Thủ tướng Nhật Bản bước vào tuần lễ “thử lửa”

Ngày 4-11, Chính phủ Nhật Bản đã khai trương trụ sở chiến lược kinh tế với mục tiêu tìm giải pháp ưu tiên cho đầu tư công, tập trung vào những lĩnh vực quan trọng như chip và quốc phòng. Đây là một bước đi của tân Thủ tướng Sanae Takaichi nhằm đối phó với những thách thức đối nội.

Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đối mặt với nhiều thách thức đối nội. Ảnh: Japan News

Được coi là trung tâm chỉ huy chính sách của Chính phủ Nhật Bản trong thời gian tới, trụ sở chiến lược kinh tế được xem là một bước chuyển hướng mục tiêu so với các nhiệm kỳ trước, từ thúc đẩy tăng trưởng, phân phối của cải thông qua tăng lương sang tập trung nhiều hơn vào đầu tư cho công nghệ cao và chuỗi cung ứng.

Cùng ngày, Chính phủ Nhật Bản đã thành lập Hội đồng Chiến lược đầu tư và Tăng trưởng kinh tế bao gồm 12 chuyên gia trong khu vực tư nhân. Tổng cộng 17 lĩnh vực công nghiệp trọng điểm đã được chỉ định để đầu tư nhằm tạo ra “cấu trúc cung ứng” mạnh hơn cho nền kinh tế bao gồm: Trí tuệ nhân tạo, chất bán dẫn, đóng tàu, hàng không vũ trụ, quốc phòng… Thủ tướng Sanae Takaichi đã yêu cầu bộ trưởng phụ trách các lĩnh vực được chỉ định đưa ra lộ trình đầu tư công - tư, đồng thời nêu rõ nội dung, thời gian và mục tiêu tiến hành. Dựa trên lộ trình này, Chính phủ sẽ biên soạn một chiến lược tăng trưởng mới vào mùa hè tới.

Động thái của nữ Thủ tướng Nhật Bản được đánh giá là phù hợp với những cam kết đã đưa ra sau khi giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu ngày 21-10 vừa qua. Theo đó, bà Sanae Takaichi sẽ xây dựng chính sách tài khóa tích cực, có trách nhiệm, đồng thời thể hiện thái độ cởi mở với đề xuất của phe đối lập về việc nâng ngưỡng thu nhập chịu thuế và chính sách hoàn thuế kèm trợ cấp cho người thu nhập thấp.

Nhiệm vụ của Hội đồng Chiến lược đầu tư và Tăng trưởng kinh tế là tìm ra biện pháp để tăng thu nhập, cải thiện tâm lý người tiêu dùng, nâng cao lợi nhuận doanh nghiệp, từ đó tăng thu ngân sách mà không cần tăng thuế. Đi cùng nhiệm vụ trên là chính sách khuyến khích chi tiêu công chủ động. Tức là chính phủ sẽ chủ động đầu tư chiến lược, không thụ động chờ đợi mà kích hoạt các dòng vốn vào những lĩnh vực có tiềm năng cao để thúc đẩy tăng trưởng nhanh hơn.

Hiện tại, vấn đề được dư luận Nhật Bản quan tâm là biện pháp đối phó với giá cả leo thang và cách thức bảo đảm nguồn tài chính phục vụ tăng cường năng lực quốc phòng. Bên cạnh đó, cuộc cải cách giảm số ghế nghị sĩ Quốc hội, vốn là nội dung trọng điểm trong thỏa thuận liên minh giữa đảng Dân chủ Tự do (LDP) và đảng Duy Tân Nhật Bản (JIP) cũng hứa hẹn trở thành tâm điểm đối đầu gay gắt trên nghị trường.

Dù Chính phủ và liên minh cầm quyền đang xúc tiến tiến trình xây dựng gói đối sách kinh tế tổng hợp, nhưng phe đối lập chỉ trích mạnh mẽ rằng, “hiện chưa có biện pháp nào mang lại hiệu quả tức thời”, đồng thời muốn Thủ tướng Sanae Takaichi phải cam kết rõ ràng hơn thông qua các cuộc tranh luận tại Quốc hội.

Vấn đề việc giảm số ghế nghị sĩ là “điều kiện tiên quyết” mà JIP đặt ra khi tham gia liên minh. LDP và JIP hướng tới mục tiêu giảm 10%. Tuy nhiên, đối tượng bị cắt giảm chủ yếu là ghế nghị sĩ theo hình thức đại diện tỷ lệ, vốn bị các đảng đối lập kịch liệt phản đối. Ngoài ra, vấn đề quỹ chính trị trong các phe phái của LDP vẫn chưa được giải quyết dứt điểm và dự kiến sẽ được phe đối lập chất vấn.

Theo kế hoạch, phiên chất vấn đại diện sẽ diễn ra đến hết ngày 6-11 tại cả Hạ viện và Thượng viện. Sau phiên chất vấn, cuộc tranh luận sẽ chuyển sang Ủy ban Ngân sách - Thủ tướng và các bộ trưởng sẽ trực tiếp giải trình. Hạ viện dự kiến chất vấn toàn diện vào ngày 7, 10 và 11-11, còn Thượng viện dự kiến chất vấn từ ngày 12 đến 14-11.

Đây sẽ là phép thử đầu tiên đối với chính quyền của Thủ tướng Sanae Takaichi trên mặt trận đối nội khi liên minh LDP - JIP vẫn chưa chiếm đa số tuyệt đối ở cả 2 viện, còn Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Hạ viện lại đang do đảng Dân chủ Lập hiến (CDPJ) nắm giữ, đó là chưa kể có tới 10 bộ trưởng lần đầu tham gia chất vấn trước Quốc hội. Tuy nhiên, điều này cũng là cơ hội đối với Thủ tướng Sanae Takaichi để thể hiện bản lĩnh, củng cố vị thế thông qua cách giải quyết những điểm yếu nội bộ trước khi chúng trở thành “vấn đề lớn”.

Nếu thành công, bà Sanae Takaichi sẽ ghi được dấu ấn mạnh mẽ trên chính trường, qua đó cải thiện được uy tín đối với đảng LDP, vốn bị giảm sút mạnh thời gian qua.

Theo Hà Nội Mới