Các em học sinh tham gia trò chơi trong khuôn khổ Ngày Sách và Văn hóa đọc tại Thư viện Quốc gia.

"Sách cho tôi, cho bạn"

Nếu như ở những năm trước, các địa phương trong cả nước cũng tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam hoặc Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam (kể từ năm 2022), nhưng chưa phong phú và không phải địa phương nào cũng tổ chức, thì năm nay, các hoạt động hưởng ứng đã diễn ra gần như trên khắp cả nước. Ngay từ cuối tháng 3, nhiều nơi đã bắt đầu có các hoạt động gắn với quảng bá sách, khuyến khích đọc sách, hội chợ, triển lãm sách, các chương trình bán sách khuyến mãi giảm giá, tri ân bạn đọc.

Sang tháng 4, các địa phương trong cả nước liên tục đồng loạt khai mạc Hội sách, Ngày Sách với nhiều hoạt động phong phú. Không chỉ là các chương trình bán sách giảm giá, khuyến mãi tri ân độc giả, nhiều nơi còn tổ chức giao lưu, trò chuyện về sách, khuyến khích, hướng dẫn trẻ nhỏ đọc sách, giới thiệu sách mới, tọa đàm, trưng bày triển lãm, vẽ tranh về sách, xe ô tô thư viện lưu động…

Sinh viên tham gia các hoạt động của Ngày Sách và Văn hóa đọc 2023 tại Thư viện Quốc gia.

Điều đáng lưu ý là không chỉ tôn vinh sách và tôn vinh những người làm sách, các hoạt động Ngày Sách và Văn hóa đọc năm nay tại các địa phương đã lan tỏa những giá trị quý báu của sách, theo thông điệp “Sách cho tôi, cho bạn” mà Bộ Thông tin Truyền thông đưa ra năm nay. Hoạt động tổ chức quyên góp sách, tặng sách cho học sinh vùng sâu, vùng xa… đã được nhiều địa phương tổ chức, hưởng ứng.

Ngay trong lễ khai mạc Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam tại Thư viện Quốc gia Hà Nội sáng 21/4, Bộ Thông tin Truyền thông, Cục Xuất bản, In và Phát hành cũng trao tặng số sách trị giá 250 triệu đồng cho các trường học ở Hà Nội, Điện Biên, Hải Phòng, Phú Thọ, Yên Bái.

Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên cho biết, thông điệp của Ngày Sách và Văn hóa đọc năm nay “Sách cho tôi, cho bạn” mang ý nghĩa: Sách chỉ có giá trị khi tốt về mặt nội dung đồng thời phải có sức lan tỏa đến mọi người. Quyên góp, ủng hộ sách là một trong những hoạt động góp phần vào sự lan tỏa ấy, được tiếp nối qua nhiều năm nay và được nhiều đơn vị xuất bản ủng hộ. Tại Phố Sách Hà Nội, trong suốt thời gian diễn ra các chương trình, hoạt động của Ngày Sách, cũng có các thùng quyên góp sách dành tặng cho trẻ em vùng sâu, vùng xa, những nơi còn khó khăn.

Thông điệp còn lại “Nhận thức, Đổi mới, Sáng tạo”, theo Cục trưởng Nguyễn Nguyên, đó là việc đổi mới, sáng tạo cần mở rộng trong cả người làm sách và người đọc sách. Bản thân ngành xuất bản năm nay cũng phải đáp ứng được yêu cầu đổi mới và sáng tạo, đem đến sự hợp lực cho sự phát triển của đất nước.

Năm nay, các hoạt động chính của Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam được Bộ Thông tin Truyền thông, Cục Xuất bản, In và Phát hành tổ chức tại thành phố Huế. Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành Nguyễn Nguyên cho biết: “Năm 2022, chúng tôi tổ chức lễ khai mạc Ngày Sách và Văn hóa đọc ở Thành phố Hồ Chí Minh kết hợp với Hội sách Thành phố và đã rất thành công. Doanh thu lên đến gần 6 tỷ đồng, gần 1 triệu lượt người tham dự, hơn 200 nghìn bản sách bán hết chỉ trong mấy ngày. Với tinh thần là sách để lan tỏa, không chỉ tập trung ở các trung tâm chính trị, kinh tế mà còn phải về tất cả các vùng miền, năm nay chúng tôi chọn Huế với tiêu chí đây là trung tâm đào tạo, cũng là trung tâm văn hóa của đất nước, với ý nghĩa năm nay kỷ niệm 80 năm Đề cương văn hóa ra đời. Chúng tôi mong tạo ra sự lan tỏa ở tất cả các vùng miền khi tổ chức ở Ngày Sách và Văn hóa đọc ở các địa phương”.

Sự lan tỏa mạnh mẽ

Sau một thời gian trầm lắng bởi ảnh hưởng của dịch Covid-19, sự trở lại của những hoạt động Hội sách trong khuôn khổ Ngày Sách và Văn hóa đọc đã tạo được sự hứng khởi đối với những người yêu thích đọc sách.

Tuần giữa tháng 4, cơn mưa nặng hạt bất ngờ vào đúng ngày cuối tuần cũng không thể ngăn được hơn 100 em nhỏ cùng phụ huynh tham gia Workshop "Đọc sách và vẽ minh họa Nhóc Nicolas” do Nhã Nam tổ chức tại Phố Sách Hà Nội.

Hào hứng tham gia các trò chơi từ trả lời câu hỏi, đọc sách cho đến vẽ tranh minh họa theo trí tưởng tượng của mình, các em nhỏ ở đủ độ tuổi từ mầm non cho đến trung học phổ thông dường như quên mất cơn mưa nặng hạt, chỉ có niềm vui với sách còn tồn tại.

Hoạt động dành cho trẻ nhỏ, nhưng cũng có không ít các bạn học sinh, sinh viên tham dự. Số lượng em nhỏ cùng các phụ huynh có mặt tại sự kiện vượt xa cả dự đoán của Ban tổ chức.

Giải thưởng hay quà tặng đều là những cuốn sách.

Đại diện Ban tổ chức cho biết, con số đăng ký là khoảng gần 200 người, nhưng đến thời điểm tổ chức, trời chuyển mưa rào nặng hạt khiến ai cũng nghĩ rằng hầu hết người đăng ký sẽ bỏ, không tham dự. Nhưng cuối cùng số lượng người tham gia còn nhiều hơn số ghế mà Ban tổ chức chuẩn bị.

Cùng thời gian này, Hội sách tháng 4 của Đinh Tị diễn ra tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam (số 36 Lý Thường Kiệt, Hà Nội) cũng thu hút rất đông bạn đọc tham dự. Nhiều hoạt động hấp dẫn như sáng tạo thế giới chuyển động, giải đố… góp phần làm tăng sức nóng của Hội sách bất chấp trời mưa. Nhiều phụ huynh đưa cả các bé còn rất nhỏ đi, cho làm quen với sách, tự lựa chọn sách cho mình.

Nhiều đơn vị xuất bản, phát hành khác như Kim Đồng, Phụ nữ Việt Nam, Omega Books, AZ Books... cũng đồng loạt tổ chức các hội sách hoặc các hoạt động quy mô nhỏ ở nhiều khu vực tại Hà Nội như Học viện Thanh thiếu niên, Nhà văn hóa Cầu Giấy... hoặc tham gia các hội sách tại nhiều địa phương trên cả nước.

Như vậy, có thể thấy Ngày Sách và Văn hóa đọc đã bắt đầu lan tỏa, có tác động tích cực tới số đông người đọc. Những hoạt động được tổ chức đồng thời, bài bản, có sức hấp dẫn và có tiếng vang đã góp phần đưa Ngày Sách và Văn hóa đọc thực sự trở thành ngày hội của sách, của những người làm sách và những người đọc sách. Bắt đầu từ những hoạt động có tính chất thực tế và lan tỏa như vậy, văn hóa đọc sẽ ngấm sâu, bắt rễ và vươn lên mạnh mẽ, tác động đến xã hội.