Hút thuốc liên tục - nguyên nhân chính khiến nhiều người nhập viện

Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 40.000 người tử vong do các bệnh từ hút thuốc lá gây ra. Khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có khoảng 69 chất gây ung thư. Các hóa chất này khi vào cơ thể, tác động lên tế bào, gây viêm mạn tính, biến đổi tế bào dẫn đến loạn sản rồi ác tính hóa. Các thành phần độc tính trong khói thuốc là một trong các nguyên nhân gây ra hơn 25 căn bệnh như: Ung thư phổi, ung thư thanh quản, ung thư khoang miệng, ung thư da, các bệnh tim mạch và các bệnh về hô hấp…

Khói thuốc lá cũng được xác định là nguyên nhân gây bệnh ở những người không hút nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc. Hút thuốc lá thụ động làm tăng nguy cơ ung thư phổi ở người không hút thuốc lên từ 20 - 30% so với những người không hút thuốc, làm tăng 25 - 30% nguy cơ mắc bệnh và chết do bệnh mạch vành ở cả nam và nữ; nguy cơ sảy thai ở phụ nữ hút thuốc thụ động cao gấp 3 lần so với phụ nữ không hút thuốc…

Một buổi tuyên truyền phòng, chống tác hại thuốc lá trên địa bàn thành phố Tuyên Quang.

Bệnh nhân N.T.L, xã Tân Tiến (Yên Sơn) đến khám tại Bệnh viện Phổi tỉnh sau khi có dấu hiệu ho nhiều, sốt, sút cân. Qua thăm khám, chụp X.quang và làm các xét nghiệm, bệnh nhân được chẩn đoán mắc lao. Bệnh nhân L. chia sẻ: “Hơn 30 năm nay mỗi ngày tôi hút khoảng 10 điếu. Mấy ngày hôm nay tôi không ăn uống được, thường xuyên mệt mỏi. Đến viện khám, các bác sĩ chẩn đoán mắc lao. Tôi cũng không nghĩ việc hút thuốc lại ảnh hưởng đến sức khỏe nặng nề như vậy. Tôi đã quyết tâm bỏ thuốc nhưng cũng hơi muộn”.

Dù mới gần 50 tuổi song do hút thuốc quá nhiều nên anh P.V.Q, phường Phan Thiết (TP Tuyên Quang) thường xuyên bị khó thở, thở khò khè, đi khám anh được các bác sĩ chẩn đoán mắc lao. Anh Q. chia sẻ, từ khi 16 tuổi anh đã hút thuốc. Việc hút thuốc lá, thuốc lào diễn ra hơn 20 năm. Sau khi phát hiện bản thân mắc bệnh, ý thức được hậu quả của việc hút thuốc, anh đã tuyên truyền mọi người dừng hút thuốc lá, thuốc lào.

Không chỉ góp phần khiến số người mắc bệnh lao phổi tăng, hút thuốc lá, thuốc lào cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. 

Những nỗ lực phòng, chống tác hại của thuốc lá

Với những nỗ lực trong công tác phòng chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL) từ trung ương đến địa phương, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường trong nam giới trưởng thành và thanh thiếu niên đã giảm. Cụ thể, ở nam giới trưởng thành giảm từ 47,4% năm 2010 xuống còn 38% năm 2024 (tính đến hết tháng 8). Tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động cũng giảm đáng kể cả ở các gia đình, nơi công cộng và nơi làm việc. Những thông tin từ Bộ Y tế cho thấy đây là kết quả rất đáng khích lệ trong công tác PCTHCTL. 

Tại tỉnh ta, những năm qua, hoạt động về PCTHCTL cũng đã được triển khai ở hầu hết các địa phương, đơn vị. Nhờ đó, công tác PCTHCTL đã có những chuyển biến tích cực. Hiện nay, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã đưa quy định cấm hút thuốc nơi làm việc vào nội quy chung của đơn vị. 100% các đơn vị ngành Y tế đã ký cam kết xây dựng “Môi trường không khói thuốc”. Bên cạnh đó, ý thức chấp hành các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã được nâng lên rõ rệt, nhất là trong cán bộ, công chức, viên chức.  

Thực hiện “Chiến lược quốc gia về PCTHCTL đến năm 2030” trên địa bàn tỉnh, đề ra mục tiêu: Giai đoạn 2023 - 2025, giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 39%; nữ từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 1,4%; giảm tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá tại nơi làm việc xuống dưới 30%; tại các nhà hàng xuống dưới 75%... Ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng.

Mục tiêu đã đề ra, các biện pháp PCTHCTL đã được triển khai thực hiện. Tuy nhiên, để công tác PCTHCTL đạt hiệu quả cao, điều quan trọng nhất là sự thay đổi từ ý thức đến hành động của người dân. Nói không với thuốc lá tại các địa điểm cấm hút thuốc lá như trường học, bệnh viện, nơi làm việc, trên các phương tiện giao thông công cộng... là mỗi người đã bảo vệ sức khỏe của chính mình, người thân và những người xung quanh, góp phần làm nên một xã hội khỏe mạnh với môi trường sống trong lành không khói thuốc lá.