Người tiên phong của bản

Ông Đặng Văn Xuân được gọi là của hiếm của Bản Pình khi là y sỹ đầu tiên của xã và cũng là đảng viên đầu tiên làm việc tại Trạm Y tế xã Trung Minh. Ông bảo được kết nạp đảng từ năm 20 tuổi. Niềm vinh dự đó cũng là trách nhiệm lớn lao để người đảng viên trẻ tiên phong cống hiến cho bản làng.

Ông Đặng Văn Xuân.

Ngày đó dịch bệnh sốt rét hoành hành, cứ vài ba ngày lại có người mất vì sốt rét. Họ mời thầy mo đến làm lễ cúng, dùng bùa ngải ra phép để trị bệnh. Ông Xuân cùng cán bộ trong trạm xá ngày đêm bám bản, phát thuốc tuyên truyền giải thích. Thế nhưng nhiều người tuyên bố “bị đau ốm là do con ma rừng, ma núi nó trừng phạt, vì vậy phải làm lễ cúng thì ma mới buông tha”. Không nản chí, ông thuyết phục bằng cách xin trực tiếp chữa bệnh cho một bà cụ bị sốt rét đến vàng da, rụng tóc. Một thời gian dài mời hết thầy mo này đến thầy mo khác về cúng, bệnh bà càng nặng thêm. Nhưng chỉ sau hơn 1 tuần nhờ tay ông điều trị bà cụ đã dần khỏi bệnh. Từ đầy dân bản mới bắt đầu tin lời y sỹ trẻ.

Rồi quan niệm sinh đẻ tuân theo quy luật tự nhiên - tức là đẻ tại nhà, nhiều chị em chưa biết tự chăm sóc sức khỏe chẳng dự đoán được khoảng ngày sinh. Vì thế có những chị đang đi làm trên nương thì phải vội về vì có dấu hiệu chuyển dạ. Y sỹ Xuân lại tức tốc đến hỗ trợ, hướng dẫn sản phụ qua cơn vượt cạn. Thời gian đầu quan niệm sinh nở là chuyện kín đáo, dơ dáy nếu có người đàn ông xuất hiện là điều kiêng kỵ khiến ông tiếp cận công việc hết sức khó khăn. Dần dà, bằng sự nhiệt tình và trách nhiệm công việc ông nhanh chóng chiếm được cảm tình bà con dân bản. Vậy là, lần lượt biết bao ca sinh nở ở xã đều do tay y sỹ Xuân đỡ đẻ.

Ông Xuân luôn tâm niệm, là đảng viên phải tiên phong trong mọi việc. Do Trạm Y tế xã Trung Minh chưa đủ điều kiện để thành lập chi bộ nên ông phải sinh hoạt ghép với chi bộ thôn Bản Pình. Trong các cuộc họp chi bộ, đảng viên Xuân thường xuyên đóng góp nhiều ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ.

Ông Đặng Văn Xuân luôn gần gũi và được bà con Bản Pình yêu mến.

Đồng chí Đặng Văn Liêm, Bí thư Chi bộ thôn Bản Pình chia sẻ, trước đây công tác vận động quần chúng phấn đấu vào Đảng rất khó khăn vì nhiều người nhận thức về Đảng chưa sâu sắc. Đảng viên Xuân là một trong những người tích cực trong việc tuyền truyền để quần chúng hiểu rõ ý nghĩa, trách nhiệm khi được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Từ việc sâu sát quần chúng đảng viên Xuân đã tạo được sự gắn bó và niềm tin quần chúng đối với tổ chức đảng, giúp đỡ nhiều quần chúng ưu tú đứng trong hàng ngũ của Đảng.

Đảng viên Bàn Văn Lợi chia sẻ: “Để được đứng trong hàng ngũ của Đảng, tôi được đảng viên Xuân dìu dắt, hướng dẫn tận tình. Tôi học hỏi ở đảng viên Xuân sự xông xáo trách nhiệm, nỗ lực hết mình vì việc chung”.

U80 dạy chữ Nôm Dao bằng máy tính

Sau khi nghỉ hưu, ông vẫn hết lòng vì việc làng, việc bản. Ví như việc làm thông tỏ tư tưởng bà con về tảo hôn, không cho đẻ nhiều, không thách cưới cao, giảm bớt lễ nghi trong ma chay cưới hỏi, cấp sắc…Ông Xuân gắn cho mình trách nhiệm giữ gìn bản sắc văn hóa người Dao. Ông hiện là Chủ nhiệm Câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc thôn bản Pình, xã Trung Minh. Ông chịu trách nhiệm cố vấn, giúp cho mỗi thành viên tập luyện thành thục các điệu múa, lời ca của dân tộc.

Câu chuyện người già U80 ngày ngày lọ mọ bên chiếc máy tính để soạn những bài giảng từ chiếc laptop cũ khiến cộng đồng người Dao trên mạng xã hội không khỏi trầm trồ. Ông Xuân bảo: “công nghệ thông tin phát triển thì mình cũng phải bắt nhịp chứ. Là đảng viên thì dù tuổi nào thì cũng phải phát huy tiên phong”.

Ông Đặng Văn Xuân (ngồi giữa) thực hiện soạn bài giảng về chữ Nôm Dao trên máy tính.

Vậy là khi được sở hữu một chiếc laptop cũ, ông Xuân lọ mọ tin hóa chữ Nôm Dao trên máy tính. Bài giảng của ông khá khoa học khi chia thành từng cột, phân loại các kiểu chữ rồi dịch ra tiếng Việt, đặt câu, lấy ví dụ…để học trò dễ nhớ, dễ hiểu.

Với ông Xuân học chữ Nôm Dao không chỉ để mọi người hiểu về ngôn ngữ, chữ viết mà còn giúp mọi người hiểu về nhân nghĩa, hiểu đạo lý làm người, giúp con người hướng thiện, tránh xa điều tà ác. 

Ông cho rằng, con người khi sinh ra ai cũng có bản tính thiện lành. Do đó, từ khi sinh ra cho đến lúc trưởng thành, cần phải luôn được giáo dục, rèn luyện để tu dưỡng bản tính thiện lành ấy.

 Lớp học của ông thu hút nhiều người. Người Dao Chiêm Hóa, Hàm Yên, Bắc Kạn… cũng “gõ cửa” xin nhập học. Anh Bàn Văn Minh bảo, cách dạy chữ của thầy dễ nhớ, dễ hiểu và khá hiện đại nên đó là động lực để anh từ Chợ Đồn (Bắc Kạn) sang tìm thầy Xuân để học chữ Nôm Dao.

Không dừng lại đó, ông Xuân cũng lập Facebook rồi thường xuyên trao đổi với cộng đồng người Dao trên khắp cả nước. Ở đây, mọi người thường thảo luận về ý nghĩa các bộ chữ, giới thiệu cho nhau các video dạy cách viết, các thành viên đều sôi nổi hưởng ứng. Ông bảo, xem rồi mới biết văn hóa Dao vẫn được các nhiều người yêu quý trân trọng, đặc biệt là nhiều bạn trẻ, điều quan trọng là làm thế nào để thổi bùng lên thôi.

Nhìn cách  ông Xuân chào đón chúng tôi đến với Bản Pình khám phá văn hóa Dao một cách vồn vã, vui tươi thì ai cũng hiểu ông yêu bản làng, tự hào văn hóa dân tộc mình đến nhường nào. Với sự tận tâm nhiệt huyết của mình, nhiều năm qua ông được bầu là người uy tín của thôn bản. Với ông đó cũng là động lực, trách nhiệm để ông một lòng trọn vẹn với Bản Pình.