Những tháng ngày làm báo sôi nổi

- Thôn Khuôn Điển, xã Kim Quan (Yên Sơn) là nơi Ban Biên tập Báo Nhân Dân ở và làm việc từ tháng 9 năm 1953 đến tháng 7 năm 1954. Đây là quãng thời gian, Ban Biên tập, các nhà báo của Báo Nhân Dân hoạt động sôi nổi, tuyên truyền đường lối cách mạng của Đảng, hướng dẫn quần chúng tích cực xây dựng hậu phương vững mạnh, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, góp phần quan trọng trong cổ vũ tinh thần chiến đấu của quân và dân ta, làm nên thắng lợi của Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.

Cuối năm 1953, do diễn biến của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Ban Biên tập Báo Nhân Dân phải chuyển từ Bắc Kạn đến thôn Khuôn Điển, xã Kim Quan làm việc. Lúc này đồng chí Trần Quang Huy phải điều trị bệnh nên đồng chí Vũ Tuân - Chánh Văn phòng Tổng Bí thư được cử làm Chủ nhiệm Báo Nhân Dân. Tháng 10 - 1953, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Thông tư về việc viết bài thường xuyên cho Báo Nhân Dân.

Địa điểm di tích Ban Biên tập Báo Nhân Dân tại thôn Khuôn Điển.

Trong thời gian này, Báo Nhân Dân đã đăng nhiều bài viết của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng Bí thư Trường Chinh, đồng chí Hoàng Quốc Việt, Lê Văn Lương, Võ Nguyên Giáp, Lê Đức Thọ và nhiều đồng chí khác về việc lãnh đạo kháng chiến, củng cố chính quyền cách mạng và phong trào thi đua ái quốc. Ngày 26/11/1953, Chủ tịch Hồ Chí Minh trả lời phỏng vấn một tờ báo của Thụy Điển về việc Chính phủ Pháp muốn giải quyết hòa bình ở Việt Nam và được đăng trên trang nhất số báo 152 của Báo Nhân Dân.

Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, từ tháng 11-1953 đến tháng 5-1954, Ban Biên tập Báo Nhân Dân đã phát hành 3 ngày 1 kỳ rồi 2 ngày 1 kỳ gồm 6 trang, nội dung của báo phong phú, cổ vũ phong trào cách mạng của quân và dân ta, đăng tải các bài viết lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo của Đảng. Ngày 22/6/1954, tại đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết trên Báo Nhân Dân: “Đảng ta mạnh vì Đảng ta tư tưởng nhất trí, hành động nhất trí, suốt từ trên xuống dưới, về báo Đảng có nhiệm vụ làm cho tư tưởng và hành động thông suốt và thống nhất”.

Sau khi chiến dịch Điện Biên Phủ thắng lợi, Hiệp định Giơnevơ được ký kết, Ban Biên tập Báo Nhân Dân thực hiện nhiệm vụ nghe đài nước ngoài để lấy tin tức, viết bài bình luận về Hội nghị Giơnevơ, đồng thời viết nhiều bài phân tích lập trường hòa bình của Chính phủ, Nhân dân ta, tố cáo thái độ ngoan cố của thực dân Pháp và vạch rõ âm mưu của đế quốc Mỹ muốn can thiệp vào nước ta.

Trên tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 6 mở rộng, trong tháng 7 - 1954, Ban Biên tập Báo Nhân Dân đã tập trung vào việc tuyên truyền về tình hình đất nước bước vào giai đoạn mới với nhiệm vụ trọng tâm xây dựng hậu phương miền Bắc, đẩy mạnh cuộc đấu tranh chống đế quốc Mỹ ở miền Nam. Tại đây, mặc dù bận trăm công ngàn việc nhưng ngày nào Bác Hồ cũng giành thời gian để đọc các số báo của Báo Nhân Dân, Bác dùng bút chì xanh, đỏ đánh dấu những chỗ đáng chú ý.

Trong gần một năm Ban Biên tập Báo Nhân Dân ở và làm việc tại thôn Khuôn Điển thực sự là những tháng ngày hoạt động sôi nổi, đóng góp quan trọng vào thắng lợi chung của cuộc cách mạng. Trong điều kiện gian khổ nhưng Ban Biên tập Báo Nhân Dân vẫn hăng say làm việc, viết báo để phát hành đều đặn, kịp thời các số báo, phát hành tới cán bộ, chiến sỹ và Nhân dân trên khắp các mặt trận, cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân hăng hái chiến đấu, chi viện cho tiền tuyến.

Các em nhỏ trường Mầm non Kim Quan được về nguồn, tham quan Di tích Ban Biên tập Báo Nhân Dân tại thôn Khuôn Điển.

Về thôn Khuôn Điển, địa điểm di tích Ban Biên tập Báo Nhân Dân đã được đầu tư khang trang từ năm 2021 và thường xuyên được các em học sinh, thầy cô giáo, Nhân dân trên địa bàn xã Kim Quan chăm sóc, trồng hoa, dọn dẹp vệ sinh sạch sẽ. Nơi đây còn là địa chỉ đỏ về nguồn, giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ và người dân cả nước. Anh Dương Trung Dũng, Trưởng thôn Khuôn Điển, xã Kim Quan kể: “Nghe các cụ già trong thôn kể lại, trước đây, cả khu này rừng cây rậm rạp, thôn chỉ có chục nóc nhà là người dân tộc Nùng sinh sống. Các cơ quan Trung ương làm việc tại đây để hoạt động cách mạng, trong đó có các đồng chí trong Ban Biên tập Báo Nhân Dân. Thời ấy bí mật lắm, biết là Trung ương Đảng, Bác Hồ về lãnh đạo cách mạng nên không một ai hé răng nửa lời. Tất cả bảo nhau phải tuyệt đối giữ bí mật, bảo vệ, chở che cho  các cơ quan của Trung ương Đảng, Bác Hồ, trong đó có Ban Biên tập Báo Nhân Dân”.

Thầy giáo Phạm Anh Đại, Hiệu trưởng trường THCS Kim Quan cho biết, hàng năm, nhà trường đều tổ chức cho các em học sinh hành trình về nguồn tham quan, tìm hiểu Cụm di tích An toàn khu Kim Quan, tổ chức kết nạp Đội ngay tại địa điểm di tích Ban Biên tập Báo Nhân Dân tại thôn Khuôn Điển. Hoạt động này nhằm giáo dục, bồi đắp cho các em niềm tự hào về truyền thống vẻ vang của nền báo chí cách mạng Việt Nam.

Những ngày này, về thăm di tích Ban Biên tập Báo Nhân Dân tại thôn Khuôn Điển, xã Kim Quan mỗi người làm báo càng hiểu hơn về những gian khổ của thế hệ người làm báo cha anh đi trước. Từ đó, không ngừng trau dồi đạo đức, chuyên môn nghiệp vụ, xứng đáng là người chiến sỹ trên mặt trận tư tưởng của Đảng.

Bài, ảnh: Thủy Châu

Tin cùng chuyên mục