Hướng đi mới trong chuyển đổi số theo Nghị quyết số 57-NQ/TƯ: Nhanh hơn, hiệu quả hơn, gần dân hơn

Sau 5 năm triển khai Chương trình chuyển đổi số quốc gia, Việt Nam đã hình thành nền tảng quan trọng về hạ tầng, thể chế và dịch vụ số. Bước sang giai đoạn mới, theo định hướng của Nghị quyết số 57-NQ/TƯ của Bộ Chính trị, chuyển đổi số không chỉ cần nhanh hơn, mạnh mẽ hơn, mà còn phải thực chất, hiệu quả và gần dân hơn, để mỗi người dân đều được thụ hưởng thành quả của kỷ nguyên số.

Học sinh Thủ đô tham quan, trải nghiệm các sản phẩm và mô hình học tập số tiêu biểu tại lễ phát động phong trào “Học tập số toàn dân” hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia 2025 với thông điệp “Gần dân hơn - Nhanh hơn - Hiệu quả hơn”.

Nền tảng vững chắc cho hành trình tăng tốc

Chuyển đổi số, cùng với khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, đang trở thành động lực then chốt định hình tương lai. Quan điểm đó được cụ thể hóa trong Nghị quyết số 57-NQ/TƯ ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết xác định chuyển đổi số là một trong ba đột phá chiến lược, đặt mục tiêu đến năm 2030 kinh tế số chiếm 30% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và đến năm 2045 đạt 50%. Đây là định hướng chiến lược thể hiện tầm nhìn dài hạn, nhằm đưa Việt Nam tiến cùng và vượt lên trong kỷ nguyên số.

Những năm gần đây, Việt Nam đạt được nhiều kết quả ấn tượng. Xếp hạng Chính phủ số tăng 15 bậc, tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình đạt gần 40%. Doanh thu ngành công nghiệp công nghệ thông tin năm 2024 đạt 2,772 triệu tỷ đồng, tăng 24% so với năm trước, trong khi xuất khẩu phần cứng - điện tử tăng 29%.

Cùng với sự phát triển của kinh tế số, hạ tầng số quốc gia cũng mở rộng mạnh mẽ. 99,3% thôn, bản đã có mạng di động băng rộng, tốc độ internet di động đạt 146,64Mbps, xếp hạng 20 thế giới. Phủ sóng 5G đạt 26%, tạo điều kiện cho các dịch vụ trực tuyến phát triển sâu rộng. 21,8 triệu chứng thư số, 64 triệu tài khoản định danh điện tử và 17,5 triệu thẻ căn cước công dân gắn chip đã được cấp, mở đường cho các giao dịch điện tử an toàn và thuận tiện.

Công tác cải cách hành chính được thúc đẩy mạnh mẽ thông qua dịch vụ công trực tuyến. Tỷ lệ người dân sử dụng dịch vụ công tăng cao, nhiều thủ tục đã được giải quyết hoàn toàn trên môi trường số. Từ Nghị quyết số 57-NQ/TƯ đến các chương trình, kế hoạch hành động của Chính phủ, bộ, ngành và địa phương, mọi cấp đều đã chủ động xây dựng kế hoạch chuyển đổi số giai đoạn mới, tạo sự đồng bộ từ Trung ương tới cơ sở.

Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân, sau giai đoạn khởi động, chuyển đổi số Việt Nam đã đi vào thực chất hơn, không còn là khái niệm xa vời mà đã hiện diện trong đời sống thường ngày. Song hành cùng thành tựu, Nghị quyết số 57-NQ/TƯ cũng xác định rõ: Chặng đường phía trước phải là giai đoạn tăng tốc, tối ưu hóa và lan tỏa lợi ích đến từng người dân.

Chuyển đổi số gắn liền với đời sống

Bước vào giai đoạn 2026-2030, theo Thứ trưởng Thường trực Vũ Hải Quân, chuyển đổi số của Việt Nam phải hướng tới chiều sâu, hiệu quả thực chất và gắn liền với đời sống. Trước hết, thể chế phải đi trước một bước.

Hiện nay, Bộ Khoa học và Công nghệ đang chủ trì xây dựng Luật Chuyển đổi số, được xem là “xương sống” pháp lý cho tiến trình số hóa quốc gia. Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia Lê Anh Tuấn cho biết, dự thảo luật đã thể chế hóa chủ trương xác định hạ tầng chuyển đổi số là hạ tầng chiến lược quốc gia, bao gồm hạ tầng số, hạ tầng công cộng và hạ tầng công nghiệp công nghệ số. Nhà nước sẽ ưu tiên đầu tư ngân sách và huy động nguồn lực xã hội hóa để phát triển hạ tầng số theo hướng đồng bộ, an toàn và xanh.

Dự thảo luật tập trung vào 5 nội dung trọng tâm: Xây dựng khung pháp lý cho quốc gia số; thiết lập cơ chế pháp lý cho kinh tế và xã hội số; xác lập mô hình quản trị chuyển đổi số thống nhất; luật hóa nguồn lực tài chính, nhân lực số; đồng thời quy định cơ chế đánh giá, công khai các chỉ số chuyển đổi số.

Theo Thứ trưởng Thường trực Vũ Hải Quân, chuyển đổi số chỉ thực sự hiệu quả khi “một đồng đầu tư mang lại nhiều đồng lợi ích”. Một điểm nhấn quan trọng khác của giai đoạn mới là chuyển đổi số phải “gần dân hơn”, lấy người dân làm trung tâm phục vụ. Thứ trưởng Thường trực Vũ Hải Quân cho rằng, “gần dân hơn” nghĩa là thu hẹp khoảng cách số, bảo đảm mọi người dân, dù ở nông thôn hay đô thị, đều có cơ hội tiếp cận các tiện ích số, các dịch vụ công trực tuyến và cơ hội phát triển bình đẳng trong không gian số.

Công nghệ đang giúp chính quyền phục vụ người dân tốt hơn, hướng tới một Nhà nước kiến tạo, thông minh và không khoảng cách. Người dân có thể thực hiện thủ tục hành chính bằng vài thao tác trực tuyến; phản ánh, kiến nghị được tiếp nhận và xử lý kịp thời; mọi quy trình trở nên minh bạch, dễ giám sát. Khi đó, sự hài lòng của người dân chính là thước đo hiệu quả của chính quyền số.

Ngoài ra, cùng với hạ tầng và thể chế, cần đặc biệt chú trọng xây dựng văn hóa số và khung ứng xử văn minh trên không gian mạng, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của công dân trong xã hội số.

Thứ trưởng Thường trực Vũ Hải Quân khẳng định, năm 2025 là năm bản lề để chuyển sang giai đoạn hai (2026-2030). Đây là thời điểm chuyển từ nhận thức sang năng lực số, từ dịch vụ công trực tuyến sang chính phủ thông minh, từ người dân sử dụng sang người dân làm chủ và từ số hóa dữ liệu sang dữ liệu mở. Đó là bước chuyển quan trọng, hướng tới mục tiêu cao nhất: Một Việt Nam số toàn diện, nơi mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận, tham gia và thụ hưởng thành quả phát triển.

Khi chuyển đổi số nhanh hơn, hiệu quả hơn và gần dân hơn, Việt Nam sẽ có đủ nền tảng để bứt phá, khẳng định vị thế trong kỷ nguyên số - một Việt Nam số toàn diện, kiến tạo và tự cường.

Theo Hanoimoi.vn