Phát huy sức mạnh cộng đồng để chống dịch

Những ngày qua, dịch tả lợn châu Phi đã xuất hiện ở 77/124 xã, phường trong tỉnh Tuyên Quang, với số lượng lợn nhiễm bệnh, phải tiêu hủy lên đến 18.000 con, trọng lượng hơn 1.000 tấn. Con số trên cho thấy người chăn nuôi không chỉ phải ghánh chịu thiệt hại lớn, mà còn cả nỗi lo dịch bệnh chưa biết khi nào sẽ qua đi. 

Với khả năng lây lan nhanh của dịch tả lợn châu Phi, nguy cơ dịch bệnh lan ra những địa bàn mới là không nhỏ. Nếu chúng ta không quyết liệt, kịp thời triển khai các biện pháp ngăn chặn và dập dịch, không chỉ người chăn nuôi bị thiệt hại mà nguồn cung thực phẩm hàng ngày cũng sẽ bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, những ngày qua, bên cạnh sự quyết tâm vào cuộc phòng, chống dịch tả lợn châu Phi của tỉnh và các ngành, địa phương, đâu đó vẫn còn một vài thông tin, hình ảnh thiếu tích cực đến từ ý thức chống dịch trong cộng đồng. Việc phát hiện, xử lý 3 vụ việc vận chuyển thịt lợn nghi nhiễm bệnh, lợn chết nghi nhiễm bệnh bị vứt ra môi trường cho thấy nguy cơ lây lan dịch bệnh còn hiện hữu. Thực tế, chỉ cần một con lợn mắc dịch tả lợn châu Phi không được kiểm soát thôi, sẽ trở thành nguồn lây cho cả một thôn, một xã và thậm chí là cả vùng chăn nuôi rộng lớn.

Với khả năng sinh sôi mạnh của virus dịch tả lợn châu Phi, đây là sẽ một thách thức cho công tác dập dịch của ngành chức năng và các địa phương, các hộ chăn nuôi. Tôi từng được chứng kiến có những xóm, những hộ chăn nuôi lợn trong tỉnh đã phải khó khăn ra sao khi đàn lợn mắc dịch tả lợn châu Phi. Bao tháng ngày vất vả chăm bẵm đàn lợn, đến khi chuẩn bị xuất chuồng thì dịch ập đến. Trước cảnh tượng đàn lợn bị bệnh, buộc phải tiêu hủy để ngăn chặn dịch, tôi nhìn thấy nỗi buồn và cả những giọt nước mắt, sự nản lòng của người chăn nuôi.

Trong những ngày này, dịch tả lợn châu Phi vẫn đang âm ỉ ở nhiều nơi, đó là mối lo với hàng trăm, hàng ngàn hộ chăn nuôi trong tỉnh, đặc biệt là với những trang trại, gia trại chăn nuôi có số lượng đàn lợn lớn. Chăn nuôi lợn giờ đã trở thành sinh kế, đàn lợn là “đầu cơ nghiệp” của nhiều hộ gia đình. Vì thế, dịch xuất hiện khiến người chăn nuôi chẳng khác nào ngồi trên đống lửa, nuôi lợn giờ đã không còn “ăn cơm nằm” như câu ca dao xưa nữa.

Còn với người tiêu dùng, thịt lợn là thực phẩm chính hàng ngày, nếu dịch tả lợn châu Phi lan rộng cũng có nghĩa chúng ta sẽ khó khăn trong lựa chọn thức ăn cho từng bữa cơm gia đình. Đồng thời, giá cả các thực phẩm thay thế khác dễ có nguy cơ tăng cao hơn, dẫn đến chi phí tiêu dùng hàng ngày cũng đội lên. Các bà, các chị nội trợ sẽ là người cảm nhận rõ nhất những khó khăn có nguyên nhân từ dịch tả lợn châu Phi. Nhiều bà nội trợ tâm sự, ra chợ nghe thấy dịch tả lợn châu Phi nên cảm thấy rất đắn đo trong việc lựa chọn, mua thực phẩm gì cho gia đình.

Dịch tả lợn châu Phi xuất hiện trong mùa nóng như hiện nay, nguy cơ lây lan sẽ càng cao hơn. Dịch không lây trực tiếp sang người, nhưng lợn mắc bệnh này có nguy cơ cao mắc các bệnh khác như cúm, thương hàn, tai xanh…, là những bệnh có thể ảnh hưởng cho người ăn nếu thịt lợn chưa được nấu chín và nguy hiểm hơn, trong sở thích ẩm thực của không ít người, tiết canh lợn lại là món khoái khẩu.

Như vậy, trước sự bùng phát của dịch tả lợn châu Phi, không chỉ có riêng người chăn nuôi phải lo nỗi lo này, cần phải có sự chung lo của toàn xã hội. Sự chia sẻ nỗi lo, thiệt hại của người chăn nuôi là rất cần thiết thông qua những hành động chung tay phòng, chống dịch cụ thể. Chúng ta không thể vô tư tiêu thụ miếng thịt lợn giá rẻ, không rõ nguồn gốc, bởi đó không chỉ là mối nguy cơ cho sức khỏe chính chúng ta, mà còn là sự vô tình tiếp tay cho những người bất chấp nguy cơ dịch bệnh để kiếm lời.

Ở những làng xóm, miền quê, những khu chuyên chăn nuôi, chúng ta lại càng phải nâng cao ý thức kiểm soát dịch bệnh. Việc thực hiện nghiêm các quy định về phòng, chống dịch trong giai đoạn này là yếu tố then chốt để khống chế và dập dịch. Vì thế, một dấu hiệu về dịch bệnh trên đàn lợn, một hành vi có nguy cơ lây lan dịch bệnh cần phải được báo cáo với lực lượng chức năng để kịp thời kiểm soát. 

Chống dịch cần có sức mạnh cộng đồng, đó là một kinh nghiệm thực tiễn đã được đúc kết. Vì thế trong Công điện mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang yêu cầu cần huy động cả hệ thống chính trị cơ sở, cộng đồng, từng hộ dân trong phòng, chống dịch tả lợn châu Phi; giám sát, báo cáo kịp thời diễn biến dịch bệnh. Những trường hợp lơ là, thiếu trách nhiệm để dịch bệnh lây lan sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định. Ngành chức năng cần tăng cường kiểm tra, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, vận chuyển lợn và sản phẩm lợn không đảm bảo điều kiện phòng dịch.

Trong truyền thống và sự phát triển hiện nay, dân tộc ta luôn có một nguồn sức mạnh đặc biệt, đó là tinh thần gắn kết cộng đồng. Cộng đồng làng xã, cộng đồng dân cư luôn là một khối liên kết cực kỳ bền chặt, để chúng ta có thể vượt qua bao khó khăn, thử thách. Những lúc có dịch tả lợn châu Phi xuất hiện như hiện nay, tinh thần cộng đồng cần được tiếp tục khơi gợi để thúc đẩy công tác chống dịch hiệu quả. Không gì mạnh hơn, hiệu quả hơn bằng ý thức tự giác, sự đồng lòng, chung sức phòng, chống dịch của mỗi người dân trong từng làng, xã, khu dân cư. Để hy vọng dịch bệnh sẽ sớm qua đi.  

Huy Toán