Các cầu thủ Anh vui mừng sau pha ghi bàn ở trận tứ kết với Thụy Sĩ.

Tuy có một dàn cầu thủ ngôi sao đình đám của châu Âu và được định giá đội hình cao nhất tại EURO 2024, nhưng đội tuyển Anh thi đấu chưa thuyết phục qua các vòng đấu vừa qua của giải. Để tiến vào bán kết, Tam sư mới chỉ có một chiến thắng duy nhất trong 90 phút thi đấu (thắng Serbia 1-0 ở vòng bảng) và đánh bại Slovakia 2-1 sau 120 phút thi đấu ở vòng 16 đội, còn lại là những trận hòa hoặc phải vượt qua đối thủ bằng loạt đá luân lưu 11m như ở trận đấu với Thụy Sĩ ở vòng tứ kết.

Số bàn thắng không nhiều và tỷ số thắng cũng rất sít sao. Có nhiều đánh giá cho rằng, đoàn quân của ông Gareth Southgate chơi thực dụng, chỉ cần một kết quả vừa đủ, cũng có những ý kiến nhận xét về sự gắn kết giữa các ngôi sao là một vấn đề, cho nên không phát huy được sức mạnh. Không ít chuyên gia thì cho rằng Tam sư đang chơi kiểu “ru ngủ” đối thủ và chỉ tung ra những đòn quyết định ở thời khắc nhất định.

Bỏ ngoài tai tất cả những chỉ trích, một thực tế là đến thời điểm này, ông Southgate là huấn luyện viên thành công nhất của xứ sở sương mù khi đưa Anh vào đến bán kết ba lần trong bốn giải đấu đỉnh cao gần đây. Phong cách thi đấu của Anh không thật hấp dẫn và ấn tượng, song lần này, họ lọt vào tốp bốn đội mạnh nhất EURO.

Hiện tại, với tư cách của một ứng cử viên vô địch, áp lực đang đè nặng trên vai huấn luyện viên Southgate, đòi hỏi ông phải có những thay đổi khi các đối thủ dường như đã quen với đấu pháp của Tam sư. Tuy hàng thủ của Anh đã làm tốt phần việc của mình ở các vòng đấu vừa qua, song mọi chuyện sẽ không hề dễ dàng trước đối thủ Hà Lan ở trận bán kết vốn sở hữu những pha tạt bóng, sút xa hay chuyền vào sở trường để phát huy khả năng “không chiến” của những cầu thủ trên hàng công có ưu thế chiều cao.

Bên cạnh đó, “lá chắn” của Tam sư cũng còn không ít sơ hở, nhất là khi họ dâng cao mạo hiểm và không kịp trở tay trong những pha phản đòn của đối phương. Điều đáng mừng là tuyển Anh đã có sự trở lại của trung vệ Luke Shaw, có thể ngăn chặn tốt những pha đánh biên của Hà Lan bên cánh trái.

Muốn giành lợi thế, Tam sư phải tìm cách nắm giữ được thế trận giữa sân, thực hiện phòng ngự từ xa và đây là vai trò quan trọng của các tiền vệ như Declan Rice và Kobie Mainoo. Vấn đề lo lắng nhất và cần điều chỉnh của Anh vẫn là khả năng đột phá của những mũi nhọn phía trên khi Harry Kane không có được thể lực dồi dào.

Có lẽ ông Southgate sẽ phải bù đắp bằng sức mạnh và sự cơ động của những tài năng như Ivan Toney hay Ollie Watkins. Cho dù còn những đánh giá khác nhau, song đến thời điểm này, chắc chắn thầy trò ông Southgate đã phần nào thấy rõ những điểm yếu cần khắc phục và nếu thi đấu hiệu quả trước Hà Lan, trận chung kết đang đến rất gần.

Về phía Hà Lan, họ cũng có một hành trình vào tới bán kết không kém phần vất vả, thậm chí trước đó còn bị đánh giá sẽ khó tiến sâu vào giải đấu khi từng để thủng lưới tới ba bàn trước Áo và chỉ thắng sít sao trước Ba Lan ở vòng bảng, đồng thời khá vất vả trước Thổ Nhĩ Kỳ ở tứ kết, song cuối cùng huấn luyện viên Ronald Koeman và đội bóng của mình vẫn đi tới trận bán kết EURO sau 20 năm.

Tuy chưa bộc lộ được toàn bộ sức mạnh, nhưng họ có một phong cách chơi bóng hấp dẫn, biết cách chuyển trạng thái nhanh với những khoảnh khắc sục sôi, bùng nổ hơn Tam sư. Dù vậy, hơn hết vẫn phải là hiệu quả mà điều này có vẻ như “cơn lốc mầu da cam” chưa làm được đầy đủ khi còn bỏ lỡ khá nhiều cơ hội ghi bàn trong các trận đấu.

Cũng giống như tuyển Anh, ông Koeman đã thiết lập hoàn chỉnh sơ đồ 4-2-3-1 khá linh hoạt và nhiều khả năng sẽ giữ nguyên đội hình với khả năng càn quét của Memphis Depay hoặc Donyell Malen ở phía trên cùng sự hỗ trợ của Xavi Simons phía sau, trong khi khai thác triệt để sức mạnh bên cánh trái của mũi nhọn Cody Gakpo. Nếu tiếp tục ghi bàn ở trận đấu rạng sáng mai, tiền đạo này có cơ hội lớn giành danh hiệu Vua phá lưới của giải.

Điểm yếu của Hà Lan là hệ thống phòng ngự không có sự ổn định, còn lúng túng trong chế ngự các pha bóng chuyền dài, đột phá ngay trước khung thành của đối phương.

Trong lịch sử đối đầu ở 11 trận đấu gần đây tại mọi giải đấu, Hà Lan luôn bất bại trước Anh và lần thất bại duy nhất của họ là ở trận giao hữu vào tháng 3/2018 khi để thua Anh 0-1. Nhưng trước đó, Anh từng thắng Hà Lan 4-1 ở EURO 1996 và xa hơn là chiến thắng 3-1 tại EURO 1988. Tam sư được đánh giá cao hơn về kinh nghiệm và bản lĩnh trong những cuộc đối đầu như trận bán kết sắp tới. Theo giới chuyên môn, đây sẽ là trận đấu căng thẳng, không có nhiều hơn hai bàn thắng và có thể kéo vào hiệp đấu phụ, thậm chí phải phân định thắng thua bằng loạt đá luân lưu 11m cân não.