Theo đánh giá của cơ quan chức năng, tình trạng lộ lọt và mua bán dữ liệu cá nhân đang trở nên rất phổ biến và công khai.

Đây là thông tin được bà Đỗ Hải Anh, Phó Trưởng phòng Quy hoạch và Phát triển, Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) chia sẻ tại buổi họp báo thường kỳ tháng 8/2023 của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Mua bán dữ liệu trở nên rất phổ biến, công khai

Cụ thể, theo bà Hải Anh, trước đây nạn mua bán dữ liệu thường được thực hiện trong những hội nhóm kín trên mạng xã hội. Theo đó, một người mới phải được các thành viên ở trong hội nhóm giới thiệu mới đủ điều kiện tham gia và mua bán số lượng lớn. Tuy nhiên hiện nay, cơ quan chức năng đã phát hiện hình thức mới, ở đó, các đối tượng sử dụng chatbot, thực hiện qua các kênh, tài khoản trên Telegram và bán lẻ từng dữ liệu cá nhân.

“Điều này cho thấy hoạt động mua bán dữ liệu đã trở nên rất phổ biến, công khai và có nhiều nguy cơ mới”, bà Đỗ Hải Anh nhận định.

Cũng theo đại diện Cục An toàn thông tin, đối tượng đầu tiên bị ảnh hưởng bởi tình trạng lộ, lọt dữ liệu thường là các cơ quan hành chính công, các doanh nghiệp/tập đoàn có lượng dữ liệu lớn và nhạy cảm. Bên cạnh đó, nhóm người dùng yếu thế, có độ trưởng thành thấp, ít kiến thức về an toàn thông tin sẽ là nhóm chịu tác động tiếp theo.

Bà Hải Anh nhận định, tình trạng lộ lọt, đánh cắp và mua bán dữ liệu cá nhân cho thấy năng lực bảo đảm thông tin của người dân cũng như doanh nghiệp, cơ quan còn yếu; nhân sự an toàn thông tin chưa đáp ứng nhu cầu thực tế; nhận thức về việc bảo vệ thông tin, dữ liệu cá nhân còn thấp... Bên cạnh đó còn phải kể đến tình trạng chia sẻ trái phép dữ liệu cho bên thứ ba, tình trạng lộ, lọt từ chính nhân viên quản lý dữ liệu cũng như việc các hệ thống thu thập, xử lý dữ liệu cá nhân người dùng chưa bảo đảm an toàn dẫn đến dễ bị tấn công, khai thác...

Đại diện Cục An toàn thông tin đề nghị các cơ quan cần tăng cường việc bảo vệ dữ liệu cá nhân; triển khai các biện pháp kỹ thuật để quản lý, bảo vệ dữ liệu cá nhân; hướng dẫn các biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân, bảo đảm an toàn thông tin đối với các hệ thống thông tin chứa dữ liệu cá nhân.

Bên cạnh đó, trong thời gian tới Cục An toàn thông tin cũng sẽ tiến hành kiểm tra, thanh tra các lĩnh vực do Bộ Thông tin và Truyền thông quản lý, trong đó tập trung vào các đơn vị thu thập, xử lý số lượng lớn thông tin cá nhân như mạng xã hội, doanh nghiệp viễn thông, bưu chính, các nền tảng số nhiều người dùng.

Cục sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan, tiếp tục theo dõi, rà soát tình hình lộ lọt, mua bán dữ liệu thông tin cá nhân của cơ quan, tổ chức tại Việt Nam và cảnh báo, hỗ trợ xử lý kịp thời; tuyên truyền, phổ biến rộng rãi cho người dân về ý thức bảo vệ thông tin cá nhân và sử dụng các công cụ, phản ánh để bảo vệ thông tin cá nhân.

Ngoài ra, đơn vị này cũng sẽ thúc đẩy triển khai hệ sinh thái Tín nhiệm mạng (tinhiemmang.vn) để đánh giá, xác nhận website bảo đảm an toàn thông tin mạng, trong đó có bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Công tác tuyên truyền về nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến đạt kết quả khả quan

Liên quan đến chiến dịch “Tháng hành động tuyên truyền về nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến", bà Đỗ Hải Anh cho biết, chiến dịch đã nhận được sự hưởng ứng, đồng hành và phối hợp tích cực của đông đảo các cơ quan đoàn thể, tổ chức, doanh nghiệp trên khắp cả nước. Đặc biệt với sự chung tay của các cơ quan báo chí, truyền thông, các nền tảng mạng xã hội, KOL, những người có sức ảnh hưởng giúp phủ sóng thông tin rộng rãi trên không gian mạng. Ngoài ra, còn có sự đồng hành của các thành viên liên minh bao gồm VNPT, Viettel, MobiFone, CMC, Bkav, VNG, TikTok, Cốc Cốc.

Kết quả sơ bộ, tính đến nay, chiến dịch đã đạt hơn 980 triệu lượt xem trên các nền tảng mạng xã hội khác nhau (TikTok, YouTube, Facebook,…)

Cốc Cốc tuyên truyền tới 29 triệu người dùng trình duyệt trên điện thoại và máy tính các nội dung, hình ảnh về phòng chống lừa đảo trực tuyến. Trong thời gian triển khai, các nội dung về chiến dịch được phân phối trên nền tảng Cốc Cốc thu hút gần 44.400.000 lượt hiển thị và gần 213.000 lượt nhấp chuột truy cập tới Cổng Không gian mạng quốc gia.

Ngoài ra còn có hơn 40 đầu báo chia sẻ thông tin về chiến dịch với hơn 1.500 bài viết tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về cách nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến.

Hiện 100% cơ quan, đơn vị thuộc các bộ, ngành, địa phương triển khai tuyên truyền theo đúng kế hoạch phát động tháng hành động. Điển hình, Bộ Công an đã tổ chức 1.936 buổi tuyên truyền trực tuyến trên cả nước cho 169.218 người tham dự, in ấn 16.824 poster, pano, 133.410 tờ rơi, phát 33.314 lượt tin bài, xây dựng 750 tin bài, đăng 27.565 tin trên 18 trang, 17.999 trang Facebook, zalo, 15.340 tờ rơi, 1.408 bài viết trên mạng xã hội, 545.000 tin nhắn…

Hầu hết các cán bộ công chức, viên chức, người lao động của các đơn vị thì 100% đã được tuyên truyền bằng hình thức gửi tài liệu, cẩm nang... đối với địa phương thì 100% đã triển khai tuyên truyền qua các hình thức báo, đài, phát thanh tới toàn bộ các huyện, xã...

Bà Đỗ Hải Anh nhấn mạnh: “Phòng chống lừa đảo trực tuyến là câu chuyện diễn ra lâu dài và trường kỳ, bên cạnh các biện pháp kỹ thuật ngăn chặn và xử lý, trong thời gian tới, Cục An toàn thông tin sẽ tiếp tục triển khai tuyên truyền các nội dung mới, phối hợp thực hiện các hoạt động, hình thức khác nhằm nâng cao nhận thức của người dân Việt Nam về an toàn thông tin nói chung và lừa đảo trực tuyến nói riêng”.

Cụ thể, Cục sẽ xây dựng sổ tay online với các kiến thức nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến cho từng đối tượng người dân; phát triển các game câu đố, xây dựng tình huống về lừa đảo trực tuyến giúp tăng độ tiếp cận, dễ hiểu, dễ ghi nhớ; thực hiện các video, mẩu truyện cung cấp kiến thức về lừa đảo trực tuyến, phát động các nhà sáng tạo nội dung, KOL cùng tham gia tạo độ phủ sóng trên mạng xã hội.

Bên cạnh đó, Cục phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền hình thực hiện các bản tin, phóng sự nhằm truyền tải mạnh mẽ tới đông đảo người dân.