Chung tay chấm dứt dịch bệnh AIDS

Với chủ đề "Đoàn kết là sức mạnh - Chung tay chấm dứt dịch bệnh AIDS", Ngày Thế giới phòng, chống AIDS 1-12 năm nay không chỉ là mục tiêu y tế mà còn là khát vọng về một xã hội không còn kỳ thị với căn bệnh thế kỷ, gắn kết và tràn đầy yêu thương.

Trường THPT Tân Trào (phường Minh Xuân) tổ chức cuộc thi Trường học không ma tuý cấp trường.

Toàn tỉnh hiện có 1.668 người nhiễm HIV còn sống và đang được quản lý. Tổng số xã, phường có người nhiễm HIV là 107/124 xã, phường có người nhiễm HIV. Trong đó khu vực Sơn Dương có số người nhiễm HIV còn sống đang được quản lý cao nhất, chiếm 17%; khu vực Tuyên Quang (thành phố Tuyên Quang cũ) 15,9%; khu vực Bắc Quang 12,2%...

Trong 9 tháng năm 2025, Tuyên Quang đã phát hiện thêm 53 trường hợp nhiễm mới. Hầu hết các ca nhiễm mới này tập trung ở nhóm tuổi lao động từ 20 đến 50 tuổi. Đáng báo động nhất là tỷ lệ lây nhiễm qua đường tình dục chiếm tới 96,2%, trong đó có 7 ca nhiễm thuộc nhóm quan hệ tình dục đồng giới nam (MSM). Tỷ lệ lây nhiễm từ mẹ sang con chỉ chiếm 3,8% với 2 ca được phát hiện. Những số liệu này cho thấy con đường lây nhiễm đang chuyển dịch và đặt ra những thách thức mới trong công tác dự phòng.

Theo bác sỹ Hoàng Thị Tuyết, Phó trưởng Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh: Công tác phòng, chống HIV/AIDS đang chịu áp lực  lớn do sự gia tăng của tệ nạn xã hội và các hành vi nguy cơ cao. Trong khi tình hình ma túy vẫn diễn biến phức tạp với sự xuất hiện của các chất hướng thần mới dưới hình thức thực phẩm, đồ uống đang len lỏi vào giới trẻ. Bên cạnh đó, xu hướng quan hệ tình dục sớm và không an toàn của nam nữ thanh niên cũng gia tăng. Đặc biệt, nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) - nhóm nguy cơ cao nhất hiện nay đang là thách thức lớn. Thêm vào đó, nhóm dân di biến động cũng tiềm ẩn nguy cơ làm lây lan HIV ra cộng đồng, đòi hỏi các biện pháp quản lý và can thiệp quyết liệt hơn.

Trước thực trạng đó, tỉnh ta đã triển khai đồng bộ và quyết liệt các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS, tập trung vào hai trụ cột chính là can thiệp giảm tác hại và nâng cao tỷ lệ điều trị. Hằng năm, mạng lưới tiếp cận cộng đồng đã phát miễn phí hàng nghìn bơm kim tiêm và bao cao su cho người nghiện chích ma túy, gái mại dâm và nhân viên nhà hàng khách sạn tại 124 xã, phường. Đồng thời, duy trì hiệu quả chương trình Methadone tại 9 cơ sở, góp phần giảm lây nhiễm và ổn định an ninh trật tự.

9 tháng năm 2025, toàn tỉnh cũng triển khai sàng lọc HIV cho gần 48.000 đối tượng và đang điều trị cho 1.730 bệnh nhân. Đáng chú ý, tỷ lệ các trường hợp nhiễm mới được tiếp cận điều trị thuốc ARV đạt mức cao với gần 80%, tỷ lệ dự phòng lây truyền từ mẹ sang con đạt 100%. Qua đó, khẳng định nỗ lực kiểm soát dịch bệnh một cách vững chắc của ngành Y tế trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, trước những thách thức từ sự gia tăng lây nhiễm qua đường tình dục, đặc biệt là trong nhóm đồng tính nam và sự phức tạp của tệ nạn ma túy, nhiều chương trình phòng ngừa tiếp tục được triển khai. Nhiều hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, chú trọng tập trung giới trẻ cũng được đẩy mạnh, như tại các trường THPT, cao đẳng, đại học, các khu công nghiệp, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã phối hợp thông tin các luật, nghị định, thông tư về phòng, chống HIV/AIDS, cung cấp kiến thức cơ bản về HIV/AIDS và cách phòng, chống lây nhiễm; phổ biến kiến thức về ma túy, hậu quả, cách phòng ngừa... Đây là chiến lược nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, đặc biệt là giới trẻ, từ đó chủ động phòng ngừa lây nhiễm HIV hiệu quả trong cộng đồng.

Với những kết quả đã đạt được trong công tác dự phòng, xét nghiệm và điều trị, tỉnh Tuyên Quang đang cùng cả nước hướng tới mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030. Để hiện thực hóa mục tiêu đó, các chiến lược can thiệp giảm tác hại, mở rộng điều trị ARV qua BHYT và đẩy mạnh tuyên truyền để thay đổi hành vi nguy cơ trong cộng đồng tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, toàn diện.

Nhật Quang