Văn học nghệ thuật đồng hành cùng sự phát triển của tỉnh

Văn học, nghệ thuật (VHNT) là kết tinh tinh túy của văn hóa, nơi hội tụ trí tuệ, tâm hồn và bản sắc của mỗi vùng đất. Ở Tuyên Quang, mảnh đất cội nguồn cách mạng, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, VHNT đã trở thành dòng chảy lặng lẽ nhưng bền bỉ, góp phần gìn giữ di sản, khắc họa bản sắc văn hóa, quảng bá hình ảnh quê hương và cổ vũ mạnh mẽ tinh thần thi đua lao động sản xuất trong nhân dân.

Hội VHNT tỉnh tổ chức triển lãm ảnh nghệ thuật. ảnh: P.V

Những văn nghệ sĩ tiêu biểu xứ Tuyên

Hội VHNT tỉnh Tuyên Quang hiện có trên 300 hội viên, hoạt động ở nhiều chuyên ngành gồm: Văn học, mỹ thuật, nhiếp ảnh, âm nhạc, múa, sân khấu, điện ảnh, văn nghệ dân gian. Họ là những người đã bền bỉ “đãi cát tìm vàng”, đưa chất liệu dân gian, cuộc sống thường ngày vào sáng tác, khơi dậy sức sống mới cho vốn cổ. Không ít tác phẩm đã trở thành dấu son trong đời sống văn hóa cộng đồng, tiêu biểu như cố họa sĩ Đình Vượng với các bức ảnh "Trúc Vần Chải", "Chợ Đồng Văn", "Cuộc mít tinh ở Thác Vệ" hiện được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Nông Tú Tường với "Đất quê", "Xuân biên giới" để lại dấu ấn khó phai, giành nhiều giải thưởng ở các kỳ liên hoan ảnh nghệ thuật toàn quốc. 

Trong văn chương, Nguyễn Trần Bé gây tiếng vang với tiểu thuyết "Thạch trụ huyết" đoạt Giải thưởng VHNT của Hội Nhà văn Việt Nam. Nhà văn Chu Thị Minh Huệ được nhiều người gọi bằng cái tên đầy hình tượng: “sứ giả lặng thầm của miền đá”, ghi dấu ấn bằng tiểu thuyết "Chủ đất" lọt vào chung khảo cuộc thi tiểu thuyết của Hội Nhà văn Việt Nam, đoạt giải B của Hội VHNT các dân tộc thiểu số Việt Nam; cùng các tập "Bông dẻ đẫm sương", "Ngược dòng thiên di", "Mười hai tầng trời" được giới phê bình đánh giá cao. Tiểu thuyết "Rừng có tiếng người" của Đinh Công Diệp, "Rễ rừng" của Đỗ Anh Mỹ đều nhận giải thưởng cao tại các cuộc thi cấp trung ương.

Trong lĩnh vực thơ ca, nhà thơ Tạ Bá Hương là một trong những gương mặt tiêu biểu của văn học nghệ thuật tỉnh Tuyên Quang, với các tập sách: “Đêm trở giấc”, “Đôi mắt đợi”, “Người ở bến Lù”... Trong mấy năm liên tiếp gần đây anh đều đoạt giải cao về văn học của Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, của Hội VHNT các dân tộc thiểu số Việt Nam. Một số tác phẩm thơ của anh được đưa vào đề thi chính thức kỳ thi học sinh giỏi khối các trường THPT và kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 tại một số tỉnh trong nước. 

Không chỉ dừng lại ở giá trị nghệ thuật, VHNT Tuyên Quang còn bước ra đời sống. Các ca khúc như "Tiếng đàn Then" của nhạc sĩ Tăng Thình, "Lời Then gọi bạn" của nhạc sĩ Hoàng Tuấn được trao giải cao ở Liên hoan âm nhạc toàn quốc, đồng thời lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng. Đặc biệt hơn, một số tác phẩm của văn nghệ sỹ xứ Tuyên đoạt giải thưởng quốc tế như: Tác phẩm “Tấm ảnh ngày mùa” của tác giả Quang Minh đoạt Huy chương Đồng cuộc thi ảnh nghệ thuật quốc tế; Tiểu thuyết “Đất cánh đồng chum” của tác giả Trịnh Thanh Phong, tập bút ký “Một rẻo mê công” của nhà thơ Cao Xuân Thái.

Định hướng mới, tầm nhìn xa

Trong bối cảnh hội nhập và phát triển mới, yêu cầu đặt ra cho VHNT Tuyên Quang không chỉ là gìn giữ bản sắc, quảng bá hình ảnh mà còn phải bắt nhịp hơi thở thời đại. Trên tinh thần Nghị quyết số 23 của Bộ Chính trị (năm 2008) về tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới và định hướng Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ nhất nhiệm kỳ 2025 - 2030, VHNT Tuyên Quang được xác định tiếp tục đồng hành cùng sự nghiệp phát triển chung, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Theo đó, tỉnh Tuyên Quang đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho đội ngũ văn nghệ sĩ sáng tạo tác phẩm có giá trị. Trên hành trình sáng tạo tác phẩm, đội ngũ văn nghệ sĩ trong tỉnh đã tìm tòi, đổi mới phương pháp thể hiện, trong đó nhiều tác phẩm đều bám sát các chất liệu của đời sống xã hội, các khuynh hướng mới. Việc ứng dụng các trào lưu trong thực tế sáng tác, tạo nên sự phá cách trong từ thể tài, hướng đến những giá trị mới trong thẩm mỹ nghệ thuật. 

Nhà thơ Tạ Bá Hương, Chủ tịch Hội VHNT tỉnh, Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Tuyên Quang chia sẻ: "Trong giai đoạn mới, VHNT của tỉnh sẽ tập trung đẩy mạnh sáng tác các tác phẩm chất lượng cao, phản ánh chân thực đời sống và khát vọng nhân dân, đồng thời khẳng định "bản giao hưởng" văn hóa mới của tỉnh sau sáp nhập. Song song với đó là bồi dưỡng đội ngũ trẻ, nhất là văn nghệ sĩ người dân tộc thiểu số, để bảo đảm sự kế thừa và phát triển bền vững. Tập trung ứng dụng công nghệ số trong sáng tạo và quảng bá tác phẩm, nhằm mở rộng công chúng, gắn VHNT với thương hiệu du lịch Tuyên Quang, góp phần tạo dấu ấn riêng của VHNT Tuyên Quang trong kho tàng VHNT của cả nước".

Đội ngũ văn nghệ sĩ của tỉnh bằng sự lao động sáng tạo nghiêm túc và tâm huyết, đang viết tiếp những trang mới, khẳng định VHNT không chỉ là “tiếng lòng” của quê hương, mà còn gieo vào lòng công chúng những giá trị nhân văn, bồi dưỡng lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc, ý thức giữ gìn văn hóa truyền thống, khích lệ tinh thần thi đua; là động lực góp phần đưa Tuyên Quang nhịp bước cùng dân tộc trong kỷ nguyên mới.

Biện Luân