Điểm hẹn văn hóa Cao Lan ở Động Sơn

Chiều thu, những tia nắng vàng óng ả như tơ trời phủ lên mái nhà sàn của người Cao Lan ở thôn Động Sơn, xã Yên Sơn, vẽ nên một vẻ đẹp huyền ảo của miền sơn cước. Trong không gian ấy, ngôi nhà của gia đình chị Hoàng Thị Duyên trở nên thật đặc biệt. Đây không chỉ là nơi sinh sống của ba thế hệ mà còn là không gian cộng đồng, nơi người dân trong thôn tìm về quây quần mỗi ngày để cùng nhau gìn giữ và phát huy bản sắc của dân tộc mình.

Nếp nhà giữ hồn cốt dân tộc

Vào những dịp lễ, Tết, gian bếp nhỏ của gia đình chị Duyên lại rộn ràng và ấm cúng lạ thường. Hương thơm ngọt ngào của những mẻ bánh chim gâu nóng hổi lan tỏa khắp không gian, đánh thức những ký ức đẹp đẽ. Nhìn vào căn bếp ấy, người ta không chỉ thấy một không gian nấu nướng đơn thuần mà còn cảm nhận được hơi ấm của tình thân, của sự gắn kết bền chặt giữa các thế hệ.

Không khí ấm cúng, quây quần của gia đình chị Duyên cùng nhau gói những chiếc bánh chim gâu cho ngày lễ đặc biệt.

Nhân dịp Tết Trung thu, gia đình chị Duyên lại quây quần bên nhau làm món bánh truyền thống. Chồng chị, anh Lâm Văn Quán, cẩn thận lau sạch từng chiếc lá dứa. Bên cạnh, cô con gái Lâm Thị Kim Khánh với đôi tay khéo léo đang cuộn từng sợi lạt để gói nên những chiếc bánh xinh xắn. Không khí gia đình thêm phần đầm ấm bởi tiếng chị Duyên thủ thỉ kể chuyện cổ tích hòa cùng tiếng bi bô của lũ trẻ.

Anh Lâm Văn Quán và con gái giới thiệu sản phẩm mây tre đan truyền thống của gia đình.

Với chị Duyên, việc trao truyền văn hóa bắt đầu từ những điều giản dị nhất. Chị tranh thủ dạy con những câu hát ru, những âm điệu đặc trưng của người Cao Lan. Đối với chị, đó không chỉ là những bài học về âm nhạc mà còn là cách để nuôi dưỡng tình yêu với cội nguồn dân tộc. "Tiếng nói là linh hồn của dân tộc, là nhịp cầu nối con cháu với tổ tiên", chị Duyên chia sẻ trong lúc tay vẫn thoăn thoắt gói bánh. Lời tâm sự mộc mạc ấy chính là lời nhắc nhở sâu sắc về tầm quan trọng của việc bảo tồn tiếng mẹ đẻ và các phong tục truyền thống.

Lan tỏa tình yêu văn hóa

Không chỉ gói gọn trong gia đình, "ngọn lửa" văn hóa từ ngôi nhà chị Duyên còn lan tỏa mạnh mẽ ra cộng đồng. Mỗi buổi chiều, không gian nhà sàn lại vang lên những thanh âm quen thuộc của tiếng cười nói, tiếng trẻ nhỏ bi bô tập hát Sình ca. Từ người già đến người trẻ trong thôn đều tìm về đây như tìm lại một phần ký ức của chính mình. Họ ngồi bên nhau, kể chuyện mùa màng, con cái rồi lại cùng ngân nga những làn điệu Sình ca. Trong không gian mộc mạc ấy, văn hóa Cao Lan được "sống lại" qua từng câu hát, từng bộ trang phục và mỗi cuộc trò chuyện đời thường.

Cháu Kim Khánh (ở giữa) biểu diễn trong chương trình văn nghệ “Gìn giữ bản sắc dân tộc Cao Lan”.

Tình yêu văn hóa ấy đã được tiếp nối một cách tự nhiên. Cháu Kim Khánh, con gái chị Duyên, giờ đã là nữ sinh lớp 12, tự hào chia sẻ: “Mỗi khi được khoác lên mình bộ trang phục và múa những điệu múa truyền thống, cháu đều cảm thấy vô cùng tự hào. Với cháu, đó không chỉ là sở thích, mà còn là cách để thể hiện tình yêu và sự trân trọng đối với bản sắc văn hóa của dân tộc mình”. Cháu Kim Khánh chính là một trong những đại diện của thế hệ trẻ đang tích cực kế thừa và lan tỏa nét đẹp văn hóa của dân tộc.

Bản thân gia đình chị Duyên cũng thường xuyên tham gia các hoạt động văn hóa, trình diễn trang phục dân tộc trong các hội diễn, hội thi của địa phương. Bằng những việc làm bình dị nhưng bền bỉ, gia đình chị Duyên không chỉ mang trong mình niềm kiêu hãnh về bản sắc dân tộc mà còn góp phần lan tỏa niềm tự hào ấy đến với cộng đồng, thắp sáng tình yêu văn hóa trong thế hệ trẻ người Cao Lan.

Bài, ảnh: Cảnh Trực