Ngày hội xoài Yên Châu, Sơn La được tổ chức từ năm 2017.

Ngày hội xoài Yên Châu là hoạt động thường niên được Ủy ban nhân dân huyện Yên Châu tổ chức từ năm 2017. Năm nay, huyện Yên Châu lựa chọn bản Khá của xã Sặp Vạt là địa điểm diễn ra các hoạt động chính của ngày hội.

Bản Khá, xã Sặp Vạt có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển du lịch cộng đồng với hàng chục héc ta cây xoài tròn cổ thụ có hàng trăm năm tuổi nằm trong vùng chỉ dẫn địa lý.

Tại bản Khá vẫn còn giữ những nếp nhà sàn truyền thống của đồng bào dân tộc Thái với những nét văn hóa độc đáo, như: Lễ hội Đông Sửa; hát dân ca, biểu diễn nhạc cụ dân tộc; duy trì các nghề thủ công truyền thống.

Yên Châu có nhiều các loại xoài của địa phương được du khách trong và ngoài tỉnh biết đến, như: Xoài tròn nổi tiếng với hương vị đặc trưng thơm ngọt đậm đà, đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý và hệ thống nhận diện thương hiệu; xoài tượng da xanh thơm ngon, tươi lâu, đã được cấp 24 mã vùng trồng phục vụ xuất khẩu với diện tích hơn 380ha.

Các đội thi hái xoài tại bản Khá, xã Sặp Vạt, huyện Yên Châu với 100 gốc xoài được trồng từ năm 2000.

Hiện nay, huyện Yên Châu có 3.200ha xoài, sản lượng ước đạt 19.500 tấn quả. Chuẩn bị cho vụ thu hoạch và ngày hội xoài năm nay, Ủy ban nhân dân huyện Yên Châu đã sớm triển khai kế hoạch về tiêu thụ, xuất khẩu nông sản. Dự kiến tiêu thụ tại thị trường nội địa khoảng 16.300 tấn; xuất khẩu sang Trung Quốc, Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc khoảng 3.200 tấn.

Điểm nhấn của ngày hội xoài Yên Châu là phần thi hái xoài tại khu vườn của gia đình ông Mè Văn Đức, bản Khá, xã Sặp Vạt. Khu vườn gồm 100 cây xoài, được trồng từ năm 2000, các cây xoài đều sai trĩu quả đang vào vụ thu hoạch. Tại đây, các đội thi của chín xã đã thể hiện tài năng, năng khiếu thu hái xoài.

Phần thi xòe của các đội đến từ các xã của huyện Yên Châu.

Hấp dẫn, sôi động và thu hút đông đảo nhân dân và du khách là phần thi múa xòe. Tham gia phần thi có năm đội thi đến từ các xã Sặp Vạt, Chiềng Hặc, Chiềng Pằn, Chiềng Khoi, Viêng Lán với tiếng chiêng hòa cùng những điệu xòe uyển chuyển, mềm mại mang đậm sắc dân tộc Thái bản địa rất ấn tượng.

Nằm trong chuỗi các hoạt động của ngày hội, dưới những tán xoài cổ của bản Khá, đã diễn ra phần thi trưng bày gian hàng của 15 đội thi đến từ các xã, thị trấn trên địa bàn. Các gian hàng đều được trang trí theo cách riêng của mỗi cơ sở. Đặc biệt, nhiều mâm quả xoài được trang trí bắt mắt, cầu kỳ kết hợp các loại trái cây với nhiều hình dáng khác nhau, mang nhiều ý nghĩa thu hút đông đảo nhân dân đến xem và chọn mua sản phẩm.

Gian trưng bày sản phẩm xoài của xã Tú Nang.

Ông Lù Văn Cường, Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Yên Châu, Trưởng Ban tổ chức ngày hội, chia sẻ: Ngày hội xoài Yên Châu được tổ chức hàng năm vào thời điểm xoài chín rộ. Thông qua ngày hội, chúng tôi muốn giới thiệu quảng bá thương hiệu xoài Yên Châu và tôn vinh những người trồng xoài; tạo cơ hội cho người trồng xoài được giao lưu học hỏi, nâng cao kiến thức, kinh nghiệm trồng, chăm sóc, nâng giá trị sản phẩm xoài.

Cùng ngày 10/6, tại xã Phiêng Khoài, huyện Yên Châu, Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La đã tổ chức khởi hành đưa sản phẩm "Mận Sơn La" về Cảng hàng không quốc tế Nội Bài.

Theo đó, hơn một tấn mận hậu của xã Phiêng Khoài, huyện Yên Châu đã được Công ty Cổ phần suất ăn hàng không Nội Bài và Công ty Cổ phần Dịch vụ suất ăn hàng không Việt Nam thu mua để đưa vào suất ăn tại các chuyến bay. Mận được đưa vào suất ăn hàng không Việt Nam có quy cách 40 gram đến 50 gram/quả với giá 160.000 đồng/kg.

Đến nay, tỉnh Sơn La có gần 85.000 ha cây ăn quả, sản lượng trên 452.000 tấn/năm. Trong đó, diện tích mận hậu hơn 12.300 ha, sản lượng gần 90.000 tấn, thời vụ thu hoạch từ tháng tư đến tháng bảy.

Nhãn hiệu "Mận Sơn La" đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu từ năm 2021, với một số sản phẩm chất lượng cao, như mận Pu Nhi, huyện Sông Mã; mận Ruby, huyện Mộc Châu và mận Phiêng Khoài, huyện Yên Châu…

Đây là sản phẩm quả thứ hai của Sơn La (trước đó là nhãn) trở thành món tráng miệng phục vụ hành khách trên các chuyến bay của Vietnam Airline, khẳng định chất lượng sản phẩm nông sản, là dịp quảng bá giới thiệu nông sản Sơn La nói riêng, nông sản Việt Nam nói chung đến với bạn bè trên thế giới. Qua đó, góp phần nâng tầm thương hiệu và giá trị các sản phẩm nông sản đặc trưng của địa phương.