Bài 3: Vươn ra “biển lớn”

Với những nỗ lực khắc phục mọi khó khăn của một tỉnh miền núi, cùng với các quyết sách phù hợp thực tiễn, ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Tuyên Quang đã bắt đầu hái những quả “ngọt”. Chất lượng dạy và học ở các bậc học được nâng lên rõ rệt. Đặc biệt, tỷ lệ đỗ tốt nghiệp toàn tỉnh năm sau cao hơn năm trước; giáo dục mũi nhọn ngày càng được khẳng định, liên tiếp trong 2 năm tỉnh có dự án được chọn tham gia Hội thi khoa học kỹ thuật quốc tế; năm học 2023-2024 lần đầu tiên tỉnh có học sinh tham dự thi lập Đội tuyển thi Olympic quốc tế môn Sinh học.

TUYÊN Quang là một trong số ít địa phương trên cả nước thành lập và duy trì Tổ tư vấn chuyên môn thuộc các cấp học. Tổ Tư vấn chuyên môn cấp tỉnh được Sở Giáo dục và Đào tạo thành lập từ năm học 2019-2020. Tổ gồm các cán bộ quản lý trường học cốt cán và các giáo viên cốt cán ở từng môn học có trách nhiệm, tâm huyết với công tác giáo dục, có chuyên môn vững vàng và có nhiều thành tích trong công tác quản lý, quản trị trường học và dạy học.

Hằng tháng, Sở lập biểu kế hoạch tư vấn trực tiếp, trực tuyến; lập các đoàn tư vấn trực tiếp đột xuất đến từng cơ sở giáo dục. Trong đó ưu tiên các đơn vị còn nhiều hạn chế, khó khăn để dự giờ, đánh giá, giúp cán bộ quản lý, giáo viên các trường khắc phục những tồn tại, hạn chế. Đồng thời phát huy những điểm mạnh để nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.

Các hoạt động của Tổ tư vấn chuyên môn tại các trường học trên địa bàn tỉnh.

Là thành viên đã tham gia Tổ tư vấn chuyên môn do Sở Giáo dục và Đào tạo thành lập từ năm 2020 đến nay, Nhà giáo Ưu tú Trần Hiếu Hải, giáo viên Ngữ văn, trường THPT Tân Trào (TP Tuyên Quang) chia sẻ, hiện nay, Tổ tư vấn môn Ngữ văn THPT có 7 thành viên. Những năm qua, tổ đã đến các trường THPT trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là các trường ở vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn để dự giờ học chính khoá và tiết ôn luyện thi tốt nghiệp THPT để đánh giá, rút kinh nghiệm. Sau đó, trao đổi trực tiếp với Ban Giám hiệu các trường, giáo viên trực tiếp giảng dạy để thấy được những tồn tại, hạn chế cần khắc phục nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học. Anh thấy đây là một trong những giải pháp rất sáng tạo, hiệu quả. Điều đó được chứng minh rõ nét nhất ở tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT hằng năm của tỉnh và chất lượng hai mặt giáo dục ngày càng được nâng lên.

 

Cùng với đó, ngành Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức các cuộc thi, sân chơi bổ ích để học sinh được tham gia. Từ đó, giúp các em được rèn luyện, thực hành những kiến thức đã học trong thực tế. Trong năm học, Sở Giáo dục và Đào tạo, phòng Giáo dục và Đào tạo các huyện, thành phố đã tổ chức các cuộc thi như: Tự hào Việt Nam, cuộc thi Tài năng Tiếng Anh, Thi thí nghiệm thực hành dành cho học sinh cấp THCS và THPT, Thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học…

Bên cạnh đó, nhiều trường học đã chủ động hướng dẫn, khuyến khích học sinh tham gia các sân chơi trí tuệ quốc tế trực tuyến như: Cuộc thi Olympic Toán quốc tế HKIMO, Cuộc thi Olympic Hình học Ỉan, Cuộc thi Olympic Toán Singapore và Châu Á (SASMO), Cuộc thi Olympic Toán học quốc tế TIMO...  Qua đó, tạo môi trường để các em rèn luyện, tự tin, nâng cao kiến thức. Kết quả, nhiều học sinh đã đạt thành tích cao.

Học sinh các trường học trên địa bàn tỉnh đoạt giải tại các cuộc thi cấp quốc gia và quốc tế.

Để tiếp tục đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo, ngành đã tổ chức cho đội ngũ giáo viên cốt cán các trường đi học tập, trao đổi kinh nghiệm tại Lào Cai, Bắc Giang, Phú Thọ; kết nghĩa với Vĩnh Phúc để chia sẻ những kinh nghiệm hay trong công tác quản lý giáo dục, nâng cao chất lượng dạy và học… Đồng thời, mời các chuyên gia, giáo viên giỏi để bồi dưỡng đội tuyển học sinh giỏi quốc gia của tỉnh, giúp các em tiếp cận những kiến thức, phương pháp mới, tự tin hơn khi tham gia kỳ thi.

NGHỊ quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra mục tiêu: “Giữ vững và nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục các bậc học; nâng cao chất lượng giáo dục đại trà, giáo dục mũi nhọn; nâng cao tỷ lệ huy động trẻ đi nhà trẻ, mẫu giáo, trẻ học mầm non ngoài công lập và chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ”. Vì vậy, thực hiện mục tiêu Nghị quyết, ngay từ đầu nhiệm kỳ ngành Giáo dục đã tham mưu cho tỉnh thực hiện nhiều giải pháp để củng cố và giữ vững thành quả phổ cập giáo dục các bậc học.

Đến giữa nhiệm kỳ 2020-2025, toàn tỉnh có 100% xã, phường, thị trấn đạt chuẩn phổ cập giáo dục Mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập giáo dục Tiểu học và Trung học cơ sở mức độ 2 trở lên, đạt mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025 đề ra.

Các trường học đón học sinh đầu cấp trong ngày khai giảng năm học mới.

Tỷ lệ trường đạt trường chuẩn quốc gia ở các bậc học cũng đều đạt và vượt mục tiêu Nghị quyết. Trong đó, đến nay có 84/152 trường Mầm non đạt chuẩn quốc gia, đạt 55,3%, vượt 2,3% so với mục tiêu Nghị quyết; 93/124 trường Tiểu học đạt chuẩn quốc gia, đạt 75%, vượt 5%; 101/148 trường THCS đạt chuẩn quốc gia, đạt 68,2%, dự kiến hết năm 2024 đạt 74,7%, vượt 4,7%; cuối năm 2024, dự kiến có 11/35 trường THPT đạt chuẩn quốc gia, tăng 4 trường cho với năm 2020, chiếm 34,3%, đạt mục tiêu Nghị quyết đề ra.

Với sự đổi mới trong công tác tuyển chọn, bồi dưỡng học sinh giỏi, tỷ lệ học sinh đoạt giải học sinh giỏi các cấp hằng năm đều tăng. Cụ thể, năm học 2021-2022, toàn tỉnh có 17 học sinh đoạt giải, trong đó có 7 giải Ba và 10 giải Khuyến khích, thì năm học 2022-2023, toàn tỉnh có 20 học sinh xuất sắc đoạt giải, trong đó có 1 giải Nhất môn Lịch sử, 4 giải Nhì (1 giải môn Lịch sử, 3 giải môn Địa lý); 5 giải Ba (1 giải môn Hoá Học, 1 giải môn Tin học, 3 giải môn Lịch sử) và 10 giải Khuyến khích. Năm học này, tỉnh Tuyên Quang đã vươn lên xếp thứ 23/63 tỉnh, thành phố về chất lượng giải kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia.

Lãnh đạo tỉnh và Hội Khuyến học tỉnh trao quà cho học sinh tham gia Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia.

Đến năm học 2023-2024, tỉnh Tuyên Quang có 55/88 thí sinh dự thi đạt giải ở tất cả các môn thi. Đặc biệt, môn Lịch sử có 100% thí sinh dự thi đều đạt giải. Trong đó có 12 giải Nhì (Toán 1 giải, Sinh học 2 giải, Tin học 1 giải, Lịch sử 6 giải, Địa lý 1 giải và Tiếng Anh 1 giải); 20 giải Ba (Toán 3 giải, Vật lý 1 giải, Hoá học 2 giải, Sinh học 1 giải, Tin học 1 giải, Ngữ văn 5 giải, Lịch sử 2 giải, Địa lý 3 giải và Tiếng Anh 2 giải); 23 giải Khuyến khích.

So với năm học 2022-2023, số giải Nhì tăng 8 giải, số giải Ba tăng 15 giải và giải Khuyến khích tăng 12 giải. Đây là năm học đầu tiên, tỉnh có thí sinh môn Sinh học được triệu tập tham dự kỳ thi chọn đội tuyển Olympic quốc tế năm 2024 là em Trần Bích Ngọc, lớp 12 chuyên Toán, trường THPT Chuyên Tuyên Quang.

Em Trần Bích Ngọc tại Lễ Tuyên dương học sinh đoạt giải cao trong các kỳ thi cấp tỉnh, cấp quốc gia.

Bên cạnh đó, 2 năm liên tiếp tỉnh có dự án đoạt giải Nhất cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học và được chọn Hội thi khoa học kỹ thuật quốc tế. Trong đó, năm học 2022-2023 là Dự án “Nghiên cứu tổng hợp vật liệu Polymer siêu hấp thụ dựa trên tinh bột sắn và ứng dụng chế phẩm hydrogel chống cháy” của học sinh trường THPT Chuyên Tuyên Quang. Năm học 2023-2024 Dự án “Tổng hợp xanh vật liệu nanocomposite ứng dụng làm xúc tác quang xử lý dư lượng chất diệt cỏ trong môi trường nước” của em Phạm Chu Quang Minh và Phạm Trần Khắc Nguyên dưới sự hướng dẫn của thầy Hoàng Châu Thiện, Trường THPT Chuyên Tuyên Quang đã xuất sắc đoạt giải Nhất cuộc thi và tiếp tục được tuyển chọn tham gia Hội thi khoa học, kỹ thuật quốc tế (ISEF) tại Hoa kỳ năm 2024.

Nhóm học sinh trường THPT Chuyên Tuyên Quang 2 năm liên tiếp đoạt giải Nhất Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia.

 
 

Đặc biệt, để động viên kịp thời nhóm tác giả dự án, UBND tỉnh Tuyên Quang đã tổ chức gặp mặt và quyết định hỗ trợ hơn 500 triệu đồng chi phí cho nhóm tác giả tham gia Hội thi khoa học kỹ thuật quốc tế năm 2024. Đó là nguồn động viên rất lớn để thầy và trò tiếp tục nỗ lực phấn đấu nhiều hơn nữa.

Thầy Hoàng Châu Thiện và 2 học sinh là Phạm Chu Quang Minh, Phạm Trần Khắc Nguyên, Trường THPT Chuyên Tuyên Quang có Dự án được Bộ GD&ĐT lựa chọn tham gia Hội thi KHKT quốc tế - ISEF 2024 tại Mỹ.

Chất lượng dạy và học được nâng lên còn được thể hiện ấn tượng ở tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT trên địa bàn tỉnh hằng năm. Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021, toàn tỉnh có tỷ lệ đỗ tốt nghiệp đạt 98,9%; năm 2022 nâng lên 99,15%, đến năm 2023 đạt tỷ lệ 99,30%, xếp thứ 21/63 tỉnh, thành phố và năm 2024 đạt tỷ lệ 99,58%, xếp thứ 22/63 tỉnh, thành phố trong cả nước. Đặc biệt, điểm trung bình Kỳ thi tốt nghiệp THPT tỉnh Tuyên Quang đứng thứ 3/14 tỉnh khu vực trung du và miền núi phía Bắc. Tỉnh cũng đứng đầu cả nước về trung bình điểm thi môn Hoá học với 7,52 điểm và môn Sinh học với 7,32 điểm.

Theo thống kê về điểm thi của 2 môn này tại các kỳ thi những năm gần đây thì tỉnh Tuyên Quang đều đạt cao và thường xuyên ở top 3 trong cả nước. Cụ thể, tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022 tỉnh Tuyên Quang dẫn đầu cả nước về điểm trung bình môn Sinh học với 6,07 điểm; tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023, tỉnh Tuyên Quang xếp thứ 3 cả nước về điểm trung bình môn Sinh học. Đối với môn Hoá học, tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022, tỉnh Tuyên Quang đứng thứ nhất cả nước với điểm trung bình là 7,397 điểm; Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2023, tỉnh Tuyên Quang xếp 2 sau tỉnh Nam Định. Đến Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024, tỉnh Tuyên Quang đã vươn lên đứng đầu ở 2 môn, trong khi tỉnh đứng thứ nhất năm trước là Nam Định xếp thứ 3 và tỉnh Hà Tĩnh từ vị trí thứ 6 vươn lên thứ 2.

LÀ địa phương giàu truyền thống lịch sử, có bản sắc văn hoá phong phú, đa dạng, cùng với chú trọng dạy kiến thức, các trường học trên địa bàn tỉnh còn quan tâm giáo dục đạo đức, lối sống; dạy học sinh biết trân trọng, tự hào với nguồn cội dân tộc. Trong các trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT, THCS đều quy định một số ngày trong tuần mặc trang phục truyền thống; thành lập các CLB văn hoá, văn nghệ như CLB hát Then, đàn Tính của dân tộc Tày; CLB hát Páo dung của dân tộc Dao, CLB hát Soọng cô của dân tộc Sán Dìu… Qua đó, giáo dục các em ý thức giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc. Đồng thời, góp phần lan toả văn hoá các dân tộc trong cộng đồng.

Lớp học đàn tính – hát Then dành cho học sinh xã Tân Trào.

Câu chuyện về cậu học sinh người dân tộc Tày Hà Kiên Trung, tổ dân phố Cơ Quan, thị trấn Sơn Dương (Sơn Dương)  đỗ 10 trường đại học danh tiếng tại Mỹ đã làm nhiều người cảm phục. Nhưng đáng trân trọng hơn nữa, những ngày còn học tại trường Tiểu học Đăng Châu, trường THCS Hồng Thái (Sơn Dương) Kiên Trung đã được thầy cô thổi vào tâm hồn tình yêu với đàn Tính, hát Then của dân tộc. Vì vậy, ngoài học giỏi, em còn học chơi đàn Tính và hát Then. Em đã tự dành dụm tiền từ đi làm gia sư để tài trợ lớp học đàn tính – hát Then dành cho học sinh xã Tân Trào. Đặc biệt, việc biết đánh đàn Tính, hát Then là điểm nhấn quan trọng giúp Trung lấy được điểm cao của các nhà tuyển sinh tại buổi phỏng vấn để nhận học bổng. Vì vậy, điểm học thuật của Trung vô cùng ấn tượng với 1510 SAT, IELTS 7.5 và GPA 9.5.

Em Hà Kiên Trung.

Nhờ việc làm tốt công tác giáo dục truyền thống, giáo dục đạo đức, lối sống trong học sinh, đảng bộ các trường học cũng đã làm tốt công tác phát hiện, bồi dưỡng quần chúng ưu tú là học sinh cho Đảng. Những năm qua, số học sinh ưu tú được kết nạp Đảng ngày càng tăng. Năm học 2020-2021, có 223 học sinh ưu tú được tham gia lớp cảm tình Đảng, có 36 em được kết nạp vào Đảng; năm học 2021 -2022, có 248 học sinh ưu tú tham gia học cảm tình Đảng, có 50 em được kết nạp vào Đảng; năm học 2022-2023 có 314 học sinh ưu tú đi học cảm tình Đảng, có 65 em được kết nạp vào Đảng.

Và năm học 2023-2024, số quần chúng học sinh tham gia học lớp cảm tình Đảng là 402 em, đến nay đã có 92 em học sinh ưu tú được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Như vậy, trong 4 năm học qua, toàn tỉnh đã có 1.187 học sinh ưu tú tham gia học cảm tình Đảng, đã có 243 học sinh được kết nạp Đảng. Đây là niềm vinh dự và là động lực để các em tiếp tục nỗ lực hơn nữa trên con đường chinh phục tri thức và trong cuộc sống.

Các em học sinh xuất sắc của trường THPT Sơn Nam (Sơn Dương) được vinh dự kết nạp đảng (ảnh 1). Chi bộ Xã hội thuộc Đảng bộ Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT tỉnh tổ chức lễ kếp nạp đảng viên (ảnh 2); Năm học 2023-2024, Trường THPT Chuyên Tuyên Quang có 9 học sinh ưu tú được kết nạp Đảng (ảnh 3).

NGÀY 30 tháng 7 năm 2022, Đoàn công tác của Bộ Giáo dục và Đào tạo do đồng chí Nguyễn Kim Sơn, Uỷ viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo làm Trưởng đoàn đã làm việc với tỉnh Tuyên Quang về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, phát triển giáo dục và đào tạo của địa phương.

Sau khi nghe lãnh đạo UBND tỉnh báo cáo tình hình cụ thể, phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng đã đánh giá cao sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh với lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Bộ trưởng nhìn nhận, kết quả giáo dục Tuyên Quang đạt được thời gian qua rất đáng ghi nhận, đặc biệt lại trong bối cảnh của một địa phương còn nhiều khó khăn.

Trong đó Bộ trưởng đã chỉ ra một số “từ khoá” với giáo dục Tuyên Quang như: Đẩy mạnh xã hội hoá một cách phù hợp; đẩy mạnh kiên cố hoá trường học; hợp lý hoá về mạng lưới; chuẩn hoá về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên…

Các thí sinh tham dự kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia luôn nhận được sự quan tâm của gia đình, nhà trường và toàn xã hội.

Thực tế cho thấy, những từ “khoá” mà Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ ra đã và đang được tỉnh Tuyên Quang tiếp tục triển khai hiệu quả. Đó cũng là cơ sở để ngành Giáo dục và Đào tạo tiếp tục tham mưu với tỉnh những cơ chế, chính sách thiết thực, phù hợp; những giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học. Qua đó, thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013  của BCH Trung ương Đảng “về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, để giáo dục Tuyên Quang từng bước vươn ra “biển lớn”, tạo được thương hiệu, khẳng định vị thế trong các tỉnh Trung du miền núi phía Bắc nói riêng và cả nước nói chung.