Lễ hội mùa xuân là khoảng thời gian nhiều địa phương thu hút đông đảo khách du lịch.

Vừa qua, người dùng mạng xã hội không khỏi bức xúc sau khi biết câu chuyện của một gia đình đã phải trả 1,2 triệu đồng cho ba bát bún riêu tại một cơ sở ăn uống ở phố Bạch Mai, Hà Nội; rồi vụ quán cơm ở Phú Yên thu hơn 1 triệu đồng hai phần cơm với trứng chiên, mực và rau muống xào, canh mùng tơi; vụ khách du lịch nước ngoài tố Nhà hàng Aroma Beach, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa bán hai đĩa rau muống giá 1 triệu đồng trong dịp Tết...

Đáng mừng, khi thông tin vừa đăng, chính quyền địa phương lập tức xác minh và xử lý. Hà Nội đã yêu cầu chủ quán tạm dừng kinh doanh. Tuy sau đó chủ quán xin lỗi, trả lại tiền chênh lệch, được khách chấp nhận hòa giải, đề nghị cho quán tiếp tục kinh doanh, nhưng chính quyền phường vẫn kiểm tra, trước khi cho phép hoạt động lại. Số tiền dư, được khách gửi vào Quỹ Vì người nghèo của phường. Đây là một hành xử đẹp.

Mặc dù chính quyền một số địa phương đã xử lý nhanh, mạnh tay với các cơ sở vi phạm, nhưng các vụ “chặt chém” này ít nhiều cũng làm tổn thương những nỗ lực xây dựng môi trường du lịch thân thiện. Có thể đó chỉ là “con sâu làm rầu nồi canh”, song nỗi rầu này quá lớn, gây khó chịu không chỉ cho du khách và tất cả những người chưa từng đi du lịch đến nơi này bởi thông tin tiêu cực lan xa. Có thể thấy, việc trục lợi từ các hành vi nêu trên nếu không được ngăn chặn dứt điểm sẽ tạo tiền lệ xấu.

Đặc biệt trong thời kỳ công nghệ số phát triển, những hình ảnh, video, clip được đăng tải sẽ lan truyền rộng trên mạng xã hội, ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh của Việt Nam nói chung và các địa phương để xảy ra vụ việc nói riêng. Câu chuyện “chặt chém” vẫn còn đó và sẽ thêm nóng khi cả nước đang bước vào mùa lễ hội.

Thực tế, tệ nạn này chỉ là hiện tượng đơn lẻ, xuất phát từ một số cá nhân vì hám lợi mà bất chấp làm sai, nhưng nếu không khắc phục kịp thời, hành động này về lâu dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành kinh tế “mũi nhọn” của đất nước. Bởi lẽ, dù khách có trải nghiệm du lịch tích cực, nhưng chỉ cần một điểm xấu còn tồn tại thì ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh của điểm đến, thậm chí có thể khiến họ tẩy chay, không có ý định quay lại, nhất là trong bối cảnh đất nước ta đang trở thành điểm đến du lịch hàng đầu của khu vực và thế giới.

Một phần nguyên nhân của tình trạng nêu trên là do sự buông lỏng quản lý của cơ quan chức năng ở một số địa phương cũng như ý thức, đạo đức kinh doanh của một số chủ cơ sở kinh doanh còn kém... Công tác kiểm tra, chấn chỉnh chưa thường xuyên, việc tuyên truyền, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, đạo đức kinh doanh chưa hiệu quả, còn hình thức...

Để giải quyết căn cơ, triệt để tình trạng này, các cơ quan chức năng cần có các biện pháp đồng bộ, hiệu quả và quyết liệt hơn nữa. Thực tế đã chứng minh các biện pháp xử phạt hành chính hay hình sự cũng chỉ mang tính răn đe ngắn hạn, do vậy cần giải pháp lâu dài và thực tế hơn là dựa vào người dân, ý thức của người làm dịch vụ du lịch. Một khi người dân chưa ý thức đầy đủ về vai trò, hình ảnh của mình đối với kinh doanh du lịch địa phương nói riêng, hình ảnh du lịch quốc gia nói chung thì nạn “chặt chém” còn tái diễn.

Không để tái diễn các vụ việc nêu trên, bên cạnh các biện pháp chế tài, việc tuyên truyền để người dân, người làm du lịch hiểu được những lợi ích cộng đồng mà bản thân hưởng được từ hoạt động du lịch lành mạnh là rất cần thiết. Nhà quản lý cần có những chương trình tập huấn, nói chuyện, tiếp xúc gần gũi với người làm dịch vụ du lịch.

Qua những cuộc gặp như thế, chính người làm quản lý sẽ đề cao sự đóng góp của người dân với ngành du lịch, nâng cao ý thức cho họ, giúp họ hiểu hơn vai trò “đại sứ du lịch” của mình. Và quan trọng hơn, để mỗi người làm dịch vụ du lịch hiểu rằng những hành vi chèo kéo, dụ dỗ, “chặt chém” đang làm xấu đi môi trường du lịch, ảnh hưởng trực tiếp đến việc kinh doanh của chính họ và lợi ích cộng đồng...