Mê hoặc tiếng “hí” trên sới đấu

HGĐT- Giữa khoảng không trùng điệp của núi rừng, “chàng” tuấn mã tung những pha ra đòn quyết liệt, tất cả chỉ nhằm mục đích chiến thắng đối phương và giành quyền tiếp cận “nàng ngựa hoa hậu” đang được cột dây đứng... chờ. Không chịu đầu hàng đối thủ, “đấu sĩ” quay lại hí một tiếng vang trời, rồi lao vào... “tình địch”. Tất cả bắt đầu...

Giải đấu độc đáo:

7 giờ sáng, trong tiết trời se se lạnh của những ngày đầu thu, trên con đường từ Tiểu khu Trọng Con đến Khu du lịch sinh thái Thủy Lâm Viên, xã Bằng Hành (Bắc Quang), dòng người mỗi lúc một đông. Từ các em nhỏ, thanh niên đến các cụ già trong xã và vùng lân cận, rồi khách phương xa náo nức cùng nhau đến thưởng thức những trận đấu ngựa - nét văn hóa độc đáo chỉ có ở xã Bằng Hành.

Các miếng võ được tung ra nhằm ngăn cản “tình địch”.

Mở màn giải đấu là những giai điệu hát then, đàn tính của các cô gái Tày trong tà áo chàm thướt tha, cổ đeo vòng bạc óng ánh. Nhưng náo nhiệt nhất vẫn là lúc trọng tài tuyên bố: “Bắt đầu...”. Trong tiếng trống rộn ràng, 32 chú ngựa đến từ các tỉnh: Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang và các huyện trong tỉnh; gồm những tuấn mã khỏe nhất, có những miếng võ hay nhất, hàng ngày vẫn lầm lũi cùng chủ thồ hàng, sẽ ra sức thể hiện sức mạnh của mình. Giải được thi đấu theo thể thức đối kháng từng cặp và loại dần qua các vòng để chọn 2 chú ngựa vào trận chung kết. Không giống như chọi bò, dê, ra sân cùng hai ‘’tuấn mã’’ là “nàng ngựa xinh đẹp” phải chấp nhận bị buộc ở giữa sân để làm mồi nhử cho các cặp đấu. Hai chú ngựa sẽ “tỉ thí” với nhau để thể hiện “tình cảm” với ngựa cái. Bên nào cũng muốn giành phần thắng nên mọi cuộc đấu đều nảy lửa. Những pha ra đòn quyết liệt như cắn vào thân đối phương, đá hậu, khóa chân đối thủ... được các tuấn mã trình diễn vô cùng đẹp mắt..., khán giả được chìm đắm trong một không gian “rực lửa” đầy thú vị. Những chú ngựa chồm lên không mệt mỏi, tất cả chỉ nhằm một mục đích chiến thắng đối phương và giành quyền tiếp cận... “nàng ngựa xinh đẹp”, đang được cột dây đứng chờ, vì thế mà cây cột giữa sân đã bao phen bị... gẫy. Nhưng rồi, cuộc chơi nào cũng phải có kẻ thắng - kẻ thua. Và, dù có dũng cảm, “đa tình” đến mấy, chú ngựa yếu hơn sẽ phải chấp nhận rời “ước mơ lãng mạn”, ngậm ngùi chứng kiến kẻ mạnh tiến dần vào vòng trong với “bạn tình” bị.. cột chặt giữa sới đấu.

Đã lâu lắm rồi người dân Tiểu khu Trọng Con mới được sống trong không khí tưng bừng, náo nhiệt đến vậy. Quá trưa, nắng bỏng rát, tiếng vỗ tay, reo hò hòa cùng tiếng hí của những “đấu sĩ” mỗi lúc một sôi nổi, hào hứng hơn, lôi cuốn từng ánh mắt dõi theo của khán giả. Trong hàng nghìn ánh mắt ấy, chúng tôi bắt gặp hai cụ bà chăm chú theo dõi các trận đấu. Một trong hai cụ bộc bạch:

- “Hay, hay lắm, không ngờ những chú ngựa hàng ngày giúp bà con nông dân thồ hàng, nhưng khi vào trận đấu thì mạnh mẽ vô song, không kém gì giải chọi trâu hồi đầu năm, hay đấu bò tót trên... ti-vi!”.

Anh Ma Phúc Khứu, du khách đến từ thị trấn Vĩnh Lộc, Chiêm Hóa (Tuyên Quang) phấn khởi: “Thật mãn nhãn khi được chứng kiến những pha tấn công nảy lửa có một không hai này. Dù mới được khôi phục, mong rằng những năm sau, Lễ hội được duy trì và phát triển hơn nữa...”.

Từ giải đấu đến bảo tồn loài ngựa:

Theo Ban tổ chức giải đấu cho biết, trước sự phát triển hiện đại với những trang thiết bị cơ giới hóa ngày càng đa dạng và phong phú như hiện nay, đàn ngựa đang bị mai một dần; do vậy, giải đấu ngựa thường niên sẽ được tổ chức vào rằm tháng giêng và rằm tháng 7 âm lịch hằng năm tại Khu du lịch sinh thái Thủy Lâm Viên, nhằm bảo tồn, khôi phục đàn ngựa của xã Bằng Hành cũng như các địa phương trong tỉnh. Đặc biệt, mỗi mùa giải là “sợi chỉ đỏ” kết nối quá khứ với hiện tại, kết nối giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc vùng Tiểu khu Trọng Con. Giải đấu không chỉ góp phần nâng cao đời sống tinh cho bà con nhân dân nơi địa đầu Tổ quốc, mà còn tạo điểm nhấn thu hút khách du lịch trong, ngoài nước đến với Hà Giang.

Hy vọng, những tiếng “hí” độc đắc từ Bằng Hành, không bằng lòng với thành công bước đầu, sẽ luôn song hành cùng thế mạnh du lịch tỉnh nhà, tiếp tục vang xa...