Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sang thăm chính thức nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, tháng 11-2022 _Ảnh: Tư liệu

Đánh giá chung về công tác đối ngoại năm 2022

Năm 2022, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn trên thế giới; đại dịch COVID-19 cơ bản được kiểm soát; kinh tế - xã hội ở nhiều nước phục hồi với các mức độ khác nhau, sản xuất và trao đổi dịch vụ thế giới thể hiện những thích ứng mới trước tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng và bất ổn trong quan hệ giữa các nền kinh tế lớn, liên kết kinh tế gia tăng trong khu vực, giữa một số nước. Đồng thời, thế giới cũng trải qua nhiều biến động lớn, phức tạp. Cạnh tranh giữa các nước lớn diễn ra rất gay gắt, tác động sâu sắc đến cục diện an ninh - chính trị thế giới. Kinh tế thế giới đối mặt với những rủi ro lớn, kể cả nguy cơ suy thoái. Các vấn đề toàn cầu, an ninh phi truyền thống đặt ra nhiều thách thức chưa từng có cho phát triển kinh tế - xã hội của nhiều nước. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương tiếp tục là động lực chính trong quá trình phục hồi kinh tế thế giới, song cũng là một trong những trọng tâm của cạnh tranh nước lớn. Khu vực Đông Nam Á hiện nay đang được các nước trong và ngoài khu vực ngày càng coi trọng.

Trước tình hình đó, tiếp tục triển khai hiệu quả đường lối đối ngoại của Đại hội XIII (tháng 1-2021) của Đảng, những kết quả và ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc (tháng 12-2021), đối ngoại Việt Nam tiếp tục phát huy mạnh mẽ trường phái ngoại giao “cây tre”, gốc vững, thân chắc, cành uyển chuyển, “dĩ bất biến ứng vạn biến”, kiên định về nguyên tắc, linh hoạt về sách lược. Với tinh thần đó, trong năm 2022, đối ngoại Việt Nam đã được triển khai hiệu quả, đồng bộ, toàn diện, linh hoạt trên cả ba trụ cột (đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước, đối ngoại nhân dân), nỗ lực thực hiện vai trò tiên phong trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; huy động mạnh mẽ các nguồn lực bên ngoài phục vụ phát triển đất nước; nâng cao vai trò, vị thế, uy tín quốc tế của Đảng và đất nước. Đặc biệt, trong bối cảnh tình hình quốc tế biến động nhanh chóng, phức tạp, khó lường, chúng ta vẫn kiên định về nguyên tắc và linh hoạt về sách lược, ứng phó nhạy bén, kịp thời, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc.

Phát huy vai trò đối ngoại đảng trong mặt trận đối ngoại Việt Nam

Đại hội XIII của Đảng đề ra các yêu cầu bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất của Đảng, sự quản lý tập trung của Nhà nước đối với các hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế; tăng cường công tác nghiên cứu, dự báo tham mưu chiến lược về đối ngoại; tăng cường cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các kênh và cơ quan đối ngoại. Mỗi trụ cột đối ngoại trong mặt trận đối ngoại Việt Nam có thế mạnh riêng.

Đối ngoại đảng đóng vai trò nòng cốt trong định hướng chiến lược chủ trương, đường lối đối ngoại; phát triển quan hệ tốt đẹp với các chính đảng, góp phần xây dựng, củng cố nền tảng chính trị, tạo thuận lợi cho quan hệ của Việt Nam với các nước và các đối tác. Ngoại giao nhà nước đóng vai trò nòng cốt trong thể chế hóa, tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng. Đối ngoại nhân dân đóng vai trò nòng cốt trong việc thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân các nước, xây dựng nền tảng xã hội tích cực và thuận lợi cho quan hệ của Việt Nam với các nước; hỗ trợ tích cực đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước trên một số vấn đề, ở những địa bàn hoặc trong hoàn cảnh cụ thể mà các kênh đối ngoại khác chưa có điều kiện để triển khai hoặc hiệu quả hạn chế.

Phát huy vai trò và thế mạnh của mình, bám sát chủ trương, định hướng trong quan hệ đối ngoại, trong năm 2022, đối ngoại đảng đã được triển khai chủ động, tích cực, sáng tạo, có trọng tâm, trọng điểm, đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhiều nội dung mang tính đột phá, qua đó góp phần tích cực vào thành công chung của nền ngoại giao toàn diện Việt Nam.

Một là, công tác đối ngoại đảng được triển khai chủ động, tích cực, linh hoạt, hiệu quả với sự tham gia của nhiều chủ thể, nhiều cấp, nhiều hình thức khác nhau. Điểm nổi bật của năm 2022 là Việt Nam đã triển khai hoạt động đối ngoại đảng với sự tham gia của rất nhiều chủ thể khác nhau. Cụ thể hơn, có sự tham gia của lãnh đạo cao nhất của Đảng là đồng chí Tổng Bí thư và các đồng chí lãnh đạo chủ chốt (Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội); các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Trung ương Đảng, các ban Đảng và các cấp ủy địa phương.

Ở cấp cao có các chuyến thăm cấp cao, gặp gỡ cấp cao tại các sự kiện quốc tế; các hình thức điện đàm, hội đàm, gặp gỡ, hội nghị đa phương trực tiếp hoặc trực tuyến cấp cao. Ở các cấp, các ngành có thăm, gặp gỡ, đối thoại, trao đổi trực tuyến và trực tiếp trên kênh song phương và đa phương; đào tạo cán bộ, ký kết các thỏa thuận hợp tác, kết nghĩa giữa các địa phương; các cơ chế hợp tác đặc thù, như hội thảo lý luận, đối thoại chính sách, tham vấn chính trị, trao đổi kinh nghiệm thực tiễn được phát huy mạnh mẽ.

Đặc biệt trong hoạt động đối ngoại cấp cao trên kênh Đảng, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã thăm chính thức Trung Quốc, tiến hành 37 cuộc hội đàm, điện đàm, tiếp xúc quốc tế; đồng chí Thường trực Ban Bí thư thực hiện 24 hoạt động đối ngoại; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư có gần 20 chuyến thăm theo tính chất đối ngoại đảng. Công tác đối ngoại đảng của các địa phương ngày càng thực chất, có bước phát triển mới, hiệu quả, nổi bật là sự tham gia tích cực, chủ động của các đồng chí lãnh đạo tỉnh ủy, thành ủy, chủ động và tham gia tích cực các hoạt động đối ngoại của địa phương dưới nhiều hình thức. Việc triển khai các thỏa thuận, chương trình hợp tác đã ký kết với các đảng bộ trực thuộc các đảng đối tác được triển khai hiệu quả, tiêu biểu là hợp tác quốc tế của cấp ủy các địa phương biên giới, như Chương trình gặp gỡ đầu xuân năm 2022 giữa Bí thư Tỉnh ủy các tỉnh Cao Bằng, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Hà Giang (Việt Nam) và Bí thư Khu ủy Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc), Chương trình gặp gỡ Bí thư Tỉnh ủy các tỉnh Lào Cai, Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên (Việt Nam) với Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam (Trung Quốc) năm 2022, hợp tác khu vực tam giác phát triển Cam-pu-chia - Lào - Việt Nam. Có trường hợp là đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng dẫn đầu đoàn đại biểu Đảng ta tham dự các hoạt động của các chính đảng nước ngoài hoặc cơ chế đa phương chính đảng, thúc đẩy quan hệ giữa Đảng ta với các chính đảng trên thế giới, đồng thời góp phần mở rộng, tăng cường quan hệ đối ngoại và phục vụ đắc lực cho việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith tiếp đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư thăm Lào và dự Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (5-9-1962 - 5-9-2022) và 45 năm Ngày ký Hiệp ước hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Lào (18-7-1977 - 18-7-2022), tháng 7-2022 _Ảnh: TTXVN

Hai là, công tác nghiên cứu, tham mưu, dự báo chiến lược có những chuyển biến tích cực. Ban Đối ngoại Trung ương là cơ quan nòng cốt triển khai công tác đối ngoại của Đảng, được giao nhiệm vụ hàng đầu về theo dõi tình hình quốc tế và tham mưu với Ban Chấp hành Trung ương Đảng mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư về đường lối, chủ trương lớn liên quan đến công tác đối ngoại.

Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, Ban Đối ngoại Trung ương cùng với các cơ quan liên quan đã kịp thời đề xuất chủ trương đối với những vấn đề lớn đặt ra trong quan hệ với các đối tác, cũng như phương hướng lớn, như một số định hướng và chủ trương lớn triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội XIII; xây dựng Đề án tổng kết 6 năm triển khai Quy chế quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại của Bộ Chính trị khóa XI (Quy chế 272) và các Kết luận, Chỉ thị liên quan của Bộ Chính trị và trình Quy chế quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại mới; Đề án số 01-ĐA/TW, ngày 3-3-2022, của Ban Bí thư để thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW, ngày 18-2-2019, của Bộ Chính trị, “Về tăng cường và nâng cao hiệu quả quan hệ đối ngoại đảng trong tình hình mới” và Chỉ thị số 12-CT/TW, ngày 5-1-2022, của Ban Bí thư, “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu quả đối ngoại nhân dân trong tình hình mới”...

Trong đó, Đề án tổng thể được Ban Bí thư thông qua để thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW, ngày 18-2-2019, của Bộ Chính trị, “Về tăng cường và nâng cao hiệu quả quan hệ đối ngoại đảng trong tình hình mới”, đã cụ thể hóa các mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp lớn của Chỉ thị số 32 thành các chương trình, kế hoạch, nội dung, biện pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả các mối quan hệ đối ngoại đảng và công tác đối ngoại đảng; phát huy thành tựu, kinh nghiệm, khắc phục hạn chế, tạo bước chuyển mạnh mẽ trong công tác đối ngoại đảng và quan hệ đối ngoại đảng; đồng thời, nâng cao nhận thức và phát huy vai trò, trách nhiệm, sự đóng góp hiệu quả của các cơ quan, cấp ủy các cấp trong triển khai các mối quan hệ đối ngoại của Đảng; tăng cường tính chủ động, tính kế hoạch và tổng thể trong triển khai các mối quan hệ đối ngoại đảng trong toàn hệ thống chính trị.

Ban Đối ngoại Trung ương chú trọng công tác nghiên cứu, dự báo chiến lược, xây dựng nhiều chuyên đề, báo cáo về tình hình quốc tế, khu vực, nhiều vấn đề lớn nổi lên, như diễn biến cuộc xung đột Nga - U-crai-na; hoạt động đối ngoại của đồng chí Tổng Bí thư và các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, hoạt động song phương và đa phương của Đảng ta; tình hình các đảng mà ta có quan hệ và nội dung các kỳ đại hội, hội nghị trung ương của một số chính đảng; tình hình chính trị ở một số nước, một số “điểm nóng” trong khu vực và trên thế giới và kết quả bầu cử tại một số nước; thông tin về các hoạt động đối ngoại nổi bật cũng như dự báo chính sách của các nước lớn... Ban Đối ngoại Trung ương cũng tích cực triển khai Đề tài khoa học cấp quốc gia “Cơ sở khoa học, thực tiễn xây dựng đường lối đối ngoại Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045”, thuộc Chương trình “Nghiên cứu khoa học lý luận chính trị giai đoạn 2021 - 2025”; thẩm định nhiều đề án đối ngoại lớn, quan trọng, như các vấn đề liên quan đến an ninh, phát triển của đất nước, các hoạt động đối ngoại lớn.

Có thể nói, công tác tham mưu chiến lược của Ban Đối ngoại Trung ương trên các vấn đề lớn đã được nỗ lực triển khai, đạt kết quả tích cực, có nhiều chuyển biến về chất lượng, đóng góp vào việc tích cực triển khai đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng, thực hiện các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng chí Thường trực Ban Bí thư trước những yêu cầu mới của công tác đối ngoại.

Ba là, quan hệ với các chính đảng, các đối tác tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ, đi vào chiều sâu, với những điểm nhấn sau:

1- Quan hệ với các đảng cầm quyền ở các nước xã hội chủ nghĩa và các nước láng giềng có chung biên giới có bước tiến quan trọng, tiếp tục định hướng chiến lược tổng thể và tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy chiều sâu quan hệ giữa ta với các nước. Quan hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc có bước phát triển mới quan trọng qua chuyến thăm chính thức Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ngay sau Đại hội XX Đảng Cộng sản Trung Quốc. Chuyến thăm là sự kiện chính trị đối ngoại đặc biệt quan trọng trong năm 2022, có ý nghĩa lịch sử, đạt kết quả toàn diện, góp phần tăng cường tin cậy chính trị, tạo động lực mới để tiếp tục thúc đẩy quan hệ giữa hai Đảng, hai nước. Hai bên tích cực trao đổi, thống nhất về nội dung Kế hoạch hợp tác giữa hai Đảng giai đoạn 2021 - 2025 và Kế hoạch hợp tác đào tạo cán bộ giữa hai Đảng giai đoạn 2021 - 2025; triển khai thuận lợi các cơ chế hợp tác kênh Đảng ở cả cấp Trung ương và địa phương. Quan hệ với Đảng Nhân dân Cách mạng Lào và Đảng Nhân dân Cam-pu-chia được tăng cường mạnh mẽ trong năm kỷ niệm 60 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao và 45 năm Ngày ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam - Lào; 55 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Cam-pu-chia. Trong khuôn khổ của năm hữu nghị, đoàn kết đặc biệt đó, Đảng ta và hai đảng bạn có nhiều hoạt động kỷ niệm thiết thực, phong phú, qua đó góp phần tăng cường quan hệ với hai đảng, hai nước Lào, Cam-pu-chia, đặc biệt là các chuyến thăm, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm trong khuôn khổ năm hữu nghị với hai đảng, hai nước. Quan hệ với Đảng Cộng sản Cu-ba được hai bên coi trọng, đóng vai trò nền tảng định hướng cho quan hệ giữa hai nước thông qua các cuộc điện đàm trực tuyến giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản Cu-ba Mi-ghen Đi-át Ca-nên và giữa hai đồng chí Thường trực Ban Bí thư hai Đảng. Quan hệ với Đảng Lao động Triều Tiên duy trì ổn định, củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống thông qua tiếp xúc, gửi thư/điện nhân các sự kiện quan trọng của nhau.

2- Quan hệ với các đảng cầm quyền, đảng tham chính và các đảng có vai trò quan trọng tại các nước lớn, đối tác quan trọng, các nước trong khu vực; các đảng cộng sản, công nhân và bạn bè truyền thống được duy trì và thúc đẩy, có bước đột phá mới, tăng cường nền tảng chính trị cho quan hệ song phương giữa Việt Nam và các nước phát triển ổn định và bền vững. Quan hệ với Đảng Dân chủ Tự do Nhật Bản (LDP) cầm quyền và các chính đảng khác tại Nhật Bản tiếp tục được tăng cường, củng cố nền tảng chính trị vững chắc và định hướng chiến lược cho quan hệ hai nước phát triển; Đảng ta và Đảng Cộng sản Nhật Bản duy trì hợp tác lý luận thông qua cuộc Trao đổi lý luận lần thứ 10 giữa hai Đảng. Quan hệ với Đảng Sức mạnh Quốc dân (PPP) cầm quyền tại Hàn Quốc tiếp tục được củng cố thông qua hội đàm trực tuyến giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng với Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol. Quan hệ với Đảng Dân chủ Xã hội Đức tiếp tục được thúc đẩy thông qua Đối thoại Lý luận lần thứ bảy và trao đổi trực tuyến giữa hai Đảng.

Chúng ta tiếp tục đẩy mạnh và mở rộng quan hệ có trọng tâm, trọng điểm, tạo một số bước đột phá có ý nghĩa tích cực, đặc biệt là đối với các đảng cầm quyền, đảng tham chính và đảng có quan hệ hữu nghị truyền thống tại các khu vực khác, nhất là với khu vực Trung Đông - châu Phi, Mỹ La-tinh. Lần đầu tiên, Tổng Bí thư Đảng ta và Chủ tịch Đảng Mặt trận Giải phóng Mô-dăm-bích (FRELIMO), Tổng thống Mô-dăm-bích hội đàm trực tuyến, định hướng cho quan hệ của ta với Mô-dăm-bích; lần đầu tiên Đảng ta cử đoàn đại biểu tham dự Đại hội X của Đảng Cách mạng Tan-da-ni-a; tạo bước đột phá trong giải quyết quan hệ kinh tế của ta với Tan-da-ni-a; thiết lập quan hệ với Đảng Tương lai quốc gia cầm quyền và cũng là đảng lớn nhất ở Ai Cập; thúc đẩy quan hệ với đảng cầm quyền tại U-gan-đa thông qua tiếp xúc giữa Tổng Bí thư Đảng ta với Chủ tịch Đảng Phong trào Kháng chiến quốc gia, Tổng thống U-gan-đa. Quan hệ với các đảng tại các khu vực, như châu Á, châu Âu, Trung Đông - châu Phi, Mỹ La-tinh, như Đảng Nhân dân Ấn Độ (BJP), các đảng cộng sản, phong trào cánh tả khu vực Nam Á, Đảng Lao động Áo, Đảng Cộng sản I-ta-li-a, Đảng Cộng sản Hà Lan mới, Đảng Liên minh Dân chủ Ki-tô giáo Đức (CDU), Đảng A-déc-bai-gian mới, Đảng Amanat Ca-dắc-xtan; Đảng Xã hội chủ nghĩa thống nhất Vê-nê-xu-ê-la (PSUV), Đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC), Đảng Cộng sản Bra-xin (PcdoB), Tổ chức giải phóng Pa-le-xtin,... tiếp tục được củng cố thông qua trao đổi thư, điện mừng, tiếp xúc, hội đàm trực tuyến, củng cố nền tảng chính trị thuận lợi để phát triển hơn nữa quan hệ giữa Việt Nam với các nước.

3- Đảng ta tiếp tục tham gia chủ động và tích cực, phát huy vai trò, trách nhiệm tại các diễn đàn đa phương chính đảng, trong đó có Hội nghị quốc tế các chính đảng châu Á (ICAPP), Cuộc gặp quốc tế các đảng cộng sản và công nhân (IMCWP); các diễn đàn khác, như Hội thảo “Các đảng và một xã hội mới”; Hội nghị liên đảng quốc tế “An ninh sinh thái và phát triển bền vững”. Đáng chú ý, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gửi Thư chúc mừng đến Diễn đàn giữa Đảng Cộng sản Trung Quốc với các chính đảng mác-xít trên thế giới (ngày 28-7-2022); đồng chí Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương dự và tuyên đọc Thư chúc mừng của đồng chí Tổng Bí thư đối với Diễn đàn.

4- Tiếp tục tăng cường trao đổi lý luận và kinh nghiệm hoạt động thực tiễn với các chính đảng qua nhiều hình thức khác nhau. Đảng ta đã phối hợp tổ chức thành công Hội thảo Lý luận lần thứ chín với Đảng Nhân dân Cách mạng Lào; Trao đổi Lý luận lần thứ mười với Đảng Cộng sản Nhật Bản; Đối thoại Lý luận lần thứ bảy với Đảng Dân chủ Xã hội Đức (SPD) và Đối thoại Chính sách lần thứ ba với Đảng Cánh tả Đức. Các hội thảo trao đổi, đối thoại lý luận, chính sách có ý nghĩa quan trọng để các bên tổng kết và chia sẻ các thành tựu về lý luận và thực tiễn trong quá trình Đảng lãnh đạo, xây dựng, phát triển đất nước. Qua đó, Đảng ta tích lũy thêm nhiều kinh nghiệm quốc tế về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, xây dựng đảng, về lãnh đạo, quản lý đất nước và giải quyết các vấn đề kinh tế, xã hội, văn hóa...; đồng thời, tăng cường sự hiểu biết, củng cố lòng tin, thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương phát triển ổn định và bền vững.

Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam do đồng chí Lê Hoài Trung, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương làm Trưởng đoàn đối thoại chính sách lần thứ ba với Đoàn đại biểu cấp cao Đảng Cánh tả Đức do đồng chí Tobias Bank, Tổng Thư ký làm Trưởng đoàn, tháng 11-2022 _Ảnh: TTXVN

5- Vị thế, vai trò, uy tín của Đảng ta không ngừng được nâng cao. Các hoạt động đối ngoại đảng, nhất là các hoạt động đối ngoại của đồng chí Tổng Bí thư; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, đã góp phần gia tăng vị thế, uy tín của Đảng ta trên trường quốc tế, nâng cao nhận thức đúng đắn về vai trò lãnh đạo của Đảng ta, về sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Các đảng, các nước và các tổ chức quốc tế ngày càng nhận thức đầy đủ, toàn diện hơn về vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng ta, coi trọng vai trò của đối ngoại đảng đối với quan hệ song phương. Các cơ quan đại diện ngoại giao tại Việt Nam, các tổ chức quốc tế, các đoàn công tác cấp cao của các nước, các đảng đến Việt Nam ngày càng có nhu cầu và mong muốn làm việc, tiếp xúc với lãnh đạo Đảng ta, cũng như các cơ quan tham mưu của Đảng, trao đổi nhiều nội dung chiến lược, các vấn đề quan trọng, thực chất nhằm định hướng cho quan hệ song phương.

Nhiệm vụ trọng tâm công tác đối ngoại đảng trong thời gian tới

Trong thời gian tới, tình hình quốc tế sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, nhanh chóng, khó lường, chứa đựng những thách thức lớn về trật tự chính trị, an ninh, kinh tế thế giới, pháp luật, thương mại quốc tế. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, xung đột cục bộ tiếp tục diễn ra dưới nhiều hình thức, phức tạp và quyết liệt hơn làm gia tăng rủi ro đối với môi trường kinh tế, chính trị, an ninh quốc tế. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương, trong đó Đông Nam Á có vị trí chiến lược ngày càng quan trọng, là khu vực cạnh tranh gay gắt giữa các cường quốc, tiềm ẩn nhiều bất ổn, tác động sâu sắc đến môi trường an ninh, phát triển của nước ta.

Ở trong nước, năm 2023 là năm bản lề, hết sức quan trọng để thực hiện các mục tiêu Đại hội XIII của Đảng đề ra đến năm 2025, tạo đà thuận lợi thực hiện các mục tiêu chiến lược đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, công tác đối ngoại đảng cần được triển khai theo một số trọng tâm sau:

Một là, triển khai hiệu quả đường lối đối ngoại, định hướng và chủ trương lớn thực hiện đường lối đối ngoại của Đại hội XIII của Đảng; hướng dẫn thực hiện Quy chế quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại của Bộ Chính trị khóa XIII; tổ chức triển khai hiệu quả Đề án số 01-ĐA/TW, ngày 3-3-2022, đã được Ban Bí thư thông qua về thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW, ngày 18-2-2019, của Bộ Chính trị, “Về tăng cường và nâng cao hiệu quả quan hệ đối ngoại đảng trong tình hình mới” và Chỉ thị số 12-CT/TW, ngày 5-1-2022, của Ban Bí thư, “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu quả đối ngoại nhân dân trong tình hình mới”. Trong đó, ưu tiên hàng đầu của công tác đối ngoại đảng là thực hiện Đề án số 01. Đề án đã đề ra nội dung, các biện pháp cụ thể để thể hiện quan điểm, phương châm cũng như các yêu cầu của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng liên quan đến công tác đối ngoại đảng.

Hai là, chú trọng công tác tham mưu chiến lược; nâng cao năng lực về công tác dự báo tình hình và kịp thời, chủ động đưa ra chủ trương và giải pháp phù hợp ứng phó với diễn biến tình hình đặt ra, phát huy thế mạnh sẵn có của chúng ta. Nhận thức đầy đủ, sâu sắc về những thuận lợi, thách thức, vận dụng nhuần nhuyễn chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh về đối ngoại; “luôn vì lợi ích của dân tộc mà phục vụ”; độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường phải gắn với đoàn kết và hợp tác quốc tế. Quán triệt sâu sắc tinh thần chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc (tháng 12-2021) về “trường phái đối ngoại độc đáo của thời đại Hồ Chí Minh, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”. Đồng thời, không ngừng đổi mới tư duy đối ngoại phù hợp với tình hình mới; tăng cường tính chủ động, tính chiến lược và tính đồng bộ, toàn diện trong tất cả các khâu, từ nghiên cứu dự báo đến tham mưu, xử lý các vấn đề đối ngoại và tổ chức, triển khai các hoạt động đối ngoại.

Ba là, không ngừng mở rộng và phát triển về chiều sâu các mối quan hệ đối ngoại của Đảng, tăng cường sự tin cậy, tạo nền tảng chính trị vững chắc cho quan hệ song phương. Hướng quan trọng nhất là đặc biệt coi trọng và tiếp tục tăng cường đoàn kết, hợp tác toàn diện và tin cậy với các đảng cầm quyền ở các nước láng giềng có chung biên giới, các nước xã hội chủ nghĩa, đưa quan hệ vào chiều sâu, củng cố sự tin cậy chính trị, tạo nền tảng chính trị vững chắc, giữ vai trò định hướng chiến lược cho quan hệ song phương, đồng thời phát huy mạnh mẽ lợi thế đặc thù của kênh đối ngoại đảng để góp phần giải quyết hiệu quả các vấn đề lớn trong quan hệ song phương với các nước này. Hướng đột phá là thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ với các đảng cầm quyền, đảng tham chính, đảng có vị trí và vai trò quan trọng trong việc hình thành và triển khai chính sách của các nước đối với Việt Nam. Hướng truyền thống là tăng cường thực chất quan hệ với các đảng cộng sản và công nhân có vị trí, vai trò trên chính trường các nước, có nhiều ảnh hưởng trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế và ở từng khu vực để tạo lực lượng hậu thuẫn chính trị.

Bốn là, tiếp tục phát huy vai trò của đối ngoại đảng để đóng góp thiết thực cho công tác xây dựng đảng, đặc biệt là việc tiếp thu kinh nghiệm xây dựng đảng, kinh nghiệm lãnh đạo, điều hành đất nước, quản lý các vấn đề kinh tế - xã hội, môi trường, giáo dục - đào tạo.

Năm là, tiếp tục góp phần đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả công tác thông tin đối ngoại, tranh thủ sự đoàn kết và ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nâng cao uy tín quốc tế, vị thế của Đảng và đất nước, tạo thuận lợi cho việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đề ra tại Đại hội XIII của Đảng.

Sáu là, phát huy mạnh mẽ vai trò đầu mối trong quản lý thống nhất các hoạt động đối ngoại, bảo đảm sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, sự quản lý thống nhất của Nhà nước đối với hoạt động đối ngoại của toàn bộ hệ thống chính trị, nâng cao tính thiết thực, hiệu quả của các hoạt động đối ngoại; đồng thời, phối hợp chặt chẽ giữa các kênh đối ngoại, tạo sự gắn bó thống nhất, chặt chẽ, đồng bộ và toàn diện giữa đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước và đối ngoại nhân dân, phát huy lợi thế và “phân vai” hiệu quả giữa các “binh chủng” đối ngoại, tạo sức mạnh tổng hợp của mặt trận đối ngoại; không ngừng nâng cao tính thiết thực, hiệu quả của các hoạt động đối ngoại.

Mặc dù có nhiều khó khăn, thách thức, nhưng với cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế chưa bao giờ có được như ngày nay cùng những kinh nghiệm đạt được, chắc chắn chúng ta sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức, phát huy những thuận lợi và đạt nhiều kết quả to lớn hơn nữa trong năm 2023./.

TS, LÊ HOÀI TRUNG

Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương