Ngày Vì người nghèo Việt Nam 17-10: “Không để ai bị bỏ lại phía sau”

Thông điệp “Vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau” đã trở thành kim chỉ nam trong mọi quyết sách của tỉnh Tuyên Quang. Mỗi chương trình giảm nghèo, an sinh xã hội đều mang dấu ấn sẻ chia, để phát triển không chỉ là tốc độ mà còn là sự công bằng và nhân văn.

Đồng bào Mông ở xã Cán Tỷ khéo léo chế tác các sản phẩm từ vải lanh, vừa gìn giữ nghề truyền thống vừa nâng cao thu nhập.

Trao cơ hội, gieo niềm tin thoát nghèo

Từ những mái nhà tạm bợ, dột nát đến hàng nghìn căn nhà “3 cứng” vững chãi mọc lên khắp bản làng; từ những khoản vay nhỏ đến những cơ hội lớn mở ra trong đời sống người dân, Tuyên Quang đang từng bước hiện thực hóa mục tiêu trao cơ hội, gieo niềm tin thoát nghèo, giúp người dân vươn lên làm chủ cuộc sống.

Hơn 20 năm sống trong căn nhà vách tre, mái lá cọ xuống cấp, cuộc sống của chị Nguyễn Thị Tươi, thôn Minh Thành (xã Bắc Quang) càng khó khăn khi chồng bị tai biến. Với thu nhập chỉ 4 triệu đồng/tháng, chị vừa chăm chồng, nuôi con, vừa chắt chiu dành dụm sửa nhà. “Vợ chồng tôi từng ngậm ngùi từ chối 60 triệu đồng do nhà nước hỗ trợ xây nhà ở mới, vì sợ không kham nổi phần kinh phí đối ứng. Nhưng nhờ sự vận động của chính quyền và giúp đỡ của bà con, ngôi nhà cấp IV trị giá hơn 100 triệu đồng được hoàn thiện, mang lại niềm hạnh phúc khôn nguôi cho gia đình”, chị Tươi kể.

Chỉ từ cuối năm 2024 đến tháng 8/2025, toàn tỉnh đã hoàn thành mục tiêu xây dựng và sửa chữa 15.064 căn nhà, với tổng kinh phí gần 800 tỷ đồng. Trong đó có gần 6.000 gia đình thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững. Không chỉ dựa vào ngân sách nhà nước, tỉnh còn huy động sức mạnh cộng đồng khi 7.993 căn nhà “3 cứng” được hoàn thiện nhờ 425,67 tỷ đồng từ nguồn xã hội hóa và 104.070 ngày công lao động của người dân. Kết quả này cho thấy, phong trào “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang” không còn là nhiệm vụ hành chính mà trở thành sứ mệnh chung của toàn xã hội, khẳng định hiệu quả vượt trội của công tác giảm nghèo và an sinh xã hội tại địa phương.

Nuôi cá Tầm mở ra hướng phát triển kinh tế mới, tăng thu nhập cho người dân thôn Nậm An, xã Tân Quang.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị tổng kết Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát năm 2025, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Hầu A Lềnh khẳng định: “Với xuất phát điểm là tỉnh miền núi, địa bàn rộng, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, nguồn lực lại hạn chế, việc hoàn thành mục tiêu xóa 15.064 căn nhà tạm, dột nát trong thời gian ngắn thực sự là một kỳ tích”. Đây không chỉ là con số thống kê mà là biểu tượng của ý chí và tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, nơi ý Đảng hòa cùng lòng dân, nơi chính quyền, doanh nghiệp và nhân dân cùng chung tay thắp lên những mái ấm, vun đắp niềm tin vào một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Cùng với chương trình hỗ trợ nhà ở, tỉnh Tuyên Quang còn triển khai nhiều chính sách thiết thực, từ bảo hiểm y tế, trợ giúp pháp lý, chính sách tiền điện, tín dụng ưu đãi hay các chính sách đặc thù cho vùng đặc biệt khó khăn nhằm hỗ trợ các hộ vươn lên thoát nghèo. Ông Vũ Tuấn Anh, Phó Giám đốc chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Tuyên Quang cho biết: Tính đến cuối tháng 9/2025, tổng dư nợ đạt 10.543,3 tỷ đồng, phục vụ trực tiếp cho hàng nghìn dự án vay vốn. Giai đoạn 2021 - 2025, gần 251.400 lượt hộ nghèo, cận nghèo và các đối tượng chính sách được tiếp cận vốn, góp phần phát triển chăn nuôi, sản xuất, tạo việc làm và nâng cao chất lượng cuộc sống. Ông Nguyễn Văn Đắc, thôn Cô Ba (xã Xuân Vân) chia sẻ: “Nguồn vốn vay ưu đãi giúp gia đình tôi gây dựng đàn dê gần 20 con, mở ra hướng đi mới cho kinh tế hộ. Nhờ đó, gia đình tôi thêm động lực vươn lên, quyết tâm không để cái nghèo quay trở lại”.

Việc triển khai đồng bộ các chương trình, dự án hỗ trợ sản xuất, tạo sinh kế và nâng cao thu nhập cho hộ nghèo, cận nghèo đã phát huy hiệu quả rõ nét, khẳng định tính khả thi, bền vững của các chính sách giảm nghèo. Tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm bình quân 4,86%/năm, dự kiến đến cuối năm 2025 chỉ còn 18,83%. Đặc biệt, nhiều hộ như gia đình các anh: Giàng Mí Mua, thôn Hồng Ngài A, xã Thắng Mố; Hầu Mí Na, thôn Nà Poòng, xã Tát Ngà; Lương Công Hân, thôn Đội 5, xã Linh Hồ… tự nguyện viết đơn xin thoát nghèo. Việc này không chỉ giải phóng nguồn lực để nhà nước hỗ trợ những trường hợp khó khăn hơn, mà còn tạo hiệu ứng lan tỏa trong cộng đồng về tinh thần tự lực vươn lên thoát nghèo.

Gỡ “nút thắt” giảm nghèo bền vững

Với quan điểm nhìn thẳng, nói thật, tỉnh Tuyên Quang đã chỉ rõ những “nút thắt” làm chậm tiến trình giảm nghèo bền vững. Trong đó, một số chính sách, định mức và quy trình thực hiện các chương trình MTQG chưa được hướng dẫn kịp thời hoặc còn chung chung, gây chậm và khó vận dụng. Sự chồng chéo giữa các chương trình MTQG khiến ranh giới về nguồn kinh phí và trách nhiệm thực hiện chưa được phân định rõ ràng.

Ngoài ra, điệp khúc thoát nghèo - tái nghèo vẫn đè nặng lên sinh kế người dân. Đầu tháng 9 vừa qua, căn nhà sàn của gia đình anh Ma Văn Phương, thôn Tân Thành, xã Bằng Hành bị cháy hoàn toàn do chập điện, thiệt hại hơn 150 triệu đồng. “Suốt bao năm phấn đấu, gia đình tôi mới thoát nghèo, giờ lại rơi vào cảnh túng quẫn. Năm miệng ăn trong nhà chỉ trông vào một lao động chính, hai người lớn đau ốm thường xuyên, còn hai con đều đang tuổi đến trường”, anh Phương chia sẻ.

Không chỉ gia đình anh Phương, toàn tỉnh có trung bình 6,6 hộ thoát nghèo lại có 1 hộ tái nghèo hoặc hộ nghèo phát sinh mới. Điều này cho thấy một bộ phận hộ dân chỉ tạm thời cải thiện đời sống, dễ bị đẩy lùi nếu gặp rủi ro, thiên tai hay thiếu khả năng duy trì thu nhập.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đặt mục tiêu giảm bình quân 3 - 4% hộ nghèo mỗi năm. Để đạt được mục tiêu này, tỉnh đã kiến nghị cơ quan có thẩm quyền rà soát, hợp nhất các văn bản nhằm khắc phục tình trạng chồng chéo giữa các chương trình MTQG, đồng thời ban hành hướng dẫn cụ thể, thiết thực cho từng dự án thành phần. Cùng với đó, tỉnh tiếp tục thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp, kết nối chuỗi giá trị, hỗ trợ người dân tiếp cận vốn vay ưu đãi, đồng thời củng cố mạng lưới an sinh cho các hộ dễ tái nghèo. Mặt khác, khuyến khích người dân tự lực, tự cường, thay đổi tư duy trông chờ vào hỗ trợ của nhà nước, góp phần hoàn thành mục tiêu giảm nghèo đề ra.

Bài, ảnh: Thu Phương