“Cát tặc” ngang nhiên trên Sông Lô(!)

HGĐT- Theo phản ánh của người dân, thời gian qua có nhiều thuyền khai thác cát trái phép trên sông Lô, đoạn qua địa bàn xã Đạo Đức (Vị Xuyên) đến khu vực giáp ranh thành phố Hà Giang. Qua thực tế và trao đổi với các cơ quan quản lý cho thấy, tình trạng “cát tặc” ngang nhiên khai thác cát trái phép ở khu vực trên đã diễn ra trong một thời gian dài.

Chiếc thuyền trên đóng neo hút thác cát vô tư trên sông Lô, đoạn qua xã Đạo Đức, Vị Xuyên.

Chỉ riêng đoạn sông Lô khu vực từ km7 - QL2, xã Đạo Đức lên đến khu vực giáp ranh thành phố Hà Giang (km4), trong buổi sáng các ngày từ mùng 4 - 5.11, chúng tôi phát hiện có ít nhất 5 – 6 chiếc thuyền đang nổ máy khai thác, vận chuyển cát. Theo nhiều người dân cho biết, tình trạng này đã diễn ra trong thời gian dài. Nhiều cơ sở, cá nhân vẫn ngang nhiên sử dụng thuyền máy chạy dọc tuyến sông Lô trên để hút cát. Không chỉ hút cát ở đoạn sông trên, nhiều thuyền còn lên cả khu vực km 4, thuộc địa phận thành phố Hà Giang để lấy cát mà không hề lo ngại cơ quan quản lý. Ngay trên bờ, tại một số điểm như khu vực km 6 QL2, nhiều đống cát được tập kết từ các thuyền dưới sông Lô lên vẫn được người và máy múc lên xe ô tô để vận chuyển tiêu thụ.

Trao đổi với lãnh đạo Phòng Tài nguyên & môi trường (TN&MT) huyện Vị Xuyên, được biết: Từ Khu Công nghiệp Bình Vàng, xã Đạo Đức đến giáp ranh thành phố Hà Giang trước đây có 4 cơ sở khai thác cát làm vật liệu xây dựng được cấp phép khai thác, nhưng đã hết hạn khai thác từ lâu. Đến nay, có 2 đơn vị ngừng không khai thác và không xin cấp phép khai thác. Còn 2 đơn vị là doanh nghiệp Tiến Sơn và HTX Sơn Hải “nghe nói” đang xin phép, làm các thủ tục thăm dò và xin gia hạn cấp phép khai thác cát. Lãnh đạo Phòng TN&MT còn cho biết, không nắm được rõ đến nay 2 đơn vị xin thăm dò, cấp phép đã được Sở TN&MT cấp phép hay chưa!?. Anh Nguyễn Minh Thắng, Phó Trưởng Phòng TN&MT Vị Xuyên tâm sự thêm: Trước hoạt động khai thác cát trái phép diễn ra trên địa bàn, Phòng cũng đã tham mưu cho huyện chỉ đạo xã Đạo Đức kiểm tra, xử lý các vụ việc. Cái khó trong việc quản lý khai thác cát trên địa bàn sông Lô trên là đoạn sông giáp ranh với thành phố, giáp ranh 2 xã Đạo Đức, Phú Linh, việc khai thác của các đơn vị nhỏ lẻ. Cùng với đó, mỗi lần đi kiểm tra cần phải có đoàn công tác liên ngành của huyện, xã nên cũng khó khăn. Anh Thắng bày tỏ mong muốn, từ thực trạng khai thác cát trái phép, mong báo chí vào cuộc, góp phần... chấm dứt.

                    Thuyền xả khói đưa... khoang cát đầy về bến tập kết.

Làm việc với xã Đạo Đức, phía Công an và cán bộ Địa chính xã cho biết, tháng 6.2014, xã cũng đã tiến hành kiểm tra tình hình khai thác cát trên sông Lô đoạn qua địa bàn, qua đó không có đơn vị, cá nhân nào xuất trình được giấy tờ khai thác hợp pháp. Từ đầu năm đến nay, xã tiến hành kiểm tra nhiều lần, nhưng... chưa bắt được vụ việc vi phạm nào. Tại đây, Công an xã Đạo Đức cũng có đề nghị giống như Phòng TN&MT Vị Xuyên là mong báo chí và các cơ quan chức năng cần giải quyết dứt điểm tình trạng khai thác cát trái phép.

Qua trả lời của Phòng TN&MT huyện Vị Xuyên và xã Đạo Đức, chúng tôi nhận thấy còn có nhiều điều chưa được làm rõ trong việc quản lý, khai thác cát trên địa bàn. Chúng tôi tiếp tục đến Sở TN&MT, phía Phòng Quản lý khoáng sản, TN&MT cho biết: Riêng tại khu vực từ Khu công nghiệp Bình Vàng, xã Đạo Đức, Vị Xuyên đến địa phận xã Phương Thiện, thành phố Hà Giang, trước đây có nhiều đơn vị được cấp phép khai thác cát làm vật liệu xây dựng thông thường và đều đã hết hạn khai thác từ rất lâu, cơ sở hết hạn gần nhất là từ cuối năm 2011. Đến nay, cũng chưa có đơn vị nào được cấp phép khai thác trở lại. Cũng theo Phòng Quản lý khoáng sản, TN&MT, trên địa bàn sông Lô đoạn qua xã Đạo Đức, Vị Xuyên, không có đơn vị nào làm hồ sơ xin thăm dò, cấp phép khai thác. Phòng cũng khẳng định, việc khai thác cát của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn xã Đạo Đức như người dân phản ánh thời gian qua là trái phép. Đồng thời, trách nhiệm trong công tác quản lý thuộc về địa phương theo Quyết định số 2884-QĐ/UBND, ngày 21.12.2012 của UBND tỉnh về “Quyết định ban hành Quy định về trách nhiệm quản lý hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hà Giang”.

            Cát được tập kết từ các thuyền hút cát trái phép trên sông Lô.

Từ thực tế trên, dư luận cho rằng, hoạt động khai thác cát trái phép của các cơ sở, cá nhân trên đoạn sông Lô từ xã Đạo Đức, Vị Xuyên đến khu vực giáp ranh thành phố Hà Giang, không chỉ gây ảnh hưởng đến môi trường, an ninh trật tự mà còn làm thất thu ngân sách Nhà nước. Nhiều người đặt ra câu hỏi, trong khi công tác quản lý khai thác cát làm vật liệu xây dựng chỉ riêng trên đoạn sông Lô qua xã Đạo Đức và ngay tại cửa ngõ trung tâm của tỉnh còn lỏng lẻo, ngang nhiên để cát tặc bòn rút tài nguyên như vậy thì không biết tình hình quản lý, khai thác cát và khoảng sản ở nhiều nơi khác trong huyện Vị Xuyên và trong tỉnh sẽ như thế nào!?.