Hội thảo quốc tế Các thách thức toàn cầu trong kỷ nguyên số: Giao dịch liên quan tới tài sản số và bảo hộ pháp lý diễn ra tại Bắc Kinh (Trung Quốc).

Hội thảo quy tụ hơn 30 chuyên gia pháp lý và công nghệ đến Mỹ, Anh, Ý, Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam, ... để thảo luận về các thách thức và giải pháp cho việc hợp pháp hóa, thừa nhận và bảo vệ pháp lý đối với tài sản số nói chung, đặc biệt là tài sản mã hóa.

Thị trường của tài sản mã hóa của thế giới hiện nay, bao gồm tiền mã hóa hay tiền số như Bitcoin, đã đạt tới con số gần 2.500 tỷ đô-la Mỹ vào năm 2024 và còn tiếp tục tăng trong tương lai.

Cũng tại hội thảo, Unidroit đã chính thức khởi động dự án dịch Bộ nguyên tắc Unidroit về tài sản số và luật tư quốc tế (Unidroit Principles of Digital Assets and Private Law) sang tiếng Việt Nam, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ.

Bộ nguyên tắc này được Unidroit ban hành năm 2023 và là một trong những nỗ lực chính thức có tính chất toàn cầu đầu tiên của các quốc gia trên thế giới trong việc nhất thể hóa và hài hòa hóa quy định trong lĩnh vực luật tư điều chỉnh tài sản số.

Bộ nguyên tắc đóng vai trò là luật mẫu cho các quốc gia nghiên cứu, học tập và tiếp nhận vào trong quy định pháp luật của quốc gia mình. Do đó, Bộ nguyên tắc đã được hơn 30 chuyên gia pháp luật trên thế giới nghiên cứu, soạn thảo theo hướng phản ánh các thực tiễn tốt nhất trên thế giới hiện nay.

Việt Nam, Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ được lựa chọn ưu tiên để dịch bộ nguyên tắc trước do vị trí và vai trò đáng kể của các quốc gia này trong thị trường tài sản mã hóa quốc tế.

Ở Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Kiên và nhóm nghiên cứu là các dịch giả được Unidroit mời để làm dịch giả chính thức của Bộ nguyên tắc dưới sự điều phối của Trung tâm luật xuyên quốc gia châu Á (Unidroit Asian Transnational Law Center).

Cũng tại hội thảo, nhà khoa học đại diện đến từ Việt Nam - PGS.TS Trần Kiên đã trình bày những cải cách và hoạt động xây dựng pháp luật mới nhất đang diễn ra ở Việt Nam liên quan tới tài sản số. Trong vài năm trở lại đây, Việt Nam luôn được các tổ chức quốc tế xếp hạng hai hoặc ba về số người sở hữu tài sản số với hơn 20 triệu người. Giá trị giao dịch tài sản số năm 2023 lên tới hơn 120 tỷ đô-la Mỹ, đặt Việt Nam vào trong danh sách các quốc gia có thị trường tài sản ảo lớn nhất thế giới.

Chính vì lý do đó, các cấp lãnh đạo cũng như các cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam đã dành nhiều nỗ lực để nghiên cứu và xây dựng quy định pháp luật phù hợp để điều chỉnh loại tài sản mới này cũng như thị trường có liên quan. Đặc biệt là sau chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về chính thức hóa và phát triển thị trường tiền mã hóa. Hiện nay, Quốc hội đang thảo luận Dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số và Chính phủ cũng đang dự thảo Nghị quyết về triển khai thí điểm phát hành và giao dịch tài sản mã hóa. Cả hai dự thảo đều được dự kiến thông qua trong năm nay 2025.

Do vậy, Bộ nguyên tắc của Unidroit cũng như kinh nghiệm lập pháp, tư pháp của các quốc gia khác trên thế giới có ý nghĩa to lớn giúp cho các nhà soạn thảo luật Việt Nam nhận diện, xây dựng các vấn đề pháp lý và giải pháp có liên quan.

Ngược lại, kinh nghiệm của Việt Nam là một trong các quốc gia tiên phong trên thế giới trong việc hợp pháp hóa tài sản mã hóa cũng là kinh nghiệm quý báu cho các quốc gia khác nghiên cứu và học tập.