồn học tập; cùng với những buổi tập huấn sư phạm do Sở Giáo dục Đào tạo mở đã giúp Hùng phần nào tự tin trên lớp. Dưới sự hướng dẫn tỉ mỉ của “thầy giáo” quân hàm xanh trẻ tuổi, nhiều học viên ông, bà cũng nhanh biết đọc, biết viết. Thượng úy Vù Xuân Hùng chia sẻ: “Cuộc sống bà con ở đây còn nhiều khó khăn. Để bà con đến lớp, chúng tôi phải đến từng nhà động viên và tạo mọi điều kiện tốt nhất cho bà con đến học. Ban đầu cũng khó khăn, nhưng thấy người lớn tuổi đi học thì thanh niên, phụ nữ cũng đi học theo”.

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Lù Mí Sùng, Phó Chủ tịch UBND xã Nghĩa Thuận, cho biết: “Trong quá trình vận động người dân đi học, ban đầu bà con còn e ngại, mặc cảm. Song được sự tuyên truyền, giải thích của cấp ủy, chính quyền địa phương, đặc biệt là sự vào cuộc tích cực của Đồn Biên phòng Nghĩa Thuận, những lớp học xóa mù chữ luôn duy trì tốt sĩ số”.

Đến nay, trên toàn tuyến biên giới đã mở được 49 lớp học xóa mù chữ với 1.114 học viên và 353 giáo viên tham gia giảng dạy, trong đó có 39 cán bộ Biên phòng trực tiếp giảng dạy và trợ giảng. Đây là nỗ lực đáng ghi nhận trong việc nâng cao dân trí, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội khu vực biên giới.

Những đôi tay từng chỉ quen cầm dao, cầm cuốc, nay biết cầm bút viết tên mình. Những khuôn mặt từng xa lạ với bảng đen, phấn trắng, giờ đây sáng lên niềm vui học chữ. Nhờ sự kèm cặp của các “thầy giáo” quân hàm xanh, đồng bào đã biết tính toán đơn giản, giao tiếp bằng tiếng phổ thông, hiểu được chính sách, pháp luật. Đó không chỉ là hành trình xóa mù chữ mà còn là hành trình lan tỏa tri thức đến từng bản làng nơi địa đầu Tổ quốc.

Bài, ảnh: Xuân Minh