Đại biểu bày tỏ thống nhất với tờ trình của Chính phủ, Báo cáo của Bộ Giao thông vận tải và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội về tổng kết, đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết số 66 về điều chỉnh một số nội dung và giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh theo Nghị quyết số 38 của Quốc hội và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.

Đại biểu nhấn mạnh, Dự án đường Hồ Chí Minh được triển khai thực hiện đã phát huy được hiệu quả của tuyến đường. Cùng với đó, nhiều quy hoạch liên quan được lập, phê duyệt và triển khai thực hiện đã tạo điều kiện cho các địa phương khai thác tiềm năng, lợi thế, hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội dọc tuyến, tạo không gian phân bố, sắp xếp lại hệ thống đô thị, công nghiệp, du lịch, dịch vụ, thương mại, chuyển dịch cơ cấu kinh tế…Tuyến đường Hồ Chí Minh đã kết nối giao thông, giảm tải cho tuyến Quốc lộ 1, đồng thời mở ra không gian phát triển kinh tế - xã hội cho nhiều vùng khó khăn ở phía Tây nước ta.

Đại biểu Âu Thị Mai phát biểu thảo luận tại Hội trường.

Đến nay, dự án chỉ còn một phần nhỏ chưa hoàn thành nhưng lại nằm ở khu vực đặc biệt khó khăn, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Theo Nghị quyết số 66 của Quốc hội khoá XIII, đến năm 2020 hoàn thành nối thông toàn tuyến đường Hồ Chí Minh (điểm đầu tại Pác Bó, Cao Bằng; điểm cuối tại Đất Mũi, Cà Mau), quy mô tối thiểu 2 làn xe với chiều dài khoảng 2.744 km, nhưng đến năm 2021 mới hoàn thành 86,1%. Theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải, chưa thông toàn tuyến hiện còn 3 dự án thành phần với 171 km, đó là đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận. Đại biểu đề nghị Chính phủ đánh giá rõ hơn những khó khăn vướng mắc, nguyên nhân khách quan, chủ quan dẫn đến việc chậm trễ này.

Đại biểu cho biết, tuyến đường Hồ Chí Minh đoạn từ Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn qua địa phận tỉnh Tuyên Quang dài khoảng 28,5 km được phê duyệt dự án tại Quyết định số 1288 ngày 26/4/2016 của Bộ Giao thông vận tải đến nay chưa triển khai xây dựng. Trong đó đáng quan tâm hơn trong đoạn tuyến này còn 16,6 km là đường đất, không có đường song hành, nền đường nhỏ hẹp, độ dốc lớn, vào mùa mưa giao thông bị chia cắt, gây ách tắc, nhân dân đi lại hết sức khó khăn. Đặc biệt, trên đoạn tuyến đi qua địa bàn xã Hùng Lợi, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang hiện có gần 700 hộ gia đình với gần 3.500 nhân khẩu là đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời đoạn tuyến này còn kết nối với Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào, Tuyên Quang- nơi mà Bác Hồ, Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và 13/14 bộ, ngành, 65 cơ quan Trung ương đã ở, làm việc lãnh đạo toàn quốc kháng chiến (cả hai thời kỳ tiền khởi nghĩa và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược Bác Hồ đã ở và làm việc tại Tuyên Quang với thời gian 5 năm 11 tháng 25 ngày). Với ý nghĩa chính trị và giá trị lịch sử to lớn, hơn nữa đây là dự án quan trọng quốc gia duy nhất mang tên Hồ Chí Minh, đại biểu mong muốn Quốc hội, Chính phủ quan tâm, sớm triển khai thực hiện dự án, đáp ứng lòng mong mỏi của nhân dân các dân tộc vùng chiến khu cách mạng “Thủ đô khu giải phóng- Thủ đô kháng chiến”.

Đại biểu cũng đồng tình cao với 4 nhóm giải pháp và các kiến nghị, đề xuất tại Tờ trình số 157 của Chính phủ về tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết số 66 Quốc hội khoá XIII về triển khai thực hiện Dự án đường Hồ Chí Minh. Đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét, thông qua các nội dung và đưa vào Nghị quyết kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV. Đại biểu đề nghị Chính phủ xác định rõ mục tiêu, cân đối nguồn lực, bố trí nguồn vốn thích hợp và quyết tâm chỉ đạo hoàn thành các dự án thành phần còn lại trong giai đoạn 2021-2025, trong đó bố trí đủ và kịp thời nguồn vốn để hoàn thành 2 dự án đoạn Chợ Chu - Ngã Ba Trung Sơn và Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận; chủ động, tích cực và tập trung triển khai thực hiện dự án theo đúng tiến độ và yêu cầu của Quốc hội, bàn giao kịp thời cho các địa phương và tổ chức khai thác, sử dụng hiệu quả công trình.