Phỏng vấn nhóm: khi nào nên nói, khi nào nên lắng nghe?

Phỏng vấn nhóm giống như một “sân khấu nhỏ”, nơi bạn thể hiện năng lực cá nhân và bộc lộ cách mình làm việc cùng người khác. Có người nói quá ít, khiến nhà tuyển dụng khó nhìn thấy điểm mạnh nhưng cũng có người nói quá nhiều, vô tình tạo cảm giác thiếu tinh tế hoặc lấn át người khác.

Vậy làm sao để biết khi nào nên nói, khi nào nên lắng nghe để ghi điểm đúng lúc?

Khi nào nên nói?

Trong phỏng vấn nhóm khi tìm việc làm, nói đúng lúc quan trọng hơn nói thật nhiều. Nhà tuyển dụng không đếm số lần bạn phát biểu, họ lắng nghe chất lượng trong từng câu nói của bạn.

Hãy lên tiếng khi bạn có một ý kiến thật sự mang giá trị, như một quan điểm riêng, một ví dụ thực tế hay một cách giải quyết cụ thể. Ví dụ, khi nhóm đang thảo luận về cách tiếp cận khách hàng, bạn có thể chia sẻ trải nghiệm từ một dự án hoặc lớp học trước đó, điều này khiến lời nói của bạn vừa chân thật, vừa thể hiện tư duy gắn liền với thực tế.

Ngoài ra, bạn nên lên tiếng khi cảm thấy có thể giúp nhóm định hướng lại cuộc thảo luận. Nếu thấy mọi người bắt đầu nói lan man, bạn có thể nhẹ nhàng tổng hợp lại ý chính và khơi gợi bước tiếp theo. Một câu đơn giản như “Tóm lại, có vẻ chúng ta đều nghiêng về hướng A. Mình thử bàn cụ thể các bước tiếp theo nhé?”. Cách bạn điều phối câu chuyện như vậy thể hiện sự quan sát, khả năng dẫn dắt và tư duy tổ chức - những điều nhà tuyển dụng luôn đánh giá cao.

Và tất nhiên, khi được hỏi trực tiếp, hãy trả lời một cách tự tin, rõ ràng và mạch lạc. Nếu ý kiến của bạn trùng với người khác, đừng ngại nói thêm góc nhìn riêng để mở rộng vấn đề. Một cách mở đầu tự nhiên có thể là “Em đồng ý với ý của bạn A, và em muốn bổ sung thêm một góc nhìn khác…”. Nói đúng lúc, nói có mục đích là cách bạn thể hiện rằng mình không chỉ biết lắng nghe mà còn biết đóng góp thông minh và hiệu quả.

Khi nào nên lắng nghe?

Lắng nghe tưởng như là điều hiển nhiên, nhưng trong phỏng vấn nhóm, đó lại là một nghệ thuật tinh tế mà không phải ai cũng làm được. Giữa không khí căng thẳng, ai cũng muốn thể hiện bản thân, đôi khi ta quên mất rằng sự chú ý dành cho người khác cũng là một cách để tỏa sáng.

Hãy lắng nghe khi người khác đang phát biểu. Nghe không phải chỉ để chờ đến lượt mình nói. Hãy nhìn vào người đang chia sẻ, gật đầu nhẹ, mỉm cười, để họ cảm nhận được rằng bạn đang hiện diện trọn vẹn trong cuộc trò chuyện. Những cử chỉ nhỏ như vậy mang trong mình năng lượng tích cực, thể hiện sự tôn trọng và tinh thần hợp tác, hai điều mà nhà tuyển dụng luôn tìm kiếm ở một thành viên tiềm năng.

Cũng hãy lắng nghe khi bạn chưa thật sự hiểu rõ chủ đề hoặc hướng đi của nhóm. Đừng vội vàng chen vào chỉ để “có tiếng nói”. Một vài phút im lặng quan sát đôi khi đáng giá hơn cả một câu nói vội. Khi bạn chịu dừng lại để quan sát, bạn sẽ hiểu được bối cảnh, nhịp thảo luận, và cách mọi người tương tác. Chính sự điềm tĩnh đó khiến bạn trở nên khác biệt, không hấp tấp mà biết chờ đúng thời điểm để nói điều có ý nghĩa.

Và hơn hết, hãy lắng nghe khi bạn muốn hiểu con người. Phỏng vấn nhóm không chỉ là nơi để nói về bản thân mà còn là dịp để nhìn thấy cách người khác suy nghĩ, phản ứng, và làm việc. Có người mạnh mẽ dẫn dắt, có người sáng tạo bay bổng, có người chậm rãi nhưng sâu sắc. Khi bạn thật sự lắng nghe, bạn sẽ nhận ra những “nhịp” khác nhau trong nhóm và biết cách hòa mình vào đó một cách tự nhiên.

Trong phỏng vấn nhóm, nói nhiều chưa chắc đã khiến bạn nổi bật và im lặng cũng không có nghĩa là bạn yếu thế. Cái khiến bạn được nhớ đến không phải là việc bạn nói bao nhiêu, mà là cách bạn hòa nhập, lắng nghe và đóng góp đúng lúc. Đôi khi, chỉ một ý kiến súc tích hoặc một cách tổng kết tinh tế cũng đủ để thể hiện bản lĩnh của bạn.

Điều quan trọng nhất là biết khi nào nên góp tiếng, và khi nào nên tạo không gian cho người khác tỏa sáng. Vì sau cùng, nhà tuyển dụng không chỉ tìm người giỏi, mà họ tìm người có thể làm việc cùng người khác một cách hài hòa và hiệu quả, người biết tỏa sáng mà vẫn giúp tập thể cùng tỏa sáng.