Mưa lớn gây lũ lụt ở Uttarakhand, Ấn Độ, ngày 19.10.2021. Ảnh: AFP

Ngày 31-10, Tổ chức Khí tượng Thế giới công bố báo cáo khí hậu sơ bộ khi hội nghị khí hậu COP26 của Liên Hợp Quốc khai mạc, nói rằng sự nóng lên toàn cầu do phát thải khí nhà kính gây ra "những hậu quả sâu rộng đối với các thế hệ hiện tại và tương lai", cảnh báo rằng hành tinh này đang đi vào “lãnh thổ chưa được khám phá”.

Dựa trên dữ liệu 9 tháng đầu năm, WMO cho biết năm 2021 đứng ở giữa năm thứ 5 và năm thứ 7 nóng nhất từng được ghi nhận, mặc dù hiệu ứng làm mát của hiện tượng La Nina đã làm giảm nhiệt độ vào đầu năm.

"Từ biển sâu đến núi cao, từ sông băng tan chảy đến các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt liên tục, các hệ sinh thái và cộng đồng trên toàn cầu đang bị tàn phá" - AFP dẫn lời Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cho biết trong một tuyên bố về báo cáo. Ông nói thêm rằng hội nghị khí hậu COP26 kéo dài hai tuần “phải là một bước ngoặt đối với con người và hành tinh”.

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres phát biểu trong họp báo ngày 28.10,
trước thềm hội nghị thượng đỉnh G20 ở Rome, Italia. Ảnh: DPA

WMO phát hiện ra rằng nhiệt độ trung bình của năm 2021 cao hơn khoảng 1,09 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp. Và nhiệt độ trung bình trong 20 năm qua (2002-2021) lần đầu tiên vượt ngưỡng biểu tượng là 1 độ C so với giữa thế kỷ 19, khi con người bắt đầu sử dụng nhiên liệu hóa thạch ở quy mô công nghiệp.

Điều này sẽ “là mối quan tâm của các đại biểu dự COP26 với mong muốn giữ cho nhiệt độ toàn cầu tăng lên trong giới hạn đã thỏa thuận tại Paris sáu năm trước” - Stephen Belcher, nhà khoa học trưởng tại Văn phòng Khí tượng Anh cho biết.

Theo Thỏa thuận Paris năm 2015, các quốc gia đồng ý giới hạn mức độ nóng lên toàn cầu ở mức "thấp hơn" 2 độ C so với mức tiền công nghiệp và 1,5 độ nếu có thể.

Kể từ đó, thế giới đã chứng kiến ​​nhiều thảm họa thời tiết bao gồm cháy rừng kỷ lục trên khắp Australia và Siberia, một đợt nắng nóng kỷ lục trong hàng nghìn năm ở Bắc Mỹ và lượng mưa cực lớn gây ra lũ lụt kinh hoàng ở Châu Á, Châu Phi, Mỹ và Châu Âu.

Tổng Thư ký WMO Petteri Taalas cho biết: “Các sự kiện cực đoan trở thành thông lệ mới. Ngày càng có nhiều bằng chứng khoa học cho thấy một số trong số này mang dấu vết của sự thay đổi khí hậu do con người gây ra".

Cháy rừng thiêu rụi nhà cửa ở Paradise, California, Mỹ năm 2018. Ảnh: AFP

Báo cáo khí hậu là một bản tóm tắt về sức khỏe hành tinh, bao gồm nhiệt độ, thời tiết khắc nghiệt, sông băng thu hẹp và băng tan.

Sự axit hóa đại dương do sự hấp thụ khí CO2 của biển là “chưa từng có” trong ít nhất 26.000 năm, WMO cho biết thêm rằng điều này sẽ làm giảm khả năng hấp thụ nhiều khí carbon của các đại dương.

Trong khi đó, mực nước biển dâng - chủ yếu do nước biển ấm lên và sự tan chảy của băng trên đất liền - đã ở mức cao mới.

Báo cáo “gây sốc và quan ngại sâu sắc, đồng thời là một lời cảnh tỉnh nữa đối với các nhà lãnh đạo thế giới rằng thời gian đã không còn nhiều để đàm phán” - Jonathan Bamber, Giám đốc Trung tâm Bristol Glaciology, nhận định. Ông cho biết theo quỹ đạo hiện tại, mực nước biển dâng có thể vượt quá 2 mét vào năm 2100, có thể khiến khoảng 630 triệu người trên toàn thế giới phải di tản.

“Hậu quả của việc đó là không thể tưởng tượng được. Điều cần thiết bây giờ tất cả các quốc gia phải có hành động sâu rộng và toàn diện để hạn chế biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng hơn" - Bamber cho hay.