Sinh hoạt tư tưởng vừa giải quyết vấn đề tư tưởng, vừa góp phần vào việc xử lý những vấn đề cụ thể của chi bộ, đơn vị. Một cuộc sinh hoạt tư tưởng có hiệu quả là dịp để đảng viên trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, trong việc học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và trong công tác xây dựng đảng; là cơ hội để mỗi đảng viên thể hiện những suy nghĩ, bức xúc mà vì một lý do nào đó chưa có dịp bày tỏ, từ đó thông suốt tư tưởng, đoàn kết nhất trí, có thêm động lực để hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Đối với cấp ủy, sinh hoạt tư tưởng là dịp để phát hiện đảng viên trong chi bộ có những biểu hiện không bình thường, lệch lạc về nhận thức, tư tưởng, tình cảm và có biện pháp chấn chỉnh kịp thời. Bởi khi đảng viên có những vấn đề tư tưởng nhưng không bộc lộ, không ai biết, lâu ngày “tự diễn biến” trong tư tưởng, nếu không được khắc phục kịp thời sẽ “tự chuyển hóa”, dẫn đến hành động sai trái để lại hậu quả nặng nề.

Tuy nhiên, để buổi sinh hoạt tư tưởng có kết quả tích cực, cần có sự tham gia của nhiều phía. Trong đó, cấp ủy cấp trên nên có định hướng với các chi bộ trực thuộc nội dung sinh hoạt tư tưởng trong chi bộ. Có thể là một phần riêng hoặc lồng ghép trong suốt cuộc họp chi bộ. Cấp ủy, bí thư chi bộ phải tạo được không khí dân chủ, cởi mở, chân thành và thẳng thắn, tạo điều kiện để mọi người có thể thoải mái trình bày ý kiến của mình mà không lo bị quy chụp, đánh giá tư cách, thái độ.

Bên cạnh đó, mỗi đảng viên cần nhận thức mình phát biểu suy nghĩ cá nhân không chỉ thể hiện chính kiến mà còn góp phần vào việc định hướng tư tưởng cho người khác nên phải có sự chuẩn bị tốt, chọn lọc điều cần nói và bằng một phong cách phù hợp. Có như vậy thì sinh hoạt tư tưởng mới thực sự có ích cho mỗi đảng viên và cho chi bộ, cho đơn vị. Nếu có những băn khoăn thì chi bộ chính là nơi tốt nhất để chia sẻ, mọi người cùng nghe và giúp đỡ. Với những chi bộ có sự chênh lệch về trình độ giữa các đảng viên, chính các buổi sinh hoạt tư tưởng tạo điều kiện cho các đảng viên cùng chia sẻ nhận thức, quan điểm rút ngắn khác biệt trong nhận thức, suy nghĩ, tư tưởng và hành động.

Sinh hoạt tư tưởng có hiệu quả là điều kiện cơ bản để chi bộ hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trong tình hình mới. Qua đó, góp phần tích cực phòng, chống những biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của đảng viên trong chi bộ.