Tiểu hành tinh 2023 CX1 lóe sáng trên bầu trời nước Pháp. Ảnh: Josselin Desmars.

Tiểu hành tinh 2023 CX1, còn được gọi là Sar2667, được nhà thiên văn học Krisztián Sárneczky, thuộc Trạm Piszkéstető của Đài thiên văn Konkoly ở Hungary phát hiện vào tối 12/2, tức hơn 3 giờ sáng 13/2 theo giờ Việt Nam. Nó dường như "không có gì đặc biệt lúc ban đầu", chỉ là một vật thể bình thường trong không gian gần Trái đất, ông Sárneczky mô tả.

Nhưng sau đó, một lần nữa kính viễn vọng đã ghi lại hình ảnh tiểu hành tinh và phát hiện này đã được báo cáo cho Trung tâm tiểu hành tinh của Liên minh Thiên văn quốc tế.

Dựa trên những quan sát này và các quan sát tiếp theo khác, các nhà khoa học đã có thể tính toán quỹ đạo của 2023 CX1. Kết quả của họ cho thấy xác suất va chạm với Trái đất là 100%, dự đoán thời điểm gần đúng mà nó sẽ đến và thậm chí cả vị trí mà tiểu hành tinh sẽ va chạm.

Các ước tính của họ phán đoán thời gian va chạm với Trái đất trong khoảng từ 2 giờ 50 phút đến 3 giờ 3 phút rạng sáng 13/2 theo giờ địa phương, trên English Channel ngăn cách giữa Pháp và Vương quốc Anh.

Và chuẩn xác là vào lúc 2 giờ 59 phút ngày 13/2, tiểu hành tinh 2023 CX1 đã biến thành một quả cầu lửa ngoạn mục thắp sáng bầu trời rồi vỡ vụn khi rơi xuống Trái đất. Những người quan sát thấy hiện tượng này chủ yếu đến từ miền nam Vương quốc Anh và Pháp, ngoài ra còn từ Bỉ, Hà Lan và thậm chí cả Đức. Các mẩu thiên thạch rất có thể được tìm thấy ở bờ biển nước Pháp, phía bắc thành phố Rouen.

Với chiều ngang ước tính chỉ 1,1m, tiểu hành tinh 2023 CX1 là một trong những tiểu hành tinh va chạm với Trái đất nhỏ nhất được phát hiện trước khi đi vào khí quyển.

Đây là lần thứ bảy các nhà thiên văn học phát hiện được tiểu hành tinh ngay trước khi va chạm Trái đất, và tiểu hành tinh 2023 CX1 là lần thứ ba trong 12 tháng qua. Điều này có nghĩa là khoa học thiên văn của chúng ta đang trở nên tốt hơn nhiều trong việc phát hiện ra các thiên thạch trước khi chúng đâm vào Trái đất.

Sáu tiểu hành tinh khác đã được phát hiện trước khi va chạm Trái đất có tên phản ánh năm chúng được phát hiện gồm: tiểu hành tinh 2008 TC3, có đường kính khoảng 4m; 2014 AA, ngang 3m; LA 2018, cũng rộng 3m; 2019 MO có chiều ngang 6m; 2022 EB5 có chiều ngang khoảng 2m, được phát hiện 2,5 giờ trước khi va chạm; và 2022 WJ1, chỉ dài 1m, được phát hiện 4 giờ trước khi va chạm.

Đây là lần thứ hai nhà thiên văn học Sárneczky tìm thấy một tiểu hành tinh trước khi nó đâm vào Trái đất. Vào tháng 3/2022, ông Sárneczky đã tìm thấy tiểu hành tinh 2022 EB5 chỉ 2,5 giờ trước khi nó va chạm với Trái đất ở phía bắc Iceland.

Việc chúng ta có thể dự đoán chính xác thời gian những tiểu hành tinh xuất hiện trên bầu trời Trái đất một cách phổ biến hơn sẽ giúp cho nhiều người có thể ở đúng nơi, đúng thời điểm để chứng kiến ​​một hiện tượng mà trước đây chỉ một số ít người may mắn phát hiện ra.

Trên thực tế, có khá nhiều thiên thạch có nguy cơ đi vào không gian gần Trái đất khi chúng quay quanh Mặt trời. Chúng được gọi là các tiểu hành tinh gần Trái đất. Hiện nay, các nhà thiên văn học đã phát hiện và lập danh mục 31.291 tiểu hành tinh trong số chúng.

Hầu hết chúng đều khá nhỏ và không có khả năng gây nguy hiểm. Giống như 2023 CX1, chúng sẽ bốc cháy như những quả cầu lửa khi rơi vào bầu khí quyển, vỡ ra và rơi xuống thành những mảnh vụn thiên thạch.