Bản sắc người Dao ở Khe Mon

Hằng ngày vẫn mặc trang phục truyền thống, nói tiếng dân tộc, luyện tập hát múa, giữ gìn nghề thêu… là cách mà các hội viên người cao tuổi, thôn Khe Mon, xã Thái Hòa, tỉnh Tuyên Quang giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Dao quần trắng ở địa phương.

Các bà, các mẹ trong thôn vẫn giữ nghề thêu, làm trang phục truyền thống.

Anh Triệu Quốc Việt, Trưởng thôn Khe Mon phấn khởi cho biết, thôn có 105 hộ, gần như 100% số hộ là đồng bào Dao quần trắng. Vì vậy, bản sắc người Dao luôn được người dân nơi đây gìn giữ và phát huy, đặc biệt là đối với những người cao tuổi ở thôn. Các bà, các mẹ luôn là tấm gương, bảo ban, động viên con cháu cùng nhau giữ gìn những nét văn hóa riêng của dân tộc mình.

Bà Trương Nạc, Đội Phó Đội văn nghệ Chi hội Người cao tuổi thôn chia sẻ, đội có 8 thành viên nòng cốt là những người yêu văn nghệ, tâm huyết với văn hóa dân tộc. Hằng ngày, vào buổi tối, các thành viên trong đội đều duy trì tập luyện múa, hát. Ngoài hát Páo dung, các điệu múa truyền thống của đồng bào Dao, các thành viên còn tập luyện một số tiết mục hiện đại ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương đất nước đổi mới và thường xuyên giao lưu với các đội, câu lạc bộ văn nghệ ở các thôn trong xã và các địa phương trong tỉnh.

Chiếc yếm được thêu với nhiều hoa văn độc đáo.

Đang tỉ mỉ thêu chiếc yếm, một bộ phận không thể thiếu trong trang phục của người phụ nữ Dao, bà Hoàng Thị Vui nói: “Ngày trước, chúng tôi được bà, mẹ dạy thêu từ khi còn nhỏ. Năm 14-15 tuổi, tôi đã biết thêu thành thạo và tự chuẩn bị cho mình một bộ trang phục đẹp nhất trong ngày cưới”. Một bộ trang phục đầy đủ gồm: Yếm, áo dài, khăn đội đầu, thắt lưng, dây cổ, quần… Trên nền đen của chiếc áo dài, khăn đội đầu, các hoa văn được thêu với màu trắng, đỏ vàng tạo nên sự nổi bật cho bộ trang phục.

Bên cạnh đó, không thể thiếu vòng bạc, dây bạc, tạo điểm nhấn cho bộ trang phục. Sau này, bà thêu và làm trang phục cho các con. Giờ đã cao tuổi, phải đeo kính mới nhìn rõ, nhưng bà vẫn tranh thủ lúc rảnh rỗi thêu trang phục cho mình. Ngoài ra, ai có nhu cầu đặt hàng, bà nhận thêu cho khách để có thêm thu nhập.

Chiếc dây cổ được thêu tỉ mỉ, độc đáo, là một trong những điểm nhấn trong trang phục của người phụ nữ Dao.

Chị Đặng Thị Sen, Chi hội trưởng Phụ nữ thôn cho biết, bây giờ nhiều bạn trẻ ngại mặc trang phục truyền thống, vì vậy, Chi hội Phụ nữ thôn đã tuyên truyền, vận động hội viên mặc trang phục dân tộc mỗi dịp lễ, Tết, trong những ngày trang trọng như đại hội, hội nghị, ngày hội… Đồng thời, giữ gìn tiếng nói bằng cách dạy con, cháu nói tiếng dân tộc khi giao tiếp trong gia đình, để các cháu vừa học tiếng phổ thông nhưng cũng vẫn nói được thành thạo tiếng dân tộc mình. Có như vậy, thế hệ trẻ mới hiểu được những phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc và cùng nhau gìn giữ, không để mai một theo thời gian.

Đặc biệt, dịp này, để chuẩn bị cho Lễ hội Trung thu, các thành viên trong Đội văn nghệ, Chi hội Người cao tuổi thôn trong trang phục truyền thống của đồng bào Dao, tích cực tham gia mô hình Trung thu ở địa phương cùng diễn diễu tại các tuyến phố của xã, phường trung tâm. Qua đó, đã tạo ấn tượng với người dân và du khách về mảnh đất và con người xứ Tuyên đậm đà bản sắc dân tộc.

Mỗi dịp lễ, Tết, đi hội, giao lưu văn nghệ, các thành viên Đội văn nghệ, Chi hội Người cao tuổi thôn lại giúp nhau chuẩn bị trang phục truyền thống của dân tộc Dao để tham gia.

Về Khe Mon hôm nay, đời sống người dân đã được nâng lên, nhiều mô hình kinh tế đem lại thu nhập cao cho người dân. Nhưng có những điều vẫn luôn hiện hữu, đó là những nếp nhà sàn, người phụ nữ Dao trong trong trang phục truyền thống, tiếng hát, điệu múa của các bà, các mẹ… Mỗi người vẫn đang chung tay xây dựng nếp sống mới, đồng thời không quên giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trong đời sống hằng ngày.

                                                                                     Huyền Linh