Chủ động mọi tình huống khi thời tiết diễn biến bất thường

Cơn bão số 10 (có tên Bualoi) đã qua đi, tuy nhiên hoàn lưu của bão diễn biến phức tạp, để lại hậu quả vô cùng nặng nề. Toàn tỉnh đã có 5 người chết, mất tích, hàng nghìn ngôi nhà và hàng nghìn ha lúa, ngô, cây màu cùng nhiều tài sản, công trình có giá trị bị mưa lũ nhấn chìm. Thời tiết vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp, để có cái nhìn đầy đủ về đường đi, hoàn lưu bão và những hiện tượng thiên tai đi kèm, Báo Tuyên Quang có cuộc phỏng vấn bà Vũ Thị Thu, Giám đốc Đài Khí tượng và Thủy văn tỉnh. 

Bà Vũ Thị Thu, Giám đốc Đài Khí tượng và Thuỷ văn tỉnh.

Phóng viên (PV): Xin bà cho biết cơn bão số 10 hình thành, tác động đến đất liền và hoàn lưu của bão ảnh hưởng tới tỉnh ta như thế nào?

Bà Vũ Thị Thu: Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia và các Đài dự báo quốc gia khu vực xác định: Bão số 10 hình thành trên Biển Đông từ ngày 27-9, sức gió mạnh nhất ở gần tâm bão cấp 12 (tốc độ từ 118-133 km/h), giật cấp 15. Đây là cơn bão di chuyển rất nhanh (gần gấp đôi tốc độ trung bình), cường độ bão mạnh, phạm vi ảnh hưởng rộng, có thể gây tác động tổng hợp của nhiều loại hình thiên tai như gió mạnh, mưa lớn, lũ, lũ quét, sạt lở đất sườn dốc và ngập lụt ở vùng thấp. Thực tế bão đã gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản ở những tỉnh đồng bằng sông Hồng và Bắc miền Trung nơi bão đi qua. Không dừng lại ở đó, sau khi suy yếu, hoàn lưu của bão gây mưa to, thậm chí rất to ở các khu vực phía Bắc, trong đó có Tuyên Quang.

PV: Vậy cụ thể lượng mưa của hoàn lưu bão trong những ngày vừa qua trên địa bàn tỉnh và cơ chế xả lũ hồ thủy điện thế nào, thưa bà?

Bà Vũ Thị Thu: Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10, trong các ngày 29, 30-9 và ngày 1-10 trên địa bàn tỉnh có đã có mưa vừa, mưa to và rải rác có dông. Lượng mưa phổ biến 30-70 mm, có nơi mưa rất to lượng mưa trên 100 mm như: Thuận Hòa 130 mm; Hà Giang 1 là 124 mm; Quảng Ngần 124 mm; Việt Lâm 122 mm; Cao Bồ 120 mm; Phương Độ 110 mm. Thậm chí có nơi mưa trên 150 mm, điển hình như: Lao Chải 216 mm; Thu Tà 202 mm; Mỹ Lâm 190 mm; Trường Sinh 188 mm…

Lực lượng chức năng phường Phú Lâm hỗ trợ người dân thu hoạch lúa chạy lũ.

Mưa to, diện rộng trong toàn khu vực, gây lũ ở hệ thống sông, suối, trên vùng thượng nguồn lượng nước về các hồ chứa thủy điện rất cao. Báo cáo của Công ty Thủy điện Tuyên Quang, lúc 10 giờ sáng ngày 30-9, tại hồ thủy điện Tuyên Quang, lưu lượng về hồ đạt 6.900 m3/s. Để đảm bảo an toàn cho công trình hồ chứa, hồ thủy điện Tuyên Quang phải đồng loạt mở 8 cửa xả chỉ trong vòng chưa đầy 24 giờ - tương đương năm 2024, với tổng lượng xả lên đến trên 5.600 m3/s. Đồng thời, các hồ thủy điện nhỏ trên địa bàn tỉnh như: Bắc Mê, Sông Lô 7, Sông Lô 6 và hồ thủy điện như: Thác Bà (Lào Cai), Ma Lù Thàng (Trung Quốc) cũng đồng loạt xả, nguồn nước dồn về vùng hạ lưu rất lớn khiến nước lũ trên hệ thống sông Gâm, sông Lô lên rất nhanh.

Ngày 1-10, mực nước sông Lô tại Bắc Quang đạt cost 71,58 m; Vĩnh Tuy 48 m; Hàm Yên 33,82 m; Tuyên Quang 25,70 m. Trên sông Gâm tại Nà Hang 60,95 m; Chiêm Hóa 43,79 m; Bắc Mê 126,08 m đều trên báo động cấp 2, cấp 3 cấp cực kỳ nguy hiểm. Mực nước lũ trên sông Lô, Gâm lên cao, dòng chảy xiết gây ngập lụt vùng trũng thấp, ven sông với độ sâu ngập phổ biến từ 2,0 - 4,0 m (thượng lưu sông Lô và hạ lưu đập thuỷ điện Tuyên Quang có nơi trên 5,0 m) và có nguy cơ gây sạt lở các khu vực ven sông, bờ và bãi sông đặc biệt là nơi có độ dốc lớn, kết cấu đất kém ổn định). 

Đài Khí tượng và Thủy văn tỉnh đã liên tục cập nhật thông số về lượng mưa, mực nước, thông tin xả lũ của hồ thủy điện, soạn thảo các bản tin dự báo, cảnh báo, nhận định tình hình phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo điều hành của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và cung cấp cho các địa phương. Đài cũng cập nhật bản đồ ngập lụt, vùng nguy cơ sạt lở, thông tin kịp thời cho các địa phương để chủ động phòng, tránh giảm nhẹ thiệt hại. 106 xã, phường nằm trong vùng bị ngập, sạt trượt đất đã được theo dõi chặt chẽ. Với các thông tin cập nhật liên tục, kịp thời và sự chủ động của các địa phương, kinh nghiệm ứng phó với thiên tai của chính người dân, thiệt hại do hoàn lưu bão giảm ở mức thấp nhất.

Lực lượng chức năng xã Chiêm Hoá hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai.

PV: Từ thực tế trên, bà có nhận định gì về thời tiết những ngày tới, đặc biệt Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia dự báo một vùng nhiễu động, khả năng sẽ mạnh lên thành bão, khả năng sẽ ảnh hưởng đến đất liền?

Bà Vũ Thị Thu:  Từ ngày 1 đến ngày 2-10 và trong khoảng 48 giờ tới, các khu vực trong tỉnh tiếp tục có mưa vừa, mưa to với lượng mưa phổ biến 20-50 mm, riêng khu vực phía Bắc tỉnh 30-70 mm, cục bộ có nơi trên 150 mm. Cảnh báo mưa cường suất lớn (>70mm/3h), đề phòng nguy cơ xảy ra dông, lốc và gió giật mạnh.

Nhận định của các chuyên gia hàng đầu trong nước và khu vực về thời tiết, sau cơn bão số 10-Bualoi, dự báo từ nay tới cuối năm sẽ còn 4 - 5 cơn bão xuất hiện trên Biển Đông, xác suất khoảng 1 - 2 cơn đổ bộ vào đất liền. Hiện nay, trên khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, cách xa Philippines đang tồn tại nhiều nhiễu động. Những nhiễu động này chính là mầm mống hình thành các áp thấp nhiệt đới hay bão. Hiện tại có một đến hai nhiễu động như vậy, cơ quan khí tượng đang tập trung theo dõi. Khả năng khoảng 50–55% trong vòng hơn một tuần tới, có thể hình thành các áp thấp nhiệt đới ở phía Đông Philippines. Các hệ thống này có khả năng di chuyển vào Biển Đông, có thể ảnh hưởng đến đất liền nước ta.

Tại Tuyên Quang khả năng bão sẽ không đi vào, tuy nhiên hoàn lưu của bão tương tự như hoàn lưu bão số 3 -Yagi năm 2024 và hoàn lưu bão số 10-Bualoi như những ngày vừa qua hoàn toàn là có thể, bởi diễn biến thời tiết rất bất thường. Để đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản, các công trình, các địa phương cần chủ động theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo, cảnh báo; sẵn sàng mọi phương án để ứng phó với các loại hình thời tiết cực đoan, đặc biệt là mưa lớn, bão lũ, sạt trượt đất, đá; ngay khi có dấu hiệu bất thường của thời tiết, khẩn trương sơ tán người và tài sản đến nơi an toàn hạn chế thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra.

PV: Trân trọng cảm ơn bà!

 Thực hiện: Đoàn Thư