“Cụ duối” trăm tuổi và lời truyền dạy

Thôn Bòng, xã Tân Trào trong buổi chiều thu trong veo, đi trên con đường trải dài ngút ngàn sắc xanh nhuộm nắng vàng, nơi có rặng duối già hàng trăm năm tuổi, cụ Viên Đức Minh, 85 tuổi chia sẻ: “Từ khi cụ sinh ra đã có rặng duối đầu làng. Tương truyền rằng, xa xưa những người đến lập làng, lập bản đã trồng hàng cây duối ngay đầu đường. Qua hàng trăm năm hàng duối vươn mình ôm ấp che chở bản làng trước mưa sa, bão táp. Mỗi cây cổ thụ như “nhân chứng sống”, chứng kiến lớp lớp người nơi đây khôn lớn trưởng thành, buồn vui cùng những thăng trầm lịch sử của quê hương”.

Học sinh đi học trên con đường rợp bóng cây duối cổ thụ. Ảnh: Quang Hòa

Rặng duối có từ khi nào không ai biết, thế nhưng ngay từ khi sinh ra mỗi đứa trẻ nơi đây đều được truyền dạy rằng, không được phá hoại, trèo leo ở những cây duối đầu làng, phải biết gìn giữ, chăm sóc cây quý. Đây luôn được coi là những “cụ cây” linh thiêng, hội tụ linh khí hàng trăm năm của đất trời, tựa như thành lũy vững chãi chở che bảo vệ người dân. Hơn thế nữa, theo quan niệm xa xưa, cây duối là cây ban tài phát lộc, mang đến sự bình yên, may mắn. Thế nên từ bao đời nay, ai đi qua rặng duối luôn có thái độ tôn kính bằng cả tấm lòng.

Đoạn đường dài gần 500 m là những gốc duối cổ thụ với thân sần sùi, thân cây to, cao, tán lá rộng, cành đâm chéo nhau, đường kính thân cây 3, 4 người ôm không xuể. Người dân luôn tự hào rằng, rặng duối Tân Trào có điều đặc biệt bởi đây còn là chứng tích của lịch sử, của các bậc tiền nhân trong quá trình dựng nước và giữ nước. Trong những năm tháng kháng chiến, rặng duối đã đón đưa lớp lớp thế hệ cha anh đến với mảnh đất Tân Trào - vùng đất lịch sử từng là trung tâm “Thủ đô Khu giải phóng”, trung tâm “Thủ đô Kháng chiến”. Nơi đây đã diễn ra những sự kiện trọng đại của cách mạng Việt Nam, gắn liền với cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu. Trong những năm tháng đó, rặng duối bao bọc, chở che cho Bác Hồ, cán bộ Việt Minh sinh sống và hoạt động.

Với những giá trị lớn lao đó, người dân nơi đây luôn có ý thức giữ gìn, bảo vệ hàng duối cổ. Anh Ma Văn Yên, Trưởng thôn Bòng, xã Tân Trào chia sẻ, hàng duối cổ thuộc thôn Bòng, bà con trong thôn luôn nhắc nhở nhau chăm sóc cây quý. Không ai được trèo leo, chặt phá, độ khoảng 2, 3 năm một lần thì một vài thanh niên trai tráng trong làng sẽ được phân công nhiệm vụ đặc biệt đó là chặt tỉa một ít cành cây để tạo tán, giúp cây nảy nở sinh trưởng tốt.

Khát vọng cây di sản

Cùng với các di tích lịch sử như đình Tân Trào, đình Hồng Thái, lán Nà Nưa, lán hang Bòng… rặng duối cổ thụ nằm trong quần thể Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào. Khi đến nơi đây, hình ảnh đầu tiên hiện ra trước mắt du khách là hàng duối xanh mướt đều tăm tắp hai bên đường dẫn vào khu di tích lịch sử.

Các đoàn khách đều trầm trồ trước hệ sinh thái gắn với di tích lịch sử cách mạng có một không hai của cả nước này. Đi dọc theo đường duối, phóng tầm mắt chúng ta có thể ngắm nhìn cánh đồng lúa, ngô mướt xanh, xa xa là dòng sông Phó Đáy thơ mộng. Một không gian thật thoáng đãng, thanh bình, trầm mặc, trong lành, pha chút tâm linh, tạo cảm giác bình an, chở che khi du khách được trở về với vùng quê cách mạng.

Rặng duối Tân Trào trở thành điểm check-in cho nhiều du khách khi đến tham quan Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào.

Rặng duối cổ đẹp và ý nghĩa đã trở thành địa điểm để check-in cho bất cứ ai đặt chân qua. Không ít du khách tới đây tham quan Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào đều dừng chân bên rặng duối được hòa mình vào thiên nhiên và để có thêm những bức ảnh lưu niệm đẹp, lạ mắt. Quả thực, có rất nhiều tác phẩm đẹp chụp ở cung đường này với nhiều góc khác nhau. Nhiều nghệ sỹ nhiếp ảnh không đếm nổi đã bao nhiêu lần vác máy ảnh tới đây vì mê mẩn rặng duối già. Đẹp nhất vẫn là thể hiện cảnh học sinh Tân Trào đi học hay các thiếu nữ địa phương thướt tha trong trang phục tuyền thống của dân tộc Tày, Nùng, Dao...

Ngày nay, nhiều bạn trẻ đã chọn rặng duối này làm nơi chụp ảnh cưới, lưu giữ khoảnh khắc của cuộc đời. Hàng duối già đã trở thành chứng tích tình yêu cho đôi lứa kết duyên. Nhiều đôi bạn trẻ tin rằng, được chụp ảnh nơi đây, tình yêu và cuộc sống của họ sẽ hạnh phúc viên mãn.

Rặng duối cổ Tân Trào chứa đựng nhiều điều đặc biệt và ý nghĩa. Mong muốn của chính quyền và nhân dân nơi đây là rặng duối cổ được công nhận là Cây Di sản Việt Nam để từ đó có kế hoạch bảo tồn, tôn tạo một cách khoa học, có quy trình.

Rặng duối mang hình dáng nguyên sơ, mộc mạc, nhiều du khách khi đến đây cũng muốn bày tỏ mong muốn đó là rặng duối Tân Trào cần tạo được điểm nhấn, để cải tạo, thiết kế, tạo hình đặc trưng. Chị Võ Như Ngọc, hướng dẫn viên Công ty du lịch Mặt trời đỏ Hà Nội chia sẻ, nhiều nước trên thế giới đã tạo được cơn sốt check-in, trở thành điểm đến cho nhiều du khách khi cắt tỉa, tạo nét riêng cho cây cổ thụ. Đây là một cách thu hút du lịch mà địa phương nên tham khảo.

Để tạo cảnh quan, hàng năm, xã Tân Trào vẫn trồng bổ sung thêm những cây duối hai bên tuyến đường. Giờ cả một tuyến đường chạy dài có màu xanh của rặng duối tỏa bóng râm mát. Trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm của lịch sử, rặng duối già vẫn sừng sững, đầy sức sống, tỏa bóng mát giữa vùng quê cách mạng đang từng ngày thay da, đổi thịt.