Lực lượng cứu hộ Morocco đang chạy đua với thời gian để giải cứu các nạn nhân còn dưới đống đổ nát.

Với tâm chấn nằm cách thành phố du lịch nổi tiếng Marrakesh khoảng 72km về phía Tây Nam, đây là trận động đất chết chóc nhất ở Morocco kể từ năm 1960, thời điểm một trận động đất ước tính đã làm chết ít nhất 12.000 người, theo số liệu của Cơ quan Khảo sát địa chất Hoa Kỳ.

Theo Giáo sư Iyd al-Tarazi thuộc Khoa Địa chấn và Thảm họa tự nhiên tại Đại học Hashemite (Jordan), trận động đất ở Morocco mạnh ngang 25 quả bom nguyên tử. Số liệu của Bộ Nội vụ Morocco cho thấy, đã có ít nhất 2.012 người thiệt mạng, 2.059 người bị thương, trong đó có 1.404 người trong tình trạng nguy kịch.

Hiện các lực lượng cứu hộ vẫn tích cực tìm kiếm nạn nhân trong các đống đổ nát. Trong một tuyên bố đưa ra ngày 10-9, Giám đốc điều hành toàn cầu của Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế Caroline Holt cho biết: “24 đến 48 giờ tới sẽ rất quan trọng trong việc cứu sống mọi người”. Tuy nhiên, việc tiếp cận những ngôi làng bị ảnh hưởng nặng nề nhất (ở vùng High Atlas) gặp nhiều khó khăn, một phần bởi các con đường chính bị cắt đứt do đá lở.

Hai ngày sau trận động đất, người dân nhiều nơi tại Morocco vẫn đang ngủ ngoài đường vì sợ phải trở về nhà. Trong khi đó, khách du lịch đổ xô về các sân bay. Họ cắm trại ở sân bay, cố gắng rời khỏi quốc gia châu Phi này càng sớm càng tốt. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính, sẽ có khoảng 300.000 người bị ảnh hưởng bởi thảm họa tự nhiên này.

Các chuyên gia về địa chất cũng cảnh báo nguy cơ xuất hiện thêm nhiều dư chấn. Hãng tin AFP (Pháp) dẫn nhận định của chuyên gia Philippe Vernant tại Đại học Montpellier cho biết, việc xảy ra động đất ở Morocco không phải là điều hiếm thấy và bất ngờ. Chuyên gia này nhấn mạnh, tâm chấn của trận động đất tuy không nằm ở khu vực có hoạt động địa chấn mạnh nhất ở Morocco, song đã tác động mạnh tới dãy núi High Atlas.

Vì thế, ông Vernant cảnh báo chắc chắn sẽ xảy ra các đợt dư chấn, cho rằng ngay cả khi chúng yếu hơn vẫn có thể dẫn đến sự sụp đổ của những tòa nhà vốn đã bị suy yếu do trận động đất.

Lý giải nguyên nhân gây thiệt hại nặng nề trong đợt thiên tai lần này, chuyên gia Vernant cho rằng, trận động đất có độ lớn 6,8 hoặc 6,9 phản ánh sự dịch chuyển trung bình trên đường đứt gãy tương đương khoảng 1m chỉ trong vài giây và tổng chiều dài dịch chuyển lên tới vài kilômét. Điều này làm rung chuyển trên một khu vực rộng lớn. Tiếp đến, độ sâu chấn tiêu ban đầu ước tính khoảng 25-30km. Tuy nhiên, trên thực tế nông hơn rất nhiều khi chỉ ở khoảng 10km, từ đó gây thiệt hại lớn hơn.

Trong các ngày 9 và 10-9, lãnh đạo nhiều nước đã gửi lời chia buồn tới người dân và Chính phủ Morocco, đồng thời có nhiều động thái hỗ trợ quốc gia Bắc Phi này khắc phục những hậu quả nghiêm trọng của trận động đất. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng gửi điện chia buồn cho Chính phủ Morocco về thảm họa động đất. Nhà Trắng cũng cho biết, Tổng thống Joe Biden nhấn mạnh Mỹ "sẵn sàng cung cấp mọi hỗ trợ cần thiết" cho quốc gia Bắc Phi để ứng phó thảm họa và khắc phục hậu quả.

Ngoại trưởng Anh James Cleverly tuyên bố Chính phủ nước này cam kết hỗ trợ Morocco "hết mức cho phép". Trong khi đó, Ngoại trưởng Pháp Catherine Colonna tái khẳng định tinh thần đoàn kết với Morocco và cam kết hỗ trợ.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho biết, Ankara sẽ làm mọi cách để hỗ trợ "những người anh em Morocco" trong thời khắc khó khăn này.

Tây Ban Nha đã đề nghị gửi chuyên viên cứu hộ nước này đến Morocco hỗ trợ tìm kiếm và cứu nạn, trong khi Algeria thông báo sẽ mở cửa không phận cho các chuyến bay nhân đạo và y tế đến Morocco sau khi nước này vừa hứng chịu trận động đất kinh hoàng, khiến hàng nghìn người thiệt mạng và bị thương...