ASEAN và Nhật Bản thiết lập quan hệ đối tác đối thoại năm 1973. Qua 50 năm hợp tác, quan hệ ASEAN-Nhật Bản phát triển toàn diện, năng động trong tất cả các lĩnh vực, từ chính trị, an ninh đến kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hóa, xã hội và hợp tác phát triển. ASEAN và Nhật Bản đều mong muốn tăng cường hợp tác, liên kết nhằm ứng phó thách thức chung và cùng phát triển. Nhật Bản được đánh giá là đối tác tin cậy, thực chất và hiệu quả của ASEAN; tham gia và đóng góp tích cực tại tất cả các cơ chế, diễn đàn của ASEAN; ủng hộ sự đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN, đồng thời có nhiều hoạt động hợp tác thiết thực hỗ trợ xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Tháng 9/2023, tại Hội nghị cấp cao ASEAN-Nhật Bản lần thứ 26 tại Indonesia, hai bên công bố thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Nhật Bản, ghi dấu mốc mới trên hành trình 50 năm hợp tác. Được tổ chức ngay sau khi hai bên nâng tầm quan hệ song phương, Hội nghị cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản là dịp để các nhà lãnh đạo hai bên cùng kiểm điểm thành quả hợp tác, đề ra định hướng phát triển quan hệ song phương trong giai đoạn mới, xứng tầm với khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện.

Hội nghị thượng đỉnh AZEC được tổ chức dịp này, nhằm triển khai sáng kiến do Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đề xuất tại Hội nghị Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) hồi tháng 1/2022, với mục tiêu thúc đẩy hợp tác xây dựng cộng đồng chung châu Á về giảm phát thải các-bon, bảo đảm an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Hội nghị do Thủ tướng Nhật Bản chủ trì, với sự tham gia của lãnh đạo các nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Trước đó, Hội nghị Bộ trưởng AZEC đầu tiên đã được tổ chức hồi tháng 3/2023.

Thời gian qua, quan hệ Việt Nam-Nhật Bản tiếp tục phát triển mạnh mẽ và toàn diện, với sự tin cậy chính trị cao, trao đổi, giao lưu cấp cao và các cấp diễn ra sôi nổi, mật thiết. Hợp tác kinh tế tiếp tục là trụ cột chính, Nhật Bản là đối tác kinh tế quan trọng của Việt Nam. Hai bên phối hợp chặt chẽ, có hiệu quả và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương, khu vực và quốc tế. Năm 2023 ghi dấu mốc mới trong quan hệ Việt Nam-Nhật Bản, khi hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Đặc biệt, trong chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng tháng 11/2023, hai nước công bố nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới.

Diễn ra trong năm đánh dấu chặng đường nửa thế kỷ hợp tác giữa ASEAN và Việt Nam với Nhật Bản, chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản và tiến hành các hoạt động song phương tại Nhật Bản có ý nghĩa quan trọng. Đây là hoạt động đối ngoại quan trọng, tiếp tục khẳng định và triển khai đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng về tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, nâng tầm đối ngoại đa phương, trong đó có các hoạt động tham gia, hợp tác trong ASEAN.

Tham dự Hội nghị cấp cao kỷ niệm dấu mốc trong quan hệ ASEAN-Nhật Bản, Việt Nam nhấn mạnh thông điệp đánh giá cao vai trò của Nhật Bản là một trong những đối tác tin cậy, thiết thực và hiệu quả hàng đầu của ASEAN; khẳng định cùng các nước ASEAN và Nhật Bản hợp tác, xây dựng tương lai tươi sáng hơn trong quan hệ ASEAN-Nhật Bản trên cơ sở thành tựu hợp tác hai bên trong 50 năm qua.

Đây cũng là dịp Việt Nam tiếp tục khẳng định cam kết mạnh mẽ và đóng góp có trách nhiệm nhằm đưa các lĩnh vực hợp tác mới, như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn thành động lực tăng trưởng và là trụ cột mới trong hợp tác kinh tế giữa ASEAN và Nhật Bản.

Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị thượng đỉnh AZEC truyền tải thông điệp, chủ trương nhất quán của Việt Nam về tăng trưởng xanh, ứng phó biến đổi khí hậu. Đồng thời, đây là hoạt động góp phần khẳng định vai trò, vị thế của Việt Nam trong các khuôn khổ hợp tác khu vực và quốc tế.

Được tiến hành trong bối cảnh hai nước vừa nâng cấp quan hệ, các hoạt động song phương của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Nhật Bản thúc đẩy cụ thể hóa cam kết, triển khai các thỏa thuận giữa Việt Nam và Nhật Bản, theo tinh thần và khuôn khổ của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới.

Chúc chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Nhật Bản và tiến hành các hoạt động song phương tại Nhật Bản thành công tốt đẹp, góp phần tăng cường quan hệ giữa ASEAN và Việt Nam với Nhật Bản, nêu bật thông điệp về Việt Nam hòa hiếu, chân thành, tin cậy, sẵn sàng tăng cường quan hệ hữu nghị, đối thoại và hợp tác cùng có lợi, đóng góp xây dựng môi trường khu vực và quốc tế hòa bình, ổn định.