Chuyển đổi kép - động lực mới cho tăng trưởng kinh tế

Chiều 30-10, tại Hà Nội, Diễn đàn “Chuyển đổi kép - động lực cho tăng trưởng kinh tế: Góc nhìn từ chính sách đến thực tiễn” do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức đã thu hút sự tham dự của nhiều nhà quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp.

Chính sách đã mở đường, doanh nghiệp cần hành động quyết liệt hơn

Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Tuấn Ngọc

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Hoàng Quang Phòng khẳng định, trong bối cảnh toàn cầu hóa và Cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi kép - bao gồm chuyển đổi số và chuyển đổi xanh - đang trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, hướng tới phát triển bền vững.

Theo ông, nhiều nghị quyết và chính sách lớn của Đảng, Nhà nước đã xác định rõ định hướng phát triển khu vực kinh tế tư nhân thông qua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, trong đó có Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị. Đây chính là nền tảng để Việt Nam hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.

Tuy nhiên, thực tế vẫn còn khoảng cách giữa chính sách và thực thi. Ông Hoàng Quang Phòng cho rằng, để chuyển đổi kép trở thành động lực thực sự cho tăng trưởng, cộng đồng doanh nghiệp không chỉ là người thực hiện mà phải trở thành chủ thể kiến tạo, tích cực tham gia vào quá trình hoạch định và đề xuất chính sách.

Ông Nguyễn Hồng Hiển, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số (Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương) phát biểu

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Hồng Hiển, Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số (Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương) cho rằng, tốc độ tăng trưởng chỉ thực sự có giá trị khi được nâng đỡ bởi nền tảng bền vững, thông qua “chìa khóa” chuyển đổi kép. Theo ông, việc áp dụng công nghệ số như IoT, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo có thể giúp doanh nghiệp giảm 10-20% năng lượng tiêu thụ và phát thải CO₂, đồng thời nâng cao năng suất và hiệu quả trong toàn chuỗi giá trị.

Ông Hiển nhận định, chuyển đổi số không chỉ thúc đẩy tăng trưởng về sản lượng mà còn góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Khi hai quá trình này diễn ra song hành, Việt Nam sẽ có cơ hội nâng tầm năng lực cạnh tranh quốc gia, tiến gần hơn đến các chuẩn mực toàn cầu về quản trị, môi trường và công nghệ.

Để tối ưu nguồn lực, ông đề xuất 4 hướng hành động cụ thể: Một hạ tầng - hai mục tiêu (vừa số hóa vừa xanh hóa); chiến lược hai trong một (mọi dự án số phải gắn tiêu chí xanh và ngược lại); nguồn nhân lực lai (kết hợp kỹ năng số và kỹ năng xanh); và tài chính xanh kết hợp đổi mới sáng tạo để giảm chi phí đầu tư, tạo sức bật cho doanh nghiệp.

Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ)điều hành phiên thảo luận

Ở góc độ khác, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) Phạm Hồng Quất nhấn mạnh: Chuyển đổi kép không chỉ là việc áp dụng công nghệ mà chính là chuyển đổi mô hình kinh doanh. Ông cho rằng, công nghệ là công cụ, còn con người, đặc biệt là đội ngũ doanh nhân, mới là yếu tố quyết định thành công.

“Công nghệ mới cần tư duy mới. Doanh nhân phải chuyển đổi nhận thức và mô hình kinh doanh trước, rồi mới lựa chọn công nghệ phù hợp để tối ưu hóa nguồn lực”, ông Quất nói. Ông cũng lưu ý rằng, nếu thiếu văn hóa đổi mới và tư duy dữ liệu, doanh nghiệp khó đo lường hiệu quả của chuyển đổi kép và khó tạo đột phá trong cạnh tranh toàn cầu.

Theo ông Quất, chuyển đổi kép không phải thách thức mà là cơ hội tạo lợi thế. Các doanh nghiệp tiên phong sẽ không chỉ tối ưu năng lượng và chi phí mà còn mở ra nguồn thu mới từ tín chỉ carbon, sản phẩm tuần hoàn và tài chính xanh, qua đó tăng giá trị thương hiệu Việt trên thị trường quốc tế.

Chuyển đổi kép phải gắn với mô hình cụ thể

Tại phiên thảo luận “Chuyển đổi kép - Chính sách và thực tiễn”, các đại biểu cho rằng, 2 quá trình chuyển đổi số và xanh hiện vẫn diễn ra rời rạc, chưa có cơ chế phối hợp đồng bộ, do đó cần những mô hình cụ thể để kết nối chính sách với thực tiễn doanh nghiệp.

Quang cảnh Diễn đàn

Ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết, ngành dệt may đang đối mặt yêu cầu rất khắt khe về môi trường và truy xuất nguồn gốc. “Chuyển đổi kép là con đường tất yếu. Nhiều doanh nghiệp đã đo lường phát thải, tính toán năng suất lao động và áp dụng giải pháp số để quản trị hiệu quả, đáp ứng tiêu chuẩn xanh của thị trường quốc tế”, ông nói.

Theo ông Cẩm, để chuyển đổi kép đạt hiệu quả, cần hoàn thiện tiêu chuẩn xanh quốc gia, đào tạo nhân lực số, đồng thời hỗ trợ thủ tục đầu tư, thuế và đánh giá môi trường để giảm gánh nặng cho doanh nghiệp.

Ở góc độ doanh nghiệp nhỏ và vừa, ông Mạc Quốc Anh , Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội cho biết, Hà Nội hiện có hơn 400.000 doanh nghiệp, phần lớn quy mô nhỏ, trong đó khoảng 36% đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động kinh doanh. “Doanh nghiệp chuyển đổi số để mở rộng thị trường, còn chuyển đổi xanh để đảm bảo cạnh tranh bền vững. Đây là hai yếu tố không thể tách rời”, ông nói.

Theo khảo sát của Hiệp hội, có tới 64% doanh nghiệp tăng được khách hàng mới và 62% đổi mới sản phẩm nhờ chuyển đổi kép. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất vẫn là nhận thức, nguồn lực tài chính, nhân lực và công nghệ. Vì vậy, ông đề xuất VCCI và chính quyền cần xây dựng mô hình mẫu số hóa - xanh hóa, đồng thời thiết lập hệ thống chứng nhận doanh nghiệp số và xanh để người tiêu dùng nhận diện dễ dàng, tạo động lực cho doanh nghiệp đổi mới.

ông Hà Văn An, Chủ tịch HĐQT Công ty CP A&B Eco Green trình bày tại Diễn đàn

Đặc biệt, ông Hà Văn An - Chủ tịch HĐQT Công ty CP A&B Eco Green chia sẻ mô hình ứng dụng Bản đồ Du lịch Xanh - GreenMap Việt Nam, được xem là một trong những ví dụ tiêu biểu cho sự kết hợp giữa số hóa và xanh hóa. Theo ông, GreenMap giúp hình thành hệ thống dữ liệu xanh quốc gia, thu thập và chuẩn hóa dữ liệu từ từng “hành động xanh” như mỗi điểm xanh, cây trồng hay sản phẩm được truy xuất nguồn gốc.

Bên cạnh đó, ứng dụng còn cung cấp bảng điều khiển thời gian thực (dashboard) giúp cơ quan quản lý dễ dàng ra quyết định dựa trên dữ liệu thực tế, đồng thời tạo cầu nối giữa chính quyền - doanh nghiệp - cộng đồng trong một hệ sinh thái thống nhất. GreenMap còn hướng tới xây dựng thị trường xanh, kết nối trực tiếp doanh nghiệp, sản phẩm, dịch vụ thân thiện môi trường với người dân và du khách, qua đó biến mỗi người dùng thành tác nhân của chuyển đổi xanh.

Đại biểu trình bày tham luận tại Diễn đàn

Ông An cho rằng, các ứng dụng số như GreenMap có thể trở thành công cụ chiến lược giúp hiện thực hóa các nghị quyết và chiến lược quốc gia, biến các mục tiêu vĩ mô về tăng trưởng xanh thành kết quả cụ thể, đo lường được trong đời sống.

Các đại biểu tại diễn đàn thống nhất, để chuyển đổi kép thực sự trở thành động lực phát triển, cần đồng bộ cả 4 yếu tố: Thể chế - hạ tầng - nhân lực - mô hình thực tiễn. Những sáng kiến như GreenMap hay các mô hình doanh nghiệp số - xanh tiêu biểu chính là minh chứng cho tinh thần “một hạ tầng, hai mục tiêu”, đưa chính sách đi vào cuộc sống, tạo giá trị kép cho tăng trưởng kinh tế và bền vững môi trường.

Theo Hanoimoi.vn