Dưới chân Chủ tịch Cuba Fidel Castro là nòng pháo 175 ly, vũ khí được mệnh danh là vua chiến trường của quân đội Mỹ bị hư hỏng tại đồi 241. (Ảnh tư liệu)

Việt Nam luôn ghi nhớ tình cảm đoàn kết đặc biệt và sự hỗ trợ của Cuba dành cho trong những năm tháng khó khăn nhất.

Chuyến thăm lần này thêm một lần nữa khẳng định, Việt Nam luôn coi trọng tiếp tục củng cố, tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị đặc biệt, mẫu mực thủy chung Việt Nam-Cuba; thúc đẩy hợp tác giữa Quốc hội hai nước và hợp tác trong các lĩnh vực.

Những ngày này, tỉnh Quảng Trị đang xúc tiến đẩy nhanh các hoạt động chuẩn bị kỷ niệm 50 Chủ tịch Cuba Fidel Castro thăm vùng giải phóng miền nam (1973-2023).

Chuẩn bị khẩn trương, chu đáo các hoạt động kỷ niệm 50 năm

Mặc dù cách nhau xa nhau về mặt địa lý song trong lịch sử thế giới đương đại, hiếm có mối quan hệ nào đặc biệt như quan hệ giữa hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam-Cuba. Mối quan hệ tốt đẹp giữa nhân dân hai nước đã được anh hùng dân tộc Cuba José Martí, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Fidel Castro gây dựng và được các thế hệ lãnh đạo Cuba, Việt Nam dày công vun đắp.

Năm 2018, lãnh đạo hai Đảng, Nhà nước Việt Nam-Cuba và lãnh đạo tỉnh Quảng Trị dự kỷ niệm 45 năm Chủ tịch Cuba Fidel Castro thăm vùng giải phóng miền nam tại Quảng Trị. (Ảnh: LÂM QUANG HUY)

Tỉnh Quảng Trị đang chuẩn bị các hoạt động Kỷ niệm 50 năm sự kiện Chủ tịch Fidel Castro đến thăm vùng giải phóng miền nam Việt Nam cấp nhà nước (1973-2023). Trước đó, vào ngày 14/9/2018, Đảng bộ tỉnh Quảng Trị phối hợp các bộ, ban, ngành Trung ương long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 45 năm nhân sự kiện quan trọng và ý nghĩa đặc biệt này.

Đồng chí Hoàng Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị đề nghị Bộ Ngoại giao trình Thủ tướng Chính phủ cho phép tỉnh Quảng Trị phối hợp Bộ Ngoại giao, Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Hội Hữu nghị Việt Nam-Cuba, Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam và các bộ, ngành Trung ương tổ chức sự kiện cấp nhà nước tại Quảng Trị trong thời gian từ ngày 14 đến 15/9.

Các hoạt động kỷ niệm gồm: Lễ mít-tinh tại thành phố Đông Hà cùng các hoạt động, sự kiện khác nhằm nêu bật được ý nghĩa lịch sử đặc biệt của chuyến thăm, truyền thống quan hệ Việt Nam-Cuba và tình cảm gắn bó giữa lãnh đạo và nhân dân hai nước. Cùng với đó là Triển lãm ảnh về Chủ tịch Fidel Castro và chuyến thăm Việt Nam năm 1973; Chương trình nghệ thuật do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo thực hiện.

Đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính Trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương lúc đó là Trưởng Ban Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam-Cuba phát biểu tại buỗi lễ khánh thành Công viên Fidel. (Ảnh: LÂM QUANG HUY)

Ngoài ra có các hoạt động giao lưu với các nhân chứng lịch sử: giới thiệu những câu chuyện, phim tư liệu, ảnh liên quan chuyến thăm, với sự tham gia của các cán bộ Cuba đi cùng đoàn với Chủ tịch Fidel, nguyên lãnh đạo và cán bộ Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng, tỉnh Quảng Trị... từng trực tiếp tham gia tổ chức, phục vụ chuyến thăm.

Nhiều chương trình khác là tổ chức thăm một số địa điểm mà Chủ tịch Fidel Castro đã đến thăm 50 năm trước như: cao điểm 241, Di tích Trụ sở Chính phủ cách mạng Lâm thời cộng hòa miền nam Việt Nam…; lễ dâng hoa tại Tượng đài Fidel Castro ở Công viên Fidel, cuộc thi vẽ tranh về Chủ tịch Fidel Castro…

Thứ trưởng Ngoại giao Hà Kim Ngọc thống nhất những đề xuất dự kiến tổ chức của tỉnh Quảng Trị. Bộ Ngoại giao cũng đang xây dựng đề án của bộ để báo cáo Ban Bí thư xin phép được phối hợp các tỉnh: Quảng Bình, Quảng Trị để tổ chức các hoạt động kỷ niệm được trọng thị, chu đáo, góp phần thắt chặt thêm quan hệ đoàn kết anh em truyền thống, hợp tác toàn diện giữa Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Nhân dân hai nước.

Cùng với đó, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam cũng có phiên làm việc với Ban Đối ngoại Trung ương Đảng. Phó Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Ngô Lê Văn thống nhất phương án tổ chức các hoạt động kỷ niệm 50 năm chuyến thăm của Chủ tịch Fidel Castro do tỉnh Quảng Trị đề xuất. Ban Đối ngoại Trung ương sẽ đồng hành, phối hợp tích cực với tỉnh Quảng Trị tổ chức thành công sự kiện nêu trên.

Các cuộc kỷ niệm trọng thể

Năm năm trước, đến dự lễ kỷ niệm có Đoàn đại biểu cấp cao của Đảng, Chính phủ nước Cộng hòa Cuba do ông Salvado Valdés Mesa, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng Cộng hòa Cuba dẫn đầu.

Về phía Việt Nam có các đồng chí: Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư (nay đã nghỉ hưu); Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị nay là Thường trực Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, cùng các thành viên trong Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam và lãnh đạo tỉnh Quảng Trị.

Lãnh đạo hai Đảng, Nhà nước Việt Nam-Cuba và lãnh đạo tỉnh Quảng Trị cắt băng khánh thành Công viên Fidel sáng 15/9/2018 tại thành phố Đông Hà.

Phát biểu tại buổi lễ hôm đó, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị, nay là Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng khẳng định, lễ kỷ niệm là dịp cùng nhau ôn lại và bày tỏ sự tri ân sâu sắc đối với Chủ tịch Fidel Castro, nhà lãnh đạo kiệt xuất của nhân dân Cuba, người bạn lớn của nhân dân Việt Nam, đã luôn sát cánh cùng Việt Nam nói chung, Quảng Trị nói riêng trong những năm tháng gian khổ của cuộc chiến tranh vệ quốc, cũng như công cuộc xây dựng đất nước ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như Bác Hồ kính yêu hằng mong muốn.

Lễ kỷ niệm cũng là dịp tôn vinh và tăng cường hơn nữa mối quan hệ đoàn kết anh em trong sáng, thủy chung, tin cậy và hợp tác toàn diện giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam-Cuba.

Cuba là nước Mỹ Latinh đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2/12/1960), là nước đầu tiên trên thế giới công nhận Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền nam Việt Nam và chấp thuận Phái đoàn Đại diện thường trú của Mặt trận (7/1962), thành lập Ủy ban Đoàn kết với miền nam Việt Nam (25/9/1963), công nhận về mặt ngoại giao Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền nam Việt Nam (20/12/1965); cử Đại sứ bên cạnh Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc Giải phóng (3/1969)…

Từ nhiều thập kỷ qua, trong trái tim của người dân Việt Nam và Quảng Trị, Chủ tịch Fidel Castro đã trở thành biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần quật khởi và khát vọng vươn tới tự do, hạnh phúc, khắc sâu câu nói bất hủ của Fidel “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.

Bắt tay nồng ấm thể hiện Đảng và Nhà nước Việt Nam-Cuba luôn đoàn kết khăng khít bên nhau. (Ảnh: LÂM QUANG HUY)

Trong suốt quãng đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Cuba Fidel Castro đã có gần 100 bài diễn văn có đề cập đến Việt Nam, có 3 chuyến thăm lịch sử tới Việt Nam. Trong đó, chuyến thăm cách đây vừa tròn 50 năm, vào ngày 14, 15 tháng 9/1973 trên đất lửa Quảng Trị còn nồng mùi thuốc súng và đầy rẫy đạn bom.

Chuyến thăm đặc biệt đó trở thành sự kiện có ý nghĩa chính trị hết sức sâu sắc, là nguồn động viên tinh thần to lớn, tiếp thêm ý chí, sức mạnh cho quân và dân Quảng Trị cùng cả nước trong cuộc đấu tranh giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước.

Nơi thể hiện tình cảm sâu đậm

Được sự ủng hộ và quan tâm chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chính phủ, các bộ, ban, ngành, Hội Hữu nghị Việt Nam-Cuba, sáng hôm sau, ngày 15/9/2018, tại thành Đông Hà, tỉnh Quảng Trị long trọng tổ chức lễ khánh thành Công viên Fidel, công viên mang tên vị lãnh tụ kính yêu của nhân dân Cuba, người bạn lớn, người đồng chí, anh em vô cùng gần gũi và thân thiết của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, nhân dân Quảng Trị.

Toàn cảnh Công viên Fidel xinh đẹp, thơ mộng nằm ngay giữa trung tâm thành phố Đông Hà. (Ảnh: LÂM QUANG HUY)

Trong bài phát biểu hôm khánh thành công viên, đồng chí Trương Thị Mai và đồng chí Salvado Valdés Mesa đều khẳng định chuyến thăm lịch sử của Chủ tịch Cuba Fidel Castro đến thăm vùng giải phóng Quảng Trị, miền nam Việt Nam cách đây 50 năm, trong hoàn cảnh Hiệp định Paris chỉ ký kết mới được 8 tháng, là một biểu tượng cho tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam-Cuba.

Chuyến thăm đã đem đến cho nhân dân Việt Nam tình đoàn kết chiến đấu, sự ủng hộ rất quý báu của nhân dân Cuba cũng như nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới. Đặc biệt sự hiện diện bất chấp hiểm nguy, gian khổ của Fidel Castro trên đất lửa Quảng Trị là nguồn cổ vũ, động viên hết sức to lớn đối với đồng bào, chiến sĩ miền Nam, cũng như nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước với muôn vàn hy sinh, gian khổ.

Trong khó khăn, Cuba đã cử hàng nghìn kỹ sư, công nhân, bác sĩ và chuyên gia sang giúp Việt Nam, trong đó đã có người hy sinh; giúp đào tạo hàng nghìn sinh viên Việt Nam; viện trợ cho Việt Nam nhiều trang thiết bị, vật tư máy móc, lương thực thực phẩm, viện trợ không hoàn lại giúp Việt Nam xây dựng 5 công trình kinh tế-xã hội mà phần lớn các công trình đó đến nay vẫn đang phát huy giá trị...

Đảng, Nhà nước và nhân Việt Nam khẳng định luôn quyết tâm cùng với Đảng, Nhà nước và nhân dân Cuba không ngừng nỗ lực gìn giữ, vun đắp mối quan hệ hữu nghị đặc biệt, đoàn kết gắn bó giữa hai nước. Việt Nam trước sau như một sát cánh bên cạnh, đoàn kết và ủng hộ sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân Cuba.

Công viên Fidel tọa lạc ở trung tâm thành phố Đông Hà là một công trình có ý nghĩa về mặt lịch sử, văn hóa, xã hội, nhân văn sâu sắc; là nơi tưởng nhớ công ơn của Chủ tịch Fidel Castro cũng như tình cảm của người đối với Nhân dân Việt Nam nói chung, với người dân Quảng Trị nói riêng, góp phần tô thắm thêm tình hữu nghị Việt Nam-Cuba trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển.

Công trình này đồng thời phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí, tạo không gian sống và sinh hoạt tiện nghi cho nhân dân, hoàn thiện không gian đô thị gắn với phát triển đô thị mới cho thành phố Đông Hà.

Lãnh đạo Báo Granma, Cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Cuba dâng hoa ở Công viên Fidel tại thành phố Đông Hà nhân chuyến công tác tại Quảng Trị đầu tháng 12/2022. (Ảnh: LÂM QUANG HUY)

Có tổng diện tích quy hoạch công viên rộng 16,15ha, Công viên là một công trình công cộng phúc lợi xã hội được thiết kế theo hướng không gian mở, tạo sự lan tỏa trong phát triển đô thị Đông Hà theo hướng hiện đại, bền vững, thân thiện với môi trường.

Công viên bao gồm: hệ thống cây xanh, quảng trường, hồ điều tiết nước, khu trưng bày sinh vật cảnh, khu vui chơi nghỉ dưỡng, khu thể dục dưỡng sinh, hệ thống đường đi bộ và hệ thống hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho công viên và khu đô thị xung quanh công viên…

Những đoàn công tác đại diện các bộ, ban, ngành của Cuba khi đến thăm và làm việc tại Quảng Trị đều đến đặt vòng hoa tưởng niệm Chủ tịch Fidel Castro tại công viên mang tên Fidel. Người dân Quảng Trị, nhất là thế hệ trẻ thường ngày cũng mang hoa đến tưởng niệm Chủ tịch Fidel Castro với tấm lòng thành kính nhất.

Mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa Việt Nam và Cuba luôn khăng khít. Năm 2013, hai nước lần đầu tiên phối hợp tổ chức Lễ kỷ niệm 40 năm ngày Chủ tịch Fidel Castro tới thăm vùng giải phóng miền nam Việt Nam dưới danh nghĩa Ủy ban nhân các tỉnh Quảng Trị và Quảng Bình phối hợp Bộ Ngoại giao, Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị Việt Nam, Hội Hữu nghị Việt Nam-Cuba và Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam tổ chức.

Năm năm sau, trong 2 ngày 14 và 15/9/2018, hai nước lần thứ 2 tiếp tục phối hợp tổ chức lễ kỷ niệm 45 năm ngày Chủ tịch Fidel Castro tới thăm vùng giải phóng miền nam Việt Nam do tỉnh Quảng Trị chủ trì, phối hợp Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán Cuba và Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị Việt Nam.

Từ năm 2018 đến nay, hằng năm nhân kỷ niệm ngày thiết lập ngoại giao hai nước hoặc ngày sinh của Chủ tịch Fidel Castro, Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị tỉnh Quảng Trị đều phối hợp Sở Ngoại vụ, Hội Hữu nghị Việt Nam-Cuba tỉnh và các ngành, đơn vị liên quan tổ chức tọa đàm về Chủ tịch Cuba Fidel Castro và quan hệ Việt Nam-Cuba cũng như tổ chức dâng hoa tại Công viên Fidel.