Phía sau những ngôi nhà đại đoàn kết

Những ngày này, đi trên các bản làng Tuyên Quang, dễ bắt gặp hình ảnh những ngôi nhà mới xây còn thơm mùi vôi vữa. Nhiều căn nhà mới sáng bừng lên giữa thung lũng, triền núi thay thế những ngôi nhà tạm, mái dột. Người dân rưng rưng nói với nhau: “Đây không chỉ là nhà, mà là tình người”. Bởi phía sau mỗi ngôi nhà Đại đoàn kết là mồ hôi, là tấm lòng của cả hệ thống chính trị, của doanh nghiệp, nhà hảo tâm và của bao người dân cùng chung tay.

Phong trào xoá nhà tạm, nhà dột nát không phải là việc một sớm một chiều. Nó đòi hỏi quyết tâm chính trị rất cao, sự chỉ đạo đồng bộ và sự dấn thân trực tiếp của các cấp uỷ, chính quyền. Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phát động, Ban Chỉ đạo Trung ương và tỉnh đã coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, là “mệnh lệnh từ trái tim”. Cán bộ tỉnh tới cơ sở trực tiếp đến từng thôn bản, rà soát hộ nghèo, nắm thực trạng từng căn nhà. Không chỉ dừng ở việc lập danh sách, nhiều cán bộ còn cùng nhân dân góp công, góp ngày công dựng móng, lợp mái. Tinh thần “nói đi đôi với làm” đã trở thành minh chứng rõ ràng cho sự quyết liệt.

Tuy nhiên, một phong trào có ý nghĩa nhân văn lớn như xoá nhà tạm, nhà dột nát không thể chỉ dựa vào ngân sách. Chính vì vậy, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và các nhà hảo tâm trở thành yếu tố quyết định. Nhiều doanh nghiệp lớn đã đồng hành bằng cả trăm tỷ đồng. Những cán bộ hưu trí, giáo viên, nông dân… cũng góp phần bằng sự sẻ chia nhỏ bé mà ấm áp. Ở nhiều bản làng, bà con góp tre, góp gỗ, góp từng bữa cơm nuôi đội thợ. Chính sự đồng lòng này đã tạo nên sức mạnh tập thể khổng lồ, thể hiện sinh động tinh thần “lá lành đùm lá rách” của dân tộc.

Mỗi địa phương đều có cách làm sáng tạo, phù hợp điều kiện thực tế. Có địa phương giao cho chi bộ thôn bản chịu trách nhiệm chính, coi đây là một tiêu chí đánh giá tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh. Nhiều địa phương khởi xướng các mô hình sáng tạo: Nơi thì huy động đoàn viên thanh niên tình nguyện làm “đội thợ trẻ”, nơi thì phát động cán bộ, đảng viên tự nguyện trích lương ủng hộ. Có thôn, bản vận động con em xa quê ủng hộ kinh phí hay chia lực lượng làm nhiều “ca” để tranh thủ mùa khô dựng nhà, không ảnh hưởng mùa vụ.

Những cách làm riêng, tưởng nhỏ bé nhưng lại cho thấy tinh thần linh hoạt, sáng tạo và quyết liệt của từng cộng đồng. Chính sự sáng tạo này giúp phong trào không khô cứng, mà trở thành nhịp sống tự nhiên, được người dân đón nhận và hưởng ứng.

Chỉ trong một thời gian ngắn, hàng chục nghìn căn nhà tạm, nhà dột nát đã được thay thế. Hàng chục nghìn hộ nghèo, cận nghèo có mái ấm khang trang. Con số này không chỉ là thống kê khô khan, mà là hiện thực sống động: mỗi mái nhà là một cuộc đời đổi thay, một nụ cười thêm ấm áp, một đứa trẻ có chỗ học bài khi trời mưa bão. Kết quả ấy cho thấy khi quyết tâm chính trị gặp sự đồng lòng xã hội, thì những việc tưởng chừng khó khăn nhất cũng có thể làm được.

Tuy nhiên, bên cạnh thành tựu, không thể né tránh những hạn chế còn tồn tại. Vẫn có trường hợp ngôi nhà vừa dựng xong đã bị mưa bão đánh sập – tuy hy hữu nhưng để lại bài học sâu sắc về chất lượng công trình, về điều kiện địa hình cũng như thời tiết khắc nghiệt ở vùng cao. Ngoài ra, ở một số nơi còn tình trạng chậm trễ trong tiến độ, lúng túng trong thủ tục, thậm chí trông chờ ỷ lại... Những hạn chế đó cần được nhìn nhận thẳng thắn để phong trào không chỉ dừng ở con số mà thật sự mang lại hiệu quả bền vững.

Từ kết quả và cả những tồn tại, hạn chế đã cho chúng ta những bài học sâu sắc. Đó là tiếp tục khẳng định vai trò lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền – yếu tố then chốt biến chủ trương thành hành động cụ thể. Cần phát huy mạnh mẽ tinh thần thi đua, nhân rộng mô hình sáng tạo, tạo động lực để các tầng lớp nhân dân tiếp tục chung sức. Cần chú trọng chất lượng công trình: Từ thiết kế, vật liệu đến giám sát, để mỗi căn nhà thực sự bền vững trước thiên tai. Cần lồng ghép phong trào xoá nhà tạm với các chương trình giảm nghèo, xây dựng Nông thôn mới, tạo sinh kế cho hộ nghèo, để “có nhà” đồng thời là “có nghề”, “có tương lai”.

Phía sau những ngôi nhà Đại đoàn kết là biết bao câu chuyện cảm động. Là cụ già run run cầm chìa khóa căn nhà mới, đôi mắt rưng rưng mà nở nụ cười rạng rỡ. Là em nhỏ có góc học tập không sợ mưa dột, để nuôi dưỡng ước mơ. Là gia đình chính sách không còn lo sợ mỗi mùa mưa bão đến. Những căn nhà mới không chỉ là nơi trú ngụ, mà còn là biểu tượng của sức mạnh cộng đồng, là minh chứng rằng khi Đảng, Nhà nước quan tâm, nhân dân đồng lòng, thì mọi khó khăn đều có thể vượt qua.

Con đường phía trước còn nhiều gian nan. Nhưng từ phong trào đầy ý nghĩa này, niềm tin vào khối đại đoàn kết càng được củng cố. Những ngôi nhà mới mọc lên hôm nay sẽ là nền móng vững chắc cho tương lai – một tương lai không ai bị bỏ lại phía sau, một tương lai ấm no, bền vững và đầy tình người.

Chúc Huyền