SIM rác đã thực sự được kiểm soát?

Một ngày cuối tháng 12-2023, anh Dương Tuấn Phương, phường Tân Quang (TP Tuyên Quang) nhận được 4 cuộc điện thoại từ các đầu số 028888... mời vào nhóm zalo để tư vấn chứng khoán và làm một số nhiệm vụ trong một hội nhóm phúc lợi trên nền tảng mạng xã hội. Quá nắm rõ những chiêu trò của các đối tượng sử dụng SIM rác để thực hiện hành vi lừa đảo, anh Phương đã trao đổi thẳng thắn với phía đầu dây bên kia. Anh Phương kể, thấy số máy có cùng đầu số gọi liên tục, anh đành nghe.

Đầu máy bên kia tư vấn rất nhiệt tình, anh liền cắt lời và hỏi sao gọi nhiều thế, cuối năm rồi vẫn gọi điện lừa đảo à? Phía đầu dây bên kia cũng không ngần ngại trả lời ngay “Làm cố để còn về ăn Tết” rồi tắt máy. Anh Phương cho biết thêm, ngay sau cuộc trao đổi, anh lấy số máy của người nhà gọi lại số vừa gọi cho mình thì đã “Thuê bao quý khách không liên lạc được. Xin quý khách vui lòng gọi lại sau”.

Không “tỉnh đòn” như anh Phương,  ngày 25-12-2023, chị N.T.T. (Hàm Yên) cũng nhận được một cuộc điện thoại từ số máy lạ có đầu số 0247777... gọi điện đến thông tin, chị đang có một gói hàng gửi từ nước ngoài về. Tuy nhiên do liên quan đến thủ tục Hải quan, gói hàng đã bị giữ lại. Để hàng sớm chuyển đến tay, chị phải nộp tiền vào một tài khoản được cho là của cơ quan chức năng.

Lực lượng chức năng thanh tra toàn diện các cửa hàng, đại lý bán SIM, thẻ điện thoại.

Theo lời chị T., chúng hướng dẫn, khi chuyển tiền vào tài khoản để bảo đảm, nếu gói hàng không liên quan đến pháp luật, tiền và hàng của chị vẫn được bảo toàn. Tuy nhiên khi thực hiện chuyển 13 triệu đồng vào một tài khoản, chị T. liên lạc lại số máy vừa gọi cho mình thì đã ngoài vùng phủ sóng.

Phản ánh của nhiều người, tình trạng các cuộc gọi từ các đầu số 028888; 0247777 thời gian gần đây xuất hiện liên tục gây rất nhiều phiền phức, chưa kể nhiều nạn nhân đã bị các đối tượng sử dụng các số máy này để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Theo báo cáo của Phòng An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an tỉnh), năm  2023, Cơ quan cảnh sát điều tra đã ra quyết định khởi tố 14 vụ với 15 bị cáo có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng công nghệ cao, trong đó có hình thức gọi điện để lừa đảo.

Siết chặt hơn nữa quản lý SIM, thẻ

Bắt đầu từ 31-3-2023, các thuê bao (SIM điện thoại) không chuẩn hóa thông tin theo dữ liệu cư dân quốc gia sẽ bị khóa một chiều và từ ngày 15-4-2023, các nhà mạng chính thức khóa 2 chiều đối với những thuê bao không chính chủ và sẽ thu hồi sim sau 1 tháng nếu chủ thuê bao vẫn không thực hiện chuẩn hóa thông tin. Thông tin từ các nhà mạng khoảng 90% thuê bao đã được chuẩn hóa, tức là trùng khớp với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Như vậy có thể thấy rằng vẫn còn một lượng thuê bao chưa được chuẩn hóa, đây chính là lỗ hổng mà các đối tượng xấu lợi dụng để thực hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người dân.

Theo một cán bộ của ngành Thông tin và Truyền thông, do trước đây các nhà mạng phát triển mạnh SIM, thẻ, nhiều khách hàng mua SIM, thẻ rồi mang ra nước ngoài sử dụng. Hoặc có tình trạng nhiều người sẵn sàng đứng hộ tên để đăng ký thuê bao, điều này dẫn đến một thuê bao có thông tin đăng ký thật, tên tuổi, địa chỉ thật nhưng thực ra nằm trong tay người sử dụng khác nên việc quản lý sẽ là rất khó khăn.

Một trong những đầu số thực hiện các hành vi lừa đảo.

Ông Lê Trung Dũng, Chánh Thanh tra (Sở Thông tin và Truyền Thông) chia sẻ, hầu hết các vụ lừa đảo báo cáo cơ quan chức năng điều tra, xử lý đều không phải trên địa bàn, mà ở các thành phố lớn, thậm chí là ở nước ngoài nên rất khó để phát hiện cũng như xử lý.

Siết chặt hơn nữa tình trạng SIM số, ngày 15-10-2023, Cục Viễn thông, Bộ Thông tin và Truyền thông có văn bản gửi các doanh nghiệp viễn thông. Cục yêu cầu các nhà mạng nghiêm chỉnh thực hiện cam kết với lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông về việc ngừng cung cấp SIM thuê bao di động qua các đại lý. Các doanh nghiệp viễn thông cũng phải quản lý, kiểm tra, giám sát, xử lý các đại lý và nhân viên vi phạm.

Trước đó, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Thông tin và Truyền thông, các nhà mạng đã cam kết với Bộ sẽ rà soát, đánh giá, dừng những đại lý vi phạm, phát triển thuê bao rác ra thị trường theo hình thức này từ ngày 10-9-2023 và chỉ tập trung phát triển các kênh chính của doanh nghiệp, kênh chuỗi có uy tín.

Các doanh nghiệp viễn thông phải cân nhắc những kênh nào đảm bảo giám sát, kiểm soát được mới phát triển thuê bao. Chỉ có phát triển thuê bao một cách chặt chẽ mới hạn chế được tình trạng SIM rác, SIM không chính chủ ra thị trường. Đây được coi là bước ngoặt trong cuộc chiến chống SIM rác, cuộc gọi rác và cuộc gọi lừa đảo.

Chánh Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông Lê Trung Dũng cho biết, thực hiện chủ trương của Bộ Thông tin và Truyền thông, Sở cũng đã thực hiện những biện pháp quyết liệt, tiến hành thanh tra toàn diện các đại lý và nhà mạng để phát hiện và xử lý những sai phạm về đăng ký thông tin thuê bao. Ông Dũng khẳng định, sự chỉ đạo quyết liệt từ bộ, cục cùng sự vào cuộc của ngành, đặc biệt là trách nhiệm doanh nghiệp viễn thông trong việc quản lý SIM thẻ sẽ từng bước ngăn chặn tình trạng SIM rác.