Một tình bạn giữa một con mèo và một con chuột, ngốc nghếch mà cũng dễ thương khiến người đọc cứ cười tủm tỉm mãi. Nhân vật chính trong “Có hai con mèo ngồi bên cửa sổ” là Mèo Gấu, một con mèo được Công Chúa Dây Leo chuộc về từ hàng bán thịt đã hai tuần nhưng vẫn chưa bắt được con chuột nào, khiến cả gia đình trong lâu đài thất vọng. Họ không biết rằng Mèo Gấu là một thi sĩ si tình đang tương tư vì bị chia cách với cô mèo bạn gái, Áo Hoa. Tất cả những gì Mèo Gấu muốn làm là sáng tác thơ tình và hồi tưởng về những ký ức bên Áo Hoa.

Lạc quan, hy vọng - đó là những gì được viết trong 200 trang sách, kể về hành trình Mèo Gấu đi tìm Áo Hoa, cô mèo “bạn gái” của nó. Trên hành trình tìm kiếm đó, nó đã đánh bạn với một chú chuột, và nhờ thế mà Mèo Gấu tìm lại được cô bạn mèo mất tích đã bao ngày. Tình bạn đã thay đổi hành động của một con mèo, thay đổi mối quan hệ giữa mèo, chuột và người theo một cách ít ai có thể ngờ tới. Câu chuyện dễ thương của Nguyễn Nhật Ánh như một lời khẳng định về sức mạnh lớn lao của tình bạn - thứ tình cảm đẹp đẽ có thể biến những kẻ thù tự nhiên thành bạn bè, tạo ra sự hòa hợp và làm cho thế giới tươi sáng hơn.

Trong chính tác phẩm này, ta cũng thấy nhà văn rất tinh tế khi lồng ghép những tình tiết phản diện vào một câu chuyện của trẻ em, nhưng không vì thế mà bị nặng nề. Đó chính là thế giới của chuột Tí Hon - nơi quyền lực của những kẻ đứng đầu quá lớn, kẻ lãnh đạo lại không có đạo đức, chủ ức hiếp những kẻ yếu hơn mình.

Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã mở ra một thế giới loài vật vô cùng sinh động, ẩn sau những điều mà ta cứ ngỡ là bình thường nhất. Ẩn sâu trong câu chuyện là những thông điệp tốt đẹp tác giả muốn truyền tải đến người đọc: Mỗi người lớn, hãy biết sống vị tha hơn, biết hy sinh vì người khác, biết thấu hiểu và cảm thông hơn.