Mỗi xã một trung tâm dịch vụ công

Trung tâm Dịch vụ công cấp xã là đơn vị sự nghiệp công lập vừa được thành lập chính thức đi vào hoạt động tại 124 xã, phường. Trung tâm đi vào hoạt động sẽ bảo đảm đưa dịch vụ tổng hợp đến gần Dân, sát thực tiễn, phù hợp và hiệu quả.

Đưa dịch vụ tổng hợp đến gần Dân

Thời điểm tháng 7-2025, khi kết thúc hoạt động chính quyền cấp huyện, các dịch vụ công cấp cơ sở bị phân tán. 

Cụ thể, lĩnh vực nông nghiệp được đảm trách bởi 8 Trạm Khuyến nông khu vực. Trong khi lĩnh vực Văn hóa, thông tin, du lịch và thể thao khu vực do 18 trung tâm cấp xã đảm nhiệm, dưới tên Trung tâm Văn hóa,  thông tin và Du lịch; Trung tâm Văn hóa,  truyền thông và thể thao khu vực.

Việc thành lập, đưa vào hoạt động các Trung tâm Dịch vụ công giúp các hoạt động tại cơ sở được thực hiện thông suốt, không bị gián đoạn (Trong ảnh: Mô hình nuôi trồng thủy sản tại xã Nà Hang).

Các đơn vị sự nghiệp riêng lẻ đã tạo ra khoảng cách giữa đơn vị cung cấp dịch vụ và người dân - đối tượng thụ hưởng, bởi nguồn lực bị chia cắt và người dân phải tìm đến nhiều đầu mối.

Trước thực tế đó, ngày 4-11-2025, UBND tỉnh ban hành Đề án thành lập, tổ chức lại đơn vị sự nghiệp công lập cung ứng dịch vụ công cơ bản, thiết yếu đa ngành, đa lĩnh vực thuộc UBND cấp xã quản lý. Mô hình mới đưa vào hoạt động là sự tích hợp “hai trong một” thực chất. Mỗi Trung tâm Dịch vụ tổng hợp cấp xã là một đơn vị sự nghiệp công lập, có tư cách pháp nhân, con dấu và tài khoản riêng, trực thuộc sự quản lý trực tiếp của UBND cấp xã. 

Các trung tâm này thực hiện song song hai nhóm nhiệm vụ cốt lõi: Các dịch vụ công về nông nghiệp như khuyến nông, khuyến lâm, phòng chống dịch bệnh cây trồng, vật nuôi và các nhiệm vụ về văn hóa, thể thao, du lịch và thông tin truyền thông tại địa phương. Yêu cầu của tỉnh là các địa phương hoàn thành việc thành lập, tổ chức lại đơn vị trước ngày 10-11-2025.

Theo lãnh đạo Sở Nội vụ, việc bố trí, sắp xếp không chỉ đơn thuần là phép cộng cơ học, mà phải đảm bảo trình độ chuyên môn gắn với vị trí việc làm, cân đối hài hòa giữa các chuyên ngành và đặc biệt là phải hài hòa giữa vùng thuận lợi và vùng khó khăn, để không địa bàn nào thiếu hụt lực lượng thực hiện các dịch vụ công thiết yếu cho người dân.

Đây là bước đi chiến lược, chấm dứt tình trạng manh mún, chồng chéo, đưa các dịch vụ công thiết yếu về gần Dân, nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý nhà nước ngay tại cấp cơ sở, đúng theo tinh thần của cải cách hành chính, gần Dân, sát Dân, vì Nhân dân phục vụ.

Nhanh chóng bắt nhịp

Đến giữa tháng 12, toàn tỉnh đã có 124 Trung tâm Dịch vụ công xã, phường được thành lập và đi vào hoạt động. Các dịch vụ như hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, thú y hay các hoạt động văn hóa văn nghệ được triển khai ngay tại xã. Nhiều đơn vị đã nhanh chóng phân bổ, đưa cán bộ từ tỉnh về cơ sở, như Sở Nông nghiệp và Môi trường đã phân bổ và điều chuyển 142 cán bộ khuyến nông về làm việc tại các xã, phường.

Cán bộ Trung tâm Dịch vụ công xã Hồng Thái nhanh chóng bắt tay vào công việc.

Những ngày đầu vận hành, thực tế tại các địa phương cho thấy sự chuyển biến tích cực xen lẫn những khó khăn khách quan.

Trung tâm Dịch vụ công xã Sơn Dương là một trong những đơn vị thành lập sớm nhất tỉnh. Ngay sau khi thành lập, đi vào hoạt động với 8 chỉ tiêu (5 biên chế, 3 hợp đồng), các bộ phận nhanh chóng bắt tay vào thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.

Đồng chí Dương Thị Sơn, Giám đốc Trung tâm cho biết: Các hoạt động thông tin tuyên truyền được duy trì liên tục, không ngắt quãng. Trên trang thông tin chung của xã, đơn vị duy trì các mục Tiến tới Đại hội Đảng các cấp, Văn bản - Chính sách, Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Chuyển đổi số. Đồng thời, mở mới chuyên mục Bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031. Ngoài ra, các tin bài phản ánh không khí lao động sản xuất ở cơ sở, những thuận lợi, khó khăn trong vận hành chính quyền địa phương 2 cấp được cập nhật liên tục, đảm bảo đưa thông tin đầy đủ, chính xác nhất đến với bà con Nhân dân.

Từ cuối tháng 11, Trung tâm Dịch vụ công Sơn Dương tiếp nhận thêm 2 viên chức thuộc lĩnh vực khuyến nông. Bộ phận này cũng nhanh chóng xây dựng kế hoạch và mở các lớp tập huấn cho nông dân các thôn trên địa bàn; phối hợp với các đơn vị liên quan tìm kiếm địa điểm, xây dựng các mô hình trình diễn giống lúa mới tại một số thôn như thôn Trầm, Măng Ngọt, Làng Cả… Đồng chí Phạm Cao Tuấn, cán bộ Khuyến nông xã Sơn Dương - nguyên là Phó Giám đốc Trạm Khuyến nông khu vực I cho biết: “Do địa bàn rộng, số lượng thôn bản nhiều, trong khi đội ngũ viên chức thực hiện nhiệm vụ chỉ có 2 người, để đảm bảo thông tin thông suốt, chúng tôi lập nhóm Zalo để phổ biến các kiến thức về khuyến nông. Đồng thời cũng yêu cầu các thôn bản, khi có sâu bệnh hại hoặc bất thường trong sản xuất nông nghiệp thông tin ngay cho cán bộ khuyến nông để có biện pháp phòng trừ kịp thời, hiệu quả”.

Trung tâm Dịch vụ công xã Vị Xuyên được thành lập với 17 biên chế và đi vào hoạt động từ cuối tháng 11. Khác với các Trung tâm Dịch vụ công cấp xã khác, Trung tâm Dịch vụ công xã Vị Xuyên tiếp nhận thêm biên chế từ Ban Quản lý Nghĩa trang liệt sĩ Vị Xuyên để thực hiện nhiệm vụ quản lý theo địa bàn. Theo đồng chí Nguyễn Tiến Hùng, Chủ tịch UBND xã Vị Xuyên, về cơ bản hoạt động của Trung tâm Dịch vụ công bắt nhịp khá nhanh với thực tế. Đối với các chức danh còn thiếu, UBND xã đang xây dựng phương án tuyển dụng cán bộ bán chuyên trách theo diện hợp đồng, để đảm bảo thực hiện tốt các dịch vụ tại địa phương.

Tuy nhiên, không phải đơn vị nào cũng bắt nhịp ngay với cơ chế mới. Như tại xã Hòa An, Trung tâm Dịch vụ công xã vừa được thành lập với 4 biên chế. Mới thành lập, lại chưa được phê duyệt chức danh Giám đốc, nên mọi hoạt động ở Trung tâm vẫn khá cầm chừng và bỡ ngỡ. Chức danh khuyến nông hiện đang được trưng tập lên Phòng Kinh tế xã giúp việc, do phòng vẫn thiếu công chức có chuyên môn thuộc lĩnh vực này.

Bài toán nhân lực và tổ chức bộ máy

Đến thời điểm hiện tại, số lượng biên chế phân bổ cho Trung tâm Dịch vụ công các xã là 644 người làm việc và 13 hợp đồng lao động hỗ trợ, phục vụ theo Nghị định số 111/2022/NĐ-CP. Qua rà soát, hiện còn thiếu khoảng 1.200 biên chế để đảm bảo mỗi Trung tâm Dịch vụ công có 15 người làm việc.

Đội ngũ cán bộ Khuyến nông trong một buổi tập huấn ngoài hiện trường tại xã Thái Hòa.

Theo đồng chí Đỗ Anh Tuấn, Giám đốc Sở Nội vụ: Hiện Sở Nội vụ đang hướng dẫn các địa phương kiện toàn phương án nhân sự còn thiếu theo 3 phương án: Áp dụng theo Nghị quyết của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc đưa 81 cán bộ cấp sở, ngành xuống; tuyển dụng đội ngũ cán bộ bán chuyên trách và thi tuyển dụng bố trí vào các vị trí còn thiếu. Sở tiếp tục theo dõi, chỉ đạo, hướng dẫn UBND cấp xã thực hiện các quy trình còn lại để hoàn thiện cơ cấu tổ chức, quy định vị trí việc làm của trung tâm, đảm bảo ổn định tổ chức, kịp thời cung ứng dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân, đặc biệt là các xã vùng sâu, vùng xa; dần nâng cao chất lượng dịch vụ, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo. Đồng thời tổ chức kiểm tra, đánh giá hiệu quả hoạt động của các trung tâm đặc biệt là những khó khăn, vướng mắc để kịp thời tham mưu tháo gỡ, điều chỉnh cho phù hợp.

Theo lộ trình, sau khi các trung tâm đi vào hoạt động ổn định, tỉnh sẽ tổ chức đánh giá để điều chỉnh lại biên chế cho phù hợp với thực tế từng địa bàn trong giai đoạn 2026 - 2030. Những nơi hiện đang được giao biên chế cao hơn định mức (do lịch sử để lại) sẽ thực hiện cắt giảm dần theo lộ trình tinh giản.

Có một thực tế, hiện nay Trạm Khuyến nông các khu vực đã giải thể, đưa cán bộ khuyến nông về làm việc trực tiếp tại các Trung tâm dịch vụ công, trong khi các Trạm Thú y, Trạm Bảo vệ thực vật các khu vực vẫn hoạt động.

Đồng chí Phạm Cao Tuấn, cán bộ khuyến nông Trung tâm Dịch vụ công xã Sơn Dương cho rằng, về lâu dài nếu không có điều chỉnh, thay đổi sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến hoạt động khuyến nông, thú y, bảo vệ thực vật tại cơ sở. Thực tế hiện nay, đội ngũ cán bộ khuyến nông xã sau khi nắm bắt tình hình tại cơ sở, phát hiện sự việc liên quan đến dịch bệnh trên đàn vật nuôi hay liên quan đến lĩnh vực bảo vệ thực vật, sẽ báo cáo Sở Nông nghiệp và Môi trường. Sở chỉ đạo các trạm khu vực xử lý sau khi tiếp nhận. Điều này vô hình trung tạo thêm khâu trung gian, khiến việc xử lý vấn đề tại cơ sở ít nhiều bị ảnh hưởng.
Giải quyết vấn đề này, hiện Sở Nông nghiệp và Môi trường đang cùng với các địa phương xây dựng quy chế phối hợp cụ thể, đảm bảo công việc được thực hiện thông suốt, hiệu quả.  

Thực tiễn qua những ngày đầu vận hành của Trung tâm Dịch vụ công ở xã, phường không tránh khỏi những khó khăn, vướng mắc từ cơ sở vật chất đến quy trình vận hành. Nhưng với sự linh hoạt trong chỉ đạo và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ viên chức, mô hình hứa hẹn sẽ tạo ra nền tảng vững chắc cho một nền hành chính phục vụ: Hiện đại, hiệu quả và thực sự gần Dân.

Ông Trần Minh Hữu, Chủ tịch UBND xã Bắc Quang Đảm bảo hoạt động thông suốt Trung tâm Dịch vụ công xã Bắc Quang là đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND xã, thực hiện các chức năng cung ứng dịch vụ công thiết yếu về sự nghiệp văn hóa, thông tin, tuyên truyền, thể thao và du lịch; sự nghiệp khuyến nông trên địa bàn xã Bắc Quang. Ngay khi được thành lập và đi vào hoạt động, cấp ủy, chính quyền xã đặc biệt quan tâm đến việc kiểm kê, phân loại và bố trí sử dụng tài sản theo tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công theo quy định của pháp luật. Đối với trang thiết bị chuyên môn, điều chuyển cho trung tâm 1 ô tô chuyên dụng; 1 bộ thiết bị ân thanh, ánh sáng; 2 bộ máy dựng hình, ghi hình (camera), máy quay trên cao và bộ máy livestream. Đối với tài sản, đất đai của Trung tâm Khuyến nông thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường, thực hiện theo Đề án 105/ĐA-UBND ngày 4/11/2025 của UBND tỉnh Tuyên Quang. Nhìn chung, những tài sản, trang biết bị máy móc và con người thuộc quyền quản lý, sử dụng của Trung tâm Dịch vụ công xã Bắc Quang cơ bản đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm vận hành thông suốt, hiệu quả. Cùng với đầu tư trang thiết bị, căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, điều kiện thực tế rà soát, điều chỉnh số lượng viên chức được giao, xã đã sắp xếp đúng theo vị trí việc làm, đúng năng lực công tác, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được phân công của từng cán bộ, viên chức.  Ông Nguyễn Thiện Ngay, cán bộ Văn hóa Trung tâm Dịch vụ công xã Phố Bảng Nâng cao hiệu quả truyền thông, lan tỏa văn hóa Ngay khi nhận nhiệm vụ tại Trung tâm Dịch vụ công, tôi xác định rõ vai trò của mình trong việc truyền thông đưa chính sách đến gần hơn với bà con đồng bào vùng cao. Với đặc thù địa bàn rộng, chủ yếu đồng bào dân tộc, tôi tham mưu với lãnh đạo trung tâm đổi mới nội dung và phương thức tuyên truyền theo hướng gần dân, sát thực tiễn. Theo tôi, cán bộ văn hóa cần đa dạng các hình thức truyền thông, phù hợp với điều kiện địa phương và đặc thù văn hóa của từng dân tộc. Tôi cũng chủ động ứng dụng công nghệ thông tin, tận dụng hiệu quả các nền tảng truyền thông cơ sở như: hệ thống loa truyền thanh, trang thông tin điện tử của địa phương; cũng như các mạng xã hội phổ biến như Facebook, Tiktok. Từ đó đã giúp thông tin được truyền tải nhanh chóng, trực quan, sinh động, phù hợp với nhiều lứa tuổi, giúp người dân dễ tiếp cận, dễ hiểu và dễ thực hiện. Đặc biệt, việc chủ động lắng nghe ý kiến, phản hồi của nhân dân giúp tôi điều chỉnh nội dung và cách thức tuyên truyền cho phù hợp với thực tiễn cơ sở. Từ đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền và xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ngày càng lành mạnh, bền vững. Ông Nguyễn Xuân Lương, cán bộ khuyến nông, Trung tâm Dịch vụ công xã Phù Lưu Hỗ trợ sản xuất gắn với chuyển giao kỹ thuật từ cơ sở Ngay khi Trung tâm Dịch vụ công xã được thành lập, với vai trò là cán bộ khuyến nông, tôi luôn xác định trách nhiệm của mình là đưa các hoạt động hỗ trợ sản xuất nông nghiệp đến gần người dân hơn, hiệu quả hơn. Thông qua trung tâm, công tác tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật, chuyển giao mô hình sản xuất, hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, phát triển cộng đồng, du lịch nông thôn và các sản phẩm OCOP... Cùng với đó, công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, thông tin thị trường và các mô hình sản xuất hiệu quả được triển khai thường xuyên. Với mục tiêu nâng cao đời sống Nhân dân, chúng tôi sẽ tham mưu tổ chức tập huấn, đào tạo nghề cho nông dân, chú trọng xây dựng các mô hình trình diễn, chuyển giao công nghệ, tư vấn tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, thường xuyên theo dõi diễn biến thiên tai, dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi, kịp thời tham gia phòng, chống, góp phần ổn định sản xuất và phát triển nông nghiệp trên địa bàn xã. Bà Đinh Thị Sỹ, thôn Yên Cốc, xã Yên Nguyên Dịch vụ công tổng hợp gần Dân hơn Gần đây, bà con chúng tôi thấy rõ hiệu quả của Trung tâm Dịch vụ công xã Yên Nguyên khi các dịch vụ tổng hợp được đưa đến gần Dân, sát thực tiễn, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp và văn hóa.  Nhờ có Trung tâm Dịch vụ công, người dân tiếp cận nhanh các chủ trương phát triển nông nghiệp như hỗ trợ sản xuất, chuyển đổi cây trồng vật nuôi, áp dụng khoa học kỹ thuật, nắm bắt thông tin thị trường và các mô hình hay. Bà con hiểu đúng, làm đúng nên mạnh dạn hơn trong làm kinh tế. Ở lĩnh vực văn hóa, dịch vụ công giúp người dân tham gia nhiều hoạt động cộng đồng: tập luyện thể thao, sinh hoạt nhóm sở thích, các hội thi, hội diễn… Nhờ vậy đời sống tinh thần phong phú, tình làng nghĩa xóm thêm gắn bó.

Trần Liên