Sau sắp xếp, cả nước còn 3.321 đơn vị hành chính cấp xã

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trong tổng số 10.035 đơn vị hành chính cấp xã hiện nay của cả nước, có 9.907 đơn vị hành chính cấp xã (7.571 xã, 1.719 phường và 617 thị trấn) thực hiện sắp xếp.

128 đơn vị hành chính cấp xã (123 xã, 5 phường) không thực hiện sắp xếp do đã đạt cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số hoặc có yếu tố đặc thù (vị trí biệt lập) theo quy định của Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. (Ảnh: DUY LINH)

Các tỉnh, thành phố đã xây dựng 3.193 phương án sắp xếp 9.907 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 3.193 đơn vị hành chính cấp xã mới (2.498 xã, 682 phường và 13 đặc khu), giảm 6.714 đơn vị.

Kết quả sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025, cả nước còn tổng số 3.321 đơn vị hành chính cấp xã (2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu), giảm 6.714 đơn vị hành chính cấp xã (đạt tỷ lệ giảm 66,91%).

Bộ trưởng Nội vụ thông tin, qua lấy ý kiến nhân dân và thông qua Hội đồng nhân dân các cấp cho thấy tỷ lệ cử tri đồng thuận cao, trung bình cả nước đạt gần 96% cử tri đại diện hộ gia đình đồng ý và 100% Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã của các tỉnh, thành phố tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn.

Việc sắp xếp, kiện toàn các cơ quan, tổ chức, đơn vị sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã bảo đảm nguyên tắc thống nhất và gắn với việc sắp xếp tổ chức Đảng, Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị-xã hội cùng cấp theo hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.

Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp xã tại các đơn vị hành chính cấp xã hình thành mới sau sắp xếp thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 (sửa đổi) và các văn bản hướng dẫn thi hành (dự kiến Quốc hội thông qua Luật vào ngày 24/6/2025, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025).

Quang cảnh phiên họp. (Ảnh: DUY LINH)

Về phương án bố trí, sắp xếp cán bộ, công chức, viên chức, người lao động sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, Bộ trưởng Nội vụ nêu rõ, chuyển cơ bản biên chế cấp huyện hiện nay để sắp xếp, bố trí biên chế cho đơn vị hành chính cấp xã mới sau sắp xếp.

Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp huyện hiện nay nghiên cứu để cơ bản bố trí làm nòng cốt tại các đơn vị hành chính cấp xã mới; đồng thời tăng cường một số cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh về cấp xã.

Trước mắt, số lượng cán bộ, công chức, viên chức của đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp không vượt quá tổng số cán bộ, công chức có mặt tại các đơn vị hành chính cấp xã trước sắp xếp (không tính số lượng cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh, cấp huyện được bố trí làm việc tại đơn vị hành chính cấp xã). Sau khi sắp xếp, thực hiện rà soát tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm trong thời hạn 5 năm cơ bản theo đúng quy định.

Bên cạnh đó, kết thúc hoạt động của người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã và thực hiện giải quyết chế độ, chính sách theo quy định của Chính phủ.

Việc bố trí, sử dụng trụ sở, xử lý tài chính, tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã thực hiện theo quy định của Chính phủ về sắp xếp lại, xử lý tài chính, tài sản công, chỉ đạo của Chính phủ và hướng dẫn của Bộ Tài chính; bảo đảm thực hành tiết kiệm, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Đặc biệt chú ý việc chọn nhân sự Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã là nhiệm vụ hết sức quan trọng, phức tạp, đòi hỏi làm sao phải trúng, đúng, và bảo đảm ổn định chính trị và quyền lợi của người dân là trên hết.

Thời gian qua, Bộ Nội vụ đã khẩn trương triển khai các công việc trên tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng". Các địa phương cũng đã quan tâm, chủ động phối hợp với các bộ, ngành có liên quan trong việc sắp xếp đơn vị hành chính khi Bộ Nội vụ đưa ra các tiêu chí.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu ý kiến tại phiên họp. (Ảnh: DUY LINH)

Đối với các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu nội dung thể hiện cần gọn nhưng phải rõ, bảo đảm tính pháp lý; đề nghị các cơ quan rà soát tên các đơn vị hành chính, các thông số bảo đảm chính xác để khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành, các nghị quyết có thể triển khai được ngay theo lộ trình mà Ban Chỉ đạo Trung ương đã đề ra.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần tiếp tục tuyên truyền để tạo sự đồng thuận của người dân về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính; đồng thời quan tâm đến việc sắp xếp, bố trí, giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động chịu tác động.

Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội lưu ý vấn đề chọn lựa nhân sự vào các chức danh lãnh đạo cấp xã mới như Bí thư, Phó Bí thư Thường trực, Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Phó Bí thư là Chủ tịch Ủy ban nhân dân. Theo đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phải là người có kinh nghiệm, am hiểu về quản lý nhà nước.

Bộ Nội vụ có thể có văn bản hỏa tốc gửi các tỉnh, thành phố chung quanh vấn đề chọn nhân sự cấp xã, đặc biệt chú ý việc chọn nhân sự Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu, bởi đây là vị trí hết sức quan trọng trong bối cảnh sẽ có hơn 1.000 nhiệm vụ từ cấp tỉnh, cấp huyện chuyển xuống cấp xã sau sáp nhập.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị quan tâm đến việc xử lý tài chính, tài sản công sau sắp xếp, tránh tình trạng "chỗ cần thì không có, chỗ có thì không sử dụng".

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiến hành biểu quyết. (Ảnh: DUY LINH)

Tại phiên họp, với 100% đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua về nguyên tắc các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025.