Tiêm vắc xin phòng cúm cho trẻ tại Trung tâm Tiêm chủng VNVC. Ảnh: Phong Lan

Người lớn và trẻ nhỏ đều mắc bệnh

Trong hai tuần qua, trung bình mỗi tuần Khoa Nội, Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Nhi trung ương) tiếp nhận 40-50 trẻ nhập viện điều trị cúm A. Trong số các trường hợp phải nhập viện, có nhiều trẻ bị viêm phổi, suy hô hấp, một số ca còn phải thở ô xy, chạy ECMO (thiết bị tim, phổi nhân tạo). Đơn cử như bệnh nhi N.T.N. (ở tỉnh Nghệ An) mắc cúm A nhập viện trong tình trạng suy hô hấp nặng, tổn thương phổi và phải chạy ECMO. Trước khi được chuyển lên Bệnh viện Nhi trung ương, bệnh nhi này đã điều trị tại bệnh viện tuyến dưới được 7 ngày, với triệu chứng sốt cao, ho…

Ngoài viêm phổi, suy hô hấp, một biến chứng nguy hiểm khác cũng xuất hiện nhiều hơn trong thời gian gần đây, đó là viêm não sau khi mắc cúm. Tại Bệnh viện Nhi trung ương đã ghi nhận một số trường hợp sau khi mắc cúm 3-5 ngày, thì có các biểu hiện tổn thương thần kinh trung ương, như trẻ có biểu hiện lơ mơ, li bì, co giật…

Không chỉ có trẻ em, mà cả người lớn mắc cúm phải nhập viện cũng gia tăng. Chỉ trong 1 tuần, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương tiếp nhận khoảng 100 bệnh nhân đến khám và điều trị do nhiễm vi rút cúm, trong đó có cả phụ nữ mang thai. Đa số các bệnh nhân đến khám có biểu hiện nhiễm trùng ở đường hô hấp trên với các triệu chứng: Sốt cao, đau mỏi, đau họng, hắt hơi, sổ mũi, thậm chí viêm phổi. Theo Trưởng khoa Vi rút - Ký sinh trùng, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương Nguyễn Kim Thư, cúm thường tiến triển lành tính, nhưng bệnh cũng có thể gây biến chứng nặng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Riêng với phụ nữ mang thai, cúm có thể gây nguy hiểm cho thai nhi.

Còn theo Trưởng khoa Bệnh nghề nghiệp, Bệnh viện Thanh Nhàn Nguyễn Thu Hường, có những ngày cao điểm, bệnh viện tiếp nhận hơn 10 bệnh nhân mắc cúm A vào điều trị, trong khi trước đó chỉ ghi nhận rải rác một vài ca. Các năm trước, dịch sốt xuất huyết xuất hiện trước, sau đó mới đến cúm A, nhưng năm nay ghi nhận sự đảo ngược: Sốt xuất huyết chỉ có vài ca, nhưng số ca mắc cúm A lại tăng.

Thông thường, vi rút cúm phát triển mạnh vào mùa đông - xuân ở điều kiện thời tiết lạnh, nồm ẩm và ít xuất hiện vào mùa hè, vì thời tiết khô nóng. Lý giải nguyên nhân bệnh cúm A gia tăng trái mùa, các bác sĩ đều cho rằng, có thể do thời tiết biến đổi thất thường, người dân đi du lịch, giao thương nhiều, nhất là nhiều người lơ là không tiêm vắc xin.

Giám đốc Bệnh viện Nhi trung ương Trần Minh Điển cho biết, việc trẻ ở nhà quá lâu trong giai đoạn nghỉ dịch Covid-19 cũng là một phần lý do. Vì không tiếp xúc với bên ngoài trong một thời gian dài, nên kháng thể để chống đỡ với các loại vi rút, vi khuẩn của trẻ kém. Ngoài ra, trẻ có thể không được tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin, nhất là vắc xin cúm, nên dễ mắc bệnh.

Thăm khám cho bệnh nhi điều trị cúm tại Bệnh viện Nhi trung ương. Ảnh: Xuân Lộc

Tiêm vắc xin định kỳ - chìa khóa phòng bệnh hiệu quả

Theo Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội Khổng Minh Tuấn, có những bệnh như sởi, bại liệt…, miễn dịch tạo ra bền vững suốt đời, song đối với cúm, thì miễn dịch chỉ kéo dài dưới 1 năm. Khi kháng thể giảm, khả năng lây nhiễm tăng lên. Do đó, việc tiêm vắc xin cúm định kỳ hằng năm là vô cùng cần thiết.

Còn Trưởng khoa Vi rút - Ký sinh trùng, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương Nguyễn Kim Thư lưu ý, đối với những người có hệ miễn dịch yếu, như người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai có thể nhiễm cúm ở các thời điểm trong năm. Để phòng tránh, mọi người cần đeo khẩu trang, vệ sinh mũi họng, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, nâng cao sức đề kháng và đặc biệt là tiêm phòng cúm hằng năm.

Hiện tại, tiêm vắc xin phòng dịch cúm A là chìa khóa đơn giản, an toàn và tiết kiệm nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh, biến chứng nặng và nguy cơ lây lan cho những người xung quanh. Tại Việt Nam đã có vắc xin cúm tứ giá thế hệ mới phòng ngừa 4 chủng vi rút cúm nguy hiểm đang lưu hành, có thể gây thành đại dịch và nguy cơ tử vong cao là 2 chủng cúm A (A/H1N1), (A/H3N2) và 2 chủng cúm B (Yamagata và Victoria). Hiệu quả phòng bệnh của vắc xin khoảng 2-3 tuần sau tiêm và thời gian duy trì miễn dịch sau tiêm là 6-12 tháng.

Cùng với việc tiêm phòng, các bác sĩ cũng khuyến cáo về biện pháp chăm sóc trẻ thường ngày để tăng sức đề kháng, đó là cần áp dụng chế độ dinh dưỡng cân bằng, sử dụng đa dạng các loại thực phẩm bảo đảm an toàn, có nguồn gốc, xuất xứ. Khi trẻ mắc bệnh, nên cho trẻ ăn thức ăn lỏng hơn với các món ăn như: Cháo, sữa…