Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 03/02 đã ra tuyên bố báo chí về việc Mỹ gia hạn Hiệp ước START mới với Nga. Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh, động thái này là bước đầu tiên nhằm thực hiện lời hứa của Tổng thống Joe Biden, là bảo vệ người dân Mỹ khỏi các mối đe dọa hạt nhân bằng việc khôi phục sự lãnh đạo của Mỹ trong vấn đề kiểm soát và không phổ biến vũ khí hạt nhân.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken  (Ảnh: Reuters)

Theo Ngoại trưởng Blinken, việc gia hạn Hiệp ước START mới đảm bảo các giới hạn có thể kiểm chứng đối với các loại tên lửa đạn đạo liên lục địa, tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và máy bay ném bom hạng nặng của Nga cho tới ngày 05/02/2026. Quy chế kiểm chứng của Hiệp ước START mới cho phép Mỹ giám sát việc Nga tuân thủ hiệp ước đồng thời nắm rõ hơn hiện trạng hạt nhân của Nga thông qua việc trao đổi dữ liệu và thanh sát tại chỗ, cho phép các thanh sát viên của Mỹ tới các lực lượng và cơ sở hạt nhân của Nga. Mỹ đánh giá rằng Nga đã thực hiện các nghĩa vụ của mình đối với Hiệp ước START mới hàng năm kể từ khi Hiệp ước bắt đầu có hiệu lực từ năm 2011.

Ngoại trưởng Blinken cho rằng, trong bối cảnh căng thẳng hiện nay, các giới hạn có thể kiểm chứng đối với các loại vũ khí hạt nhân liên lục địa của Nga là đặc biệt quan trọng. Việc gia hạn Hiệp ước START mới sẽ giúp Mỹ, các đồng minh và đối tác của Mỹ và thế giới an toàn hơn. Một cuộc cạnh tranh hạt nhân không được hạn chế sẽ khiến tất cả gặp nguy hiểm.    

Tổng thống Biden đã từng nêu rõ rằng việc gia hạn Hiệp ước START mới chỉ là bước khởi đầu trong nỗ lực của Mỹ nhằm giải quyết các thách thức an ninh của Thế kỷ 21. Cùng với sự tham vấn của Quốc hội và các đồng minh và đối tác của mình, Mỹ sẽ sử dụng quãng thời gian gia hạn Hiệp ước START mới để cùng Nga theo đuổi kiểm soát vũ khí nhằm giải quyết toàn bộ các loại vũ khí hạt nhân của nước này. Mỹ cũng sẽ theo đuổi kiểm soát vũ khí nhằm giảm các mối nguy hiểm từ kho vũ khí hạt nhân hiện đại và đang gia tăng của Trung Quốc. Mỹ cam kết kiểm soát vũ khí hiệu quả nhằm gia tăng ổn định, minh bạch và khả năng dự đoán đồng thời giảm nguy cơ các cuộc chạy đua vũ trang nguy hiểm và tốn kém.   

Ngoại trưởng Blinken nhấn mạnh, trong khi phối hợp với Nga bằng nhiều cách để thúc đẩy các lợi ích của Mỹ như việc tìm kiếm gia hạn thêm 5 năm Hiệp ước START mới và các cuộc đàm phán mở rộng nhằm giảm nguy cơ khủng hoảng và xung đột, Mỹ vẫn lưu ý tới các thách thức từ Nga đối với Mỹ và thế giới. Ngoại trưởng Blinken khẳng định, ngay cả khi hợp tác với Nga để thúc đẩy các lợi ích của mình, Mỹ sẽ phối hợp chặt chẽ với các đồng mình và đối tác của mình để buộc Nga phải chịu trách nhiệm về các hành động của mình như lạm dụng nhân quyền./.