Vinh dự lớn lao

Những ngày Bác Hồ và các cơ quan Trung ương về ở và làm việc, Nhân dân Khun Mạ đóng góp công sức, chặt tre, nứa để dựng các căn lán cho cán bộ làm việc. Ngày làm việc, tối đến cán bộ còn dạy chữ cho Nhân dân. Lán dựng kiểu nhà sàn, một gian, mỗi chiều 3m, từ đất lên sàn cao 1,5m, từ sàn lên nóc cao 2m, quay theo hướng Đông Nam. Gần lán của Bác là ngôi lán ở và làm việc của các đồng chí bảo vệ, có 3 gian, dài 8m, rộng 5m. Trong lán có giường ngủ làm bằng sạp nứa, chân chôn xuống đất.

Ngày Bác Hồ và đoàn công tác lần đầu tiên về Khuôn Mạ là một ngày đặc biệt không thể nào quên trong ký ức của người dân nơi đây. Bà Trần Thị Lan năm nay đã ngoài 80 tuổi, vẫn rất minh mẫn và hoạt bát. Bà kể, khi Bác Hồ về Khuôn Mạ tháng 1-1951, bà còn nhỏ. Sau này khi lớn lên, bà được các cụ già kể lại ngày đặc biệt ấy, không ai biết đó là Bác Hồ. Mọi người chỉ biết có một cụ già dáng người mảnh dẻ, đôi mắt rất sáng, hiền từ nhưng luôn trùm khăn trên đầu. Mọi người chỉ biết gọi là “bộ đội tuyên truyền”. Ai nấy đều có ý thức giữ bí mật, bảo nhau thực hiện “không biết, không nghe, không thấy”, hoặc nếu có gì nghi vấn, phát hiện giặc dò la thì báo ngay cho cán bộ. Nhiều người còn mang gà, gạo, rau đến biếu “bộ đội tuyên truyền”.

Người cao tuổi xã Kiên Đài kể chuyện những ngày tháng hào hùng của địa phương tại Di tích nơi ở và làm việc của Bác Hồ thôn Khun Mạ, xã Kiên Đài (Chiêm Hóa).

Những ngày ở Kiên Đài, Bác Hồ thực hiện nhiều công việc quan trọng như: tiếp và làm việc với các cố vấn Trung Quốc, các cán bộ thuộc Ban cán sự Trung Lào, gửi điện chúc mừng tới Chủ tịch Cộng hòa Dân chủ nhân dân Triều Tiên Kim Nhật Thành nhân dịp thành phố Hán Thành được giải phóng; gửi thư cho Đại hội trù bị của Đảng yêu cầu các đại biểu dự Đại hội trù bị cần nghiên cứu sâu sắc các văn kiện. Cũng tại đây, Bác viết bài báo Đẩy mạnh chiến tranh du kích, nêu nguyên tắc đánh giặc biết địch biết ta, trăm trận trăm thắng.

Những ngày ở Kiên Đài, Bác Hồ đặc biệt quan tâm đến nhiệm vụ giáo dục và phong trào thi đua. Người thông báo cho Nha Bình dân học vụ việc được thưởng Huân chương Kháng chiến và khen ngợi thành tích xóa nạn mù chữ. Bác trao nhiệm vụ trong thời gian tới phải làm cho tất cả đồng bào Việt Nam từ 8 tuổi trở lên phải biết đọc, biết viết, ngày ấy mới là “ngày hoàn toàn thắng lợi trên mặt trận diệt giặc dốt”.

Khun Mạ - Kiên Đài còn vinh dự chứng kiến khoảnh khắc Tết kháng chiến ấm áp, nghĩa tình của Bác cùng các cán bộ Trung ương. Đó là Tết Tân Mão năm 1951. Bác chu đáo biếu mỗi người đến chúc Tết một quả cam, gửi gắm ý nghĩa sâu xa “khổ tận cam lai”. Bên ánh lửa trại bập bùng, Bác cùng các đồng chí bộ trưởng, thứ trưởng và cán bộ Văn phòng Phủ Chủ tịch, Phủ Thủ tướng đã có những giây phút sẻ chia đầm ấm, tiếng thơ, câu đối, những câu chuyện và lời ca tiếng hát hòa quyện vào không gian kháng chiến. Nơi đây, Bác đã viết nên những vần thơ chúc Tết giản dị mà lay động lòng người, đăng trên báo Cứu quốc: “Xuân này kháng chiến đã năm xuân/ Nhiều xuân thắng lợi càng gần thành công/Toàn dân hăng hái một lòng/Thi đua chuẩn bị, tổng phản công kịp thời”.

Vào mùng 2 Tết Tân Mão, trước khi khép lại phiên họp Hội đồng Chính phủ, Bác ân cần căn dặn nhiều điều. Trong đó có việc thực hiện tự phê bình và phê bình, vận động Nhân dân tham gia phê bình cán bộ, phê bình chính quyền, bởi đó chính là cách thực hiện dân chủ một cách thiết thực và sâu sắc nhất.

Khun Mạ hôm nay

Khun Mạ hôm nay đang vươn mình, trở thành mảnh đất trù phú, đời sống người dân đổi thay. Bà con nơi đây đã đổi thay nếp nghĩ, cách làm, tự lập vươn lên thoát nghèo. Đồng chí Chu Văn Lân, Trưởng thôn Khun Mạ cho biết: “Chúng tôi luôn tự hào là mảnh đất được Bác Hồ sống và làm việc. Những năm qua, phát huy tiềm năng thế mạnh của địa phương, bà con trong thôn chú trọng phát triển kinh tế rừng, xây dựng các mô hình kinh tế phù hợp thổ nhưỡng như trồng cây ăn quả, chăn nuôi trâu, bò vỗ béo, sinh sản. Hiện nay, toàn thôn có 20 ha rừng, 6 ha cây ăn quả, 4 mô hình nuôi trâu, bò vỗ béo và lợn thịt quy mô tập trung”.

Người dân Khun Mạ, xã Kiên Đài (Chiêm Hóa) phát triển mô hình trồng dưa chuột.

Ông Đặng Văn Hăng, người dân thôn Khun Mạ cho biết: “Sinh ra và lớn lên trên vùng quê cách mạng, mỗi người dân cần phải nỗ lực và có trách nhiệm xây dựng cuộc sống mới như mong muốn của Bác Hồ”. Ông Hăng đã tiên phong là người đầu tiên trồng 2 ha cam, trồng thêm 2 sào dưa chuột. Đến nay, diện tích cam của gia đình ông đã cho thu hoạch 4 vụ, bình quân mỗi vụ thu lãi 50 triệu đồng. Từ bán dưa chuột, chăn nuôi, mỗi năm ông cũng có thêm nguồn thu từ 30 đến 40 triệu đồng.

Gia đình anh Lương văn Thiện là một trong số hộ có diện tích rừng trồng cao nhất nhì của thôn. Anh Thiện cho biết, gia đình anh có 4 ha rừng gồm keo và mỡ. Gia đình anh trồng theo hình thức gối nhau, bình quân 2 đến 3 năm lại có doanh thu từ bán cây. Ngoài trồng cây lâm nghiệp, gia đình trồng 1 ha cây ăn quả, chăn nuôi trâu sinh sản, nuôi gà. Bình quân mỗi năm có doanh thu trên 200 triệu đồng.

Song song với tập trung phát triển kinh tế, xóa nghèo, làm giàu chính đáng, bà con Nhân dân thôn Khun Mạ tích cực xây dựng cơ sở hạ tầng cho thôn. Toàn thôn có 1 km đường bê tông, nhà văn hóa thôn đã xây dựng to đẹp, các tuyến đường ngõ xóm cơ bản cứng hóa, thôn bản ngày một khởi sắc khang trang.

Năm 2022, xã Kiên Đài đạt chuẩn Nông thôn mới, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của người dân Khun Mạ. Thời gian này, Đảng bộ, chính quyền Nhân dân xã Kiên Đài tích cực chuẩn bị cho công tác sáp nhập với xã Phú Bình. Tự hào là nơi in dấu chân Bác Hồ, Khun Mạ luôn khắc ghi lời dạy của Người. Truyền thống cách mạng, chở che cho Đảng, Bác Hồ chính là nguồn động lực lớn để bà con vững bước trên con đường xây dựng quê hương.