Nghề làm cơm lam ở phường này có từ lâu rồi nhưng chưa bao giờ khó sống như mấy năm qua. Khu du lịch đang được đầu tư bởi Tập đoàn VinGroup, còn ngổn ngang, đường xá xuống cấp, rồi dịch dã hoành hành, khách vắng lặng, nghề làm cơm lam cũng lao đao. Nhưng họ vẫn bám trụ với nghề, tự “chuyển đổi số” gom nhặt những đơn hàng đặt qua mạng xã hội để giữ lửa nghề. Thế rồi khó khăn cũng qua đi khi chủ trương “sống chung an toàn với dịch” đã làm bật tung nhu cầu đi du lịch của đông đảo người dân.

Khu du lịch Suối khoáng Mỹ Lâm vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện, hệ thống tắm khoáng của một số doanh nghiệp đầu tư từ nhiều năm qua như chiếc áo chật chội chưa thể thỏa nhu cầu của khách du lịch. Nhưng khách vẫn đến Mỹ Lâm tắm khoáng, có người đến nhiều lần vẫn muốn trở lại nơi này để được nghỉ dưỡng với nguồn nước khoáng có giá trị chữa bệnh, nhất là bệnh xương khớp, bệnh ngoài da. Một nguyên tắc trước hoặc sau khi tắm suối khoáng là không được để bụng đói nếu không sẽ rất nguy hiểm, đặc biệt là đối với những người bị bệnh huyết áp. Do vậy, cơm lam là món ăn yêu thích nhất của du khách. Khách đến tắm khoáng càng đông thì những lò nướng cơm lam càng rực hồng, người làm nghề cơm lam có thu nhập cao hơn.

Từ khi bình thường hóa với dịch, cơm lam Mỹ Lâm lúc nào cũng cháy hàng vì khách ở nhiều nơi đổ về. Vừa rồi, tôi đưa mấy người bạn từ Hà Nội lên, vào Mỹ Lâm tắm suối khoáng. Khách mong muốn được ăn cơm lam nhưng chủ cơ sở tắm khoáng cười xòa rằng, dạo này cơm lam lúc nào cũng thiếu, khách hỏi nhiều mà không có. Để tỏ lòng hiếu khách, tôi phóng xe đến tận các lò nướng cơm lam, khác hẳn với những lần trước, người bán cơm lam hồ hởi vẫy tay mời chào mua hàng, lần này thì họ xua tay, hết cơm rồi, hết cơm rồi. Tôi nhận ra người phụ nữ đợt trước bán cơm lam cho mình, chị cười bảo, đợt này lò rực lửa suốt mà có đủ cơm lam bán cho khách đâu.

Người bán cơm lam không nhận ra khách hàng cũ, cũng là điều bình thường. Tôi không buồn vì điều này nhưng lại man mác buồn vì điều khác. Khu du lịch Suối khoáng Mỹ Lâm được Tập đoàn VinGroup đầu tư trở thành nơi nghỉ dưỡng hiện đại, đẳng cấp mang thương hiệu Vinpearl chắc chắn trở thành điểm đến lý tưởng của du khách trong thời gian tới. Quy mô khách nghỉ dưỡng sẽ lớn hơn rất nhiều so với thời điểm hiện tại, nhu cầu các dịch vụ đi kèm, trong đó có cơm lam tăng lên từ đấy. Nếu như chính quyền địa phương, người dân không có kế hoạch sớm mở rộng quy mô các lò làm cơm lam và phát triển các dịch vụ du lịch thì chúng ta sẽ thua ngay trên “sân nhà”. Bởi, cách làm du lịch khôn khéo nhất là “moi” được nhiều tiền một cách hợp pháp của khách, mà muốn làm được điều đó thì phải có nhiều dịch vụ độc đáo.

 Cơm lam sẽ trở thành dịch vụ ẩm thực độc đáo mà bất cứ du khách nào đến tắm khoáng cũng có nhu cầu, họ còn mua về làm quà biếu người thân. Do đó, ngay từ thời điểm này rất cần một đề án phát triển cơm lam Mỹ Lâm, rồi hướng tới xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu cho sản phẩm độc đáo này là việc làm cần thiết. Để khách mua cơm lam về làm quà biếu thì những ống cơm lam cũng phải đựng trong một hộp bao bì đẹp có nhãn mác đàng hoàng, chứ không thể cứ trùng trục đen nhẻm màu than củi bán cho khách như thế này mãi được.

Câu chuyện cháy cơm lam ở suối khoáng Mỹ Lâm là tín hiệu vui cho sự bùng nổ của du lịch khi dịch bệnh qua đi nhưng cũng đặt ra nhiều điều cần phải làm để hướng tới phát triển bền vững ngành du lịch, mang lại lợi ích thực sự cho người dân. Làng nghề làm cơm lam sẽ hình thành nếu ngay từ bây giờ chính quyền địa phương làm tốt việc quy hoạch, xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu sản phẩm, tạo thêm sản phẩm độc đáo bên cạnh dịch vụ tắm khoáng Mỹ Lâm.