Quang cảnh buổi khai mạc Tọa đàm và Trưng bày ngày 15/12.

Được tổ chức nhân kỷ niệm 50 năm Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” (1972-2022), không gian trưng bày đưa người xem trở về ký ức hào hùng một thời, kể lại những câu chuyện về Bác Hồ với Lực lượng phòng không-không quân, quân và dân Thủ đô Hà Nội cùng quân dân cả nước làm nên Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không”, đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B-52 của Mỹ.

Một số hình ảnh tư liệu quý giá được trưng bày trang trọng như: Trận địa phòng không Báo Nhân Dân; Các nhà báo, văn nghệ sĩ tác nghiệp tại Bệnh viện Bạch Mai sau trận ném bom của Mỹ; Những số báo ra trong 12 ngày đêm Điện Biên Phủ trên không: Nhân Dân, Quân đội nhân dân; thắng lợi của Hiệp định Paris 1973… Các tác phẩm đã thể hiện sự xông xáo, quả cảm của các nhà báo, phóng viên tác nghiệp tại Hà Nội trong 12 ngày đêm lịch sử như phóng viên Vũ Ba (Báo Quân đội nhân dân), Trịnh Hải, Đỗ Quảng, Phạm Thanh (Báo Nhân Dân), Chu Chí Thành, Minh Lộc (Thông tấn xã Việt Nam)...

Bên cạnh đó, trưng bày còn giới thiệu 50 tài liệu, hiện vật về sự kiện “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” như: các số báo tiêu biểu của Nhân Dân, Quân đội nhân dân, Thống Nhất, Hànộimới, Giải phóng, Sud Vietnam En lute, South Vietnam in Struggle, Tổ quốc… và một số hình ảnh tiêu biểu, một số kỷ vật được làm từ xác máy bay, vỏ đạn đại bác như lọ hoa, hộp đựng...

Tọa đàm thu hút sự tham gia của nhiều nhà báo, chiến sĩ lão thành, chuyên gia lịch sử.

Phát biểu tại sự kiện, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi khẳng định: “12 ngày đêm khói lửa (18-29/12/1972), giữa lúc các tên lửa phòng không và pháo cao xạ của ta nối đuôi nhau bay lên không trung, làm rực sáng bầu trời đêm Hà Nội và một số địa phương khác, đập tan cuộc tập kích chiến lược bằng không quân của đế quốc Mỹ thì những mũi tiến công của báo chí như Báo Nhân Dân-nơi có căn hầm vẫn xuất bản báo hàng ngày suốt 12 ngày đêm khói lửa rồi lực lượng báo chí từ Quân đội nhân dân, Phòng không-không quân, Thông tấn xã Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam… đã thông tin chính xác, kịp thời, tích cực động viên, cổ vũ quân và dân ta chiến đấu và chiến thắng.

Báo chí đồng thời góp phần to lớn trong công tác thông tin đối ngoại, tác động trực tiếp vào việc giành thắng lợi trong lĩnh vực chính trị, ngoại giao, góp phần buộc Mỹ phải ký kết Hiệp định Paris và rút khỏi Việt Nam đồng thời là cơ sở đặt dấu chấm hết cho chính quyền Việt Nam Cộng hòa vào ngày 30/4/1975”.

Sôi nổi, tự hào và cũng có cả những khoảng lặng đầy xúc động, phần Tọa đàm diễn ra với những chia sẻ của các nhân chứng lịch sử như: phi công Vũ Đình Rạng, phi công lái máy bay tiêm kích MiG-21 đầu tiên trên thế giới tiếp cận được B-52 và bắn bị thương “pháo đài bất khả xâm phạm” của đế quốc Mỹ; Anh hùng lực lượng vũ trang, đại tá Đinh Thế Văn; nhà báo, đại tá Nguyễn Xuân Mai, nguyên Tổng Biên tập Báo Phòng không-Không quân; nhà báo Chu Chí Thành; nghệ sĩ nhiếp ảnh Minh Lộc... Họ là những người đã trực tiếp tham gia sự kiện 12 ngày đêm, chiến đấu trên bầu trời và dưới mặt đất, cũng như mặt trận thông tin báo chí, tuyên truyền, góp phần to lớn trong cổ vũ toàn quân, toàn dân chiến đấu, đi đến thắng lợi cuối cùng.

Không quân Mỹ bắt đầu cuộc tập kích vào ngày 18/12/1972, thì ngay chiều hôm sau, 19/12/1972, tại câu lạc bộ quốc tế trên đường Lê Hồng Phong (nay là Trung tâm Hội nghị quốc tế), Tổng cục Chính trị-Bộ Quốc phòng đã có cuộc họp báo tố cáo tội ác của Mỹ dùng B-52 đánh vào thủ đô Hà Nội với sự trình diện của nhiều phi công Mỹ vừa bị ta bắt làm tù binh đêm 18/12. Những hình ảnh từ cuộc họp báo này được phát đi đã gây chấn động toàn thế giới.

Khách tham quan không gian trưng bày tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam.

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu, khách tham quan còn có dịp xem chiếu phim tư liệu cảnh máy bay B-52 bốc cháy và rơi trên bầu trời Hà Nội đêm 27/12, cùng lắng nghe ký ức của chính tác giả đoạn phim là nhà báo Phạm Việt Tùng (Đài Phát thanh và Truyền hình Việt Nam).

Nhà báo Hà Đăng, nguyên Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, nguyên Trưởng Ban Tư tưởng-Văn hóa Trung ương cũng có những chia sẻ cụ thể, sinh động về vai trò của báo chí trước, trong và sau sự kiện chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không”, góp phần to lớn trong công tác thông tin, đối ngoại, tác động vào việc giành chiến thắng trong lĩnh vực chính trị, ngoại giao.

Qua các tư liệu, hiện vật, hình ảnh được trưng bày và qua các phát biểu sâu sắc, tâm huyết tại tọa đàm, sau 50 năm công chúng lại có cơ hội tiếp cận rõ hơn, thấy được chính xác hơn những giá trị lớn của câu chuyện kỳ tích lịch sử này, từ đường lối chiến tranh nhân dân, nghệ thuật quân sự sáng tạo, độc đáo đến những đóng góp của các nhà báo và các cơ quan báo chí.

Đến nay, Chiến thắng “Hà Nội-Điện Biên Phủ trên không” đã được các chuyên gia, nhà nghiên cứu tiếp cận từ nhiều hướng khác nhau nhưng vẫn tiếp tục là đề tài thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học, của công chúng trong và ngoài nước.

Trưng bày chuyên đề diễn ra đến hết tháng 1/2023 tại Bảo tàng Báo chí Việt Nam.