Lễ hội của Nhân dân

Lễ hội Thành Tuyên, tỉnh Tuyên Quang được tổ chức định kỳ hàng năm vào dịp Tết Trung thu. Ban đầu, lễ hội có tính chất tự phát, một số hộ dân tổ dân phố tự làm mô hình cho các cháu nhỏ chơi trong dịp Tết Trung thu, từ năm 2004 đến năm 2007 một số tổ, phường đứng ra tổ chức. Năm 2008 là một năm đáng nhớ khi Lễ hội Thành Tuyên chính thức được nâng cấp lên cấp thành phố và từ năm 2014 đến nay, Lễ hội đã thực sự trở thành sự kiện cấp tỉnh với quy mô tổ chức hoành tráng, rực rỡ mang tới sự nổi tiếng trong và ngoài nước. Mặc dù là một lễ hội lớn nhưng Lễ hội Thành Tuyên do nhân dân làm chủ thể và sự hưởng lợi lớn nhất cũng là người dân. Lễ hội đã trở thành một sản phẩm du lịch độc đáo, riêng có của Tuyên Quang, thu hút một lượng du khách khổng lồ đổ về với xứ Tuyên vui hội.

Trẻ em thành phố Tuyên Quang vui Tết Trung thu trên xe mô hình khổng lồ.

Phó GS.TS Nguyễn Thụy Loan, nhà nghiên cứu về văn hóa Việt Nam từng khẳng định, Lễ hội Thành Tuyên là một lễ hội đặc biệt và rất hấp dẫn, không chỉ con trẻ thích thú mà những người lớn tuổi còn phải chạy theo những mô hình độc đáo, mới lạ. Có thể nói, cách tổ chức Tết Trung thu ở Tuyên Quang rất độc đáo, sáng tạo, xem mãi vẫn không biết chán. Các mô hình là tâm huyết của một tập thể dân cư, cộng đồng, trẻ em vẫn là trung tâm của lễ hội.Trong lễ hội vui nhộn thì tinh thần đoàn kết giữa người dân các tổ đã được gắn kết, phát triển thể hiện qua sự chung sức, đồng lòng làm nên các mô hình đèn Trung thu đẹp đẽ, đáng nhớ.

Chính vì ý nghĩa nhân văn và sự chăm lo cho thế hệ măng non của đất nước, lễ hội đã nhận sự ủng hộ, cảm mến của du khách muôn phương. Nhiều du khách trong nước và quốc tế khi đến tham gia Lễ hội Thành Tuyên đã khẳng định, chưa có một nơi nào trên thế giới lại có lễ hội đèn Trung thu độc đáo, ngộ nghĩnh cho trẻ thơ như thế. Việc tổ chức một lễ hội vui nhộn, sôi động cho thấy tinh thần đoàn kết giữa người dân các tổ đã được gắn kết, phát triển thể hiện qua sự chung sức, đồng lòng để làm nên các mô hình đèn Trung thu đẹp nhất. Những mô hình đèn Trung thu rất phong phú mô phỏng những câu chuyện cổ tích, nhân vật gắn với tuổi thơ như chị Hằng, cô Tấm, đám cưới chuột...

Năm nay, Nhân dân tổ 6, phường Tân Quang (TP Tuyên Quang) tiếp tục chung tay đóng góp tiền và công sức để tạo nên mô hình "Rồng vàng huyền thoại". Thông qua mô hình thể hiện sự tự hào được là dòng giống con rồng, cháu tiên và là lời nhắc nhở tới các thế hệ thanh, thiếu niên hãy cố gắng học tập, vươn lên để xứng đáng với lịch sử ngàn năm văn hiến của dân tộc. Bà Nguyễn Thị Tuyên, Bí thư Chi bộ, Tổ trưởng tổ 6, phường Tân Quang cho biết, nhờ có kinh nghiệm nhiều năm trong việc làm mô hình đèn Trung thu cho nên người dân trong tổ đã cùng nhau lên ý tưởng, xây dựng chủ đề, thiết kế từng chi tiết và huy động công sức của bà con Nhân dân để thực hiện. Năm ngoái tổ làm mô hình "Cá chép vượt vũ môn" và đã đoạt giải đặc biệt tại Đêm hội Thành Tuyên nên năm nay bà con trong tổ tiếp tục đổi mới để tạo sự hấp dẫn cho Lễ hội Thành Tuyên.

Năm 2023 là năm Quý Mão nên bà con tổ 13, phường Tân Hà đã đoàn kết để làm nên mô hình "Nhà miu trẩy hội Thành Tuyên". Anh Hướng Xuân Hòa, người dân tổ 13 cho biết, khi ông tổ trưởng thông báo triển khai làm mô hình đèn Trung thu thì người dân trong tổ đều đồng lòng. Mọi nhà đều góp tiền, thợ hàn thì làm khung, người khéo tay thì dán giấy...nhờ đó mô hình được sớm hoàn thành. Nhìn mô hình của tổ lung linh diễn diễu qua các tuyến phố trong ánh mắt trong trẻo vui sướng của trẻ em khiến ai nấy đều rất vui. Bà con trong tổ đã làm tất cả để các cháu nhỏ trong tổ có được cái Tết Trung thu vui vẻ, yêu thương nhất.

Cho đến nay, Lễ hội Thành Tuyên đã thực sự trở thành lễ hội văn hóa mang đậm bản sắc riêng có của người dân thành phố Tuyên Quang. Mỗi năm đến dịp Tết Trung thu, người dân lại vui vẻ đồng lòng làm nên những mô hình đèn Trung thu ngày càng to hơn, đẹp hơn. Điều đó cũng khẳng định một lễ hội xuất phát từ lòng dân sẽ được duy trì và phát triển mãi.

Nâng tầm lễ hội Thành Tuyên

Trải qua gần 20 năm được nhân dân sáng tạo và duy trì, phát triển, Lễ hội Thành Tuyên đã 3 lần được xác lập kỷ lục Guiness Việt Nam: "Đêm hội Trung thu có nhiều mô hình đèn lớn nhất Việt Nam"; "Mâm cỗ Trung thu lớn nhất Việt Nam"; "Cặp đèn kéo quân lớn nhất Việt Nam". Năm 2023 là năm đầu tiên tỉnh Tuyên Quang triển khai thực hiện Đề án đổi mới tổ chức Lễ hội Thành Tuyên giai đoạn 2023 - 2025, với mục tiêu trọng tâm là xây dựng, phát triển Lễ hội trở thành sản phẩm du lịch mang thương hiệu quốc gia và quốc tế. Điểm nhấn của Lễ hội năm nay là chương trình Đêm hội Thành Tuyên được tổ chức với quy mô cấp quốc gia. Cùng với đó là nhiều sự kiện quan trọng diễn ra trong dịp này như: Chương trình du lịch "Qua những miền di sản Việt Bắc", "Liên hoan các làng văn hóa du lịch cộng đồng 6 tỉnh Việt Bắc", "Hội chợ Thương mại - Du lịch Tuyên Quang"…Những sự kiện này với sự hiện diện của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước, các bộ, ngành Trung ương và đông đảo du khách thập phương, các nghệ sỹ, người nổi tiếng, đại biểu 6 tỉnh Việt Bắc, tỉnh Bình Thuận và hai địa phương của hai nước có quan hệ hợp tác, hữu nghị với Tuyên Quang là tỉnh Xiêng Khoảng (Lào) và thành phố Anseong, tỉnh Gyeonggi (Hàn Quốc). Đây thực sự là cơ hội lớn để tỉnh Tuyên Quang tăng cường quảng bá, thúc đẩy hoạt động du lịch trên địa bàn trong thời gian tới.

Anh Erin Florio, du khách đến từ Bang California (Mỹ) cho biết, anh biết đến Lễ hội Thành Tuyên  qua internet và anh đã quyết định tìm đến đây để được "lạc" vào "thế giới cổ tích" với những mô hình độc đáo. Anh rất ấn tượng với cách mà người dân dốc hết tâm huyết vào các mô hình đèn Trung thu dành tình yêu con trẻ. Chính vì lễ hội xuất phát từ nhân dân nên anh tin rằng lễ hội này sẽ ngày càng phát triển hơn nữa. Khi trở về nước anh sẽ giới thiệu với gia đình và bạn bè về những cảnh sắc và đặc biệt là lễ hội độc đáo "có một không hai" này.

Theo lãnh đạo UBND thành phố Tuyên Quang thì việc xây dựng ý tưởng và làm nên các mô hình đèn trung thu luôn được nhân dân các thôn, xóm, tổ dân phố trên toàn địa bàn thành phố thường xuyên sáng tạo, đổi mới theo từng năm để có những mô hình mới lạ, sáng tạo, độc đáo, mới mẻ. Để chọn những mô hình đẹp nhất tham gia Đêm hội Thành Tuyên thì thành phố đã lựa chọn, tổ chức các cuộc thi theo cụm và cuộc thi cấp thành phố. Qua đó ghi nhận và biểu dương những tổ làm tốt, có ý tưởng sáng tạo. Thông qua đó còn góp phần quảng bá về tiềm năng du lịch cũng như hình ảnh quê hương, con người Tuyên Quang, mở rộng giao lưu hợp tác phát triển với các tỉnh, thành phố trong cả nước và quốc tế.

Có thể khẳng định, đến nay "tiếng thơm" của Lễ hội Thành Tuyên đã ngày càng bay xa. Không chỉ là lễ hội thu hút các cháu thiếu niên, nhi đồng mà đã trở thành một hoạt động, sự kiện văn hóa hết sức độc đáo, hấp dẫn thu hút ngày càng đông du khách trong nước và quốc tế đến với Tuyên Quang. Từ đó góp phần thúc đẩy kinh tế, tăng thu nhập cho người dân trên địa bàn.  

Chị Nguyễn Thị Ngân, chủ cửa hàng kinh doanh dịch vụ ở phường Minh Xuân (TP Tuyên Quang) cho biết, lượng khách năm nay đổ về Tuyên Quang tăng đột biến, đông nhất từ trước đến nay. Mặc dù khách đông nhưng quán cam kết không tăng giá và cố gắng nâng cao chất lượng phục vụ để giữ hình ảnh đẹp về con người xứ Tuyên gần gũi thân thiện. Nhờ hoạt động lễ hội phát triển mà người dân được hưởng lợi rất nhiều, tháng có lễ hội doanh số kinh doanh bằng cả mấy tháng bình thường cộng lại.

Với cách làm sáng tạo, hiệu quả như việc nâng tầm Lễ hội Thành Tuyên, tỉnh Tuyên Quang đang quyết tâm phấn đấu  hoàn thành mục tiêu đón trên 2,5 triệu lượt khách du lịch trong năm 2023 và từng bước đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng, theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII của tỉnh.