CLB hát Then xã Tân An được thành lập từ năm 2006 đến nay. Trải qua hàng chục năm, các thành viên của CLB vẫn duy trì đều đặn các hoạt động. Hiện nay, CLB có 30 thành viên, đa số là đoàn viên thanh niên, hội viên phụ nữ, người cao tuổi và các em thiếu nhi. Mặc dù công việc đồng áng vất vả, bận rộn, nhất là vào những ngày mùa nhưng các thành viên trong CLB vẫn tranh thủ thời gian vào các buổi tối thứ 7, chủ nhật để tập luyện những bài Then mới, dạy cho nhau cách đánh đàn Tính, cách xóc nhạc. Chăm chỉ, miệt mài tập luyện theo phương châm người biết nhiều dạy cho người biết ít, người biết dạy cho người không biết nên đến nay, 100% thành viên của CLB đều biết đánh đàn Tính.

Các thành viên trong CLB hát Soọng cô xã Ninh Lai (Sơn Dương) trong một buổi giao lưu, tập luyện.

Chị Nguyễn Thị Hoán, Chủ nhiệm CLB đồng thời là công chức Văn hóa - Xã hội xã cho biết, CLB thường xuyên cử thành viên tham gia, giao lưu, học hỏi tại các hội diễn hát Then, đàn Tính của xã, huyện, tỉnh và đều giành giải cao. Trong CLB, không chỉ có các bà, các mẹ mà còn có cả đoàn viên, thanh niên cũng tích cực tham gia tập luyện. Nâng cây đàn Tính và lướt ngón tay thon trên dây đàn, chị Hà Thị Tiền, sinh năm 1990, thôn An Phú chia sẻ: "Hát Then, đánh đàn Tính là phải đam mê, có tình yêu thật sự thì mới duy trì và học hát, học đàn thành thạo được". Chị Tiền đã dạy và vận động 11 hội viên phụ nữ trong chi hội tham gia vào CLB của xã.

Câu lạc bộ Bản sắc dân tộc Dao thôn 7, xã Quý Quân (Yên Sơn) được thành lập cách đây 5 năm, đến nay có 11 thành viên ở đủ các lứa tuổi tham gia. Hàng tuần, tại ngôi nhà của bà Bàn Thị Thu, 70 tuổi, Chủ nhiệm CLB, làn điệu Páo dung sâu lắng của người Dao Tiền lại được cất lên. Các bà, các mẹ trong CLB không chỉ coi đây là dịp để thể hiện năng khiếu hát, là dịp để giao lưu, chia sẻ tình cảm mà còn là nơi truyền dạy bản sắc văn hóa của dân tộc Dao cho con, cháu. Bà Bàn Thị Thu đến nay đã sáng tác được khoảng 10 bài hát Páo dung và ghi chép cẩn thận, tỉ mỉ lại vào một cuốn sổ tay. Bà bảo: "Tôi muốn truyền lại cho nhiều thế hệ trẻ tiếng hát, chữ viết của người Dao tiền, để bản sắc văn hóa dân tộc không mai một theo năm tháng". Biết mình tuổi cao, sức yếu nên bà Thu và nhiều thành viên cao tuổi trong CLB đã nỗ lực truyền dạy cho người trẻ tuổi hơn. Chị Đặng Thị Thành, 48 tuổi là hạt nhân nòng cốt trong CLB từ mấy năm nay. Chị được kế thừa các làn điệu Páo dung của các bà, các mẹ từ khi còn là cô thiếu nữ nên nay đã hát thành thạo nhiều bài khó.

Các thành viên trong CLB hát Then xã Tân An (Chiêm Hóa) tập luyện.

Về xã Ninh Lai (Sơn Dương), nơi làn điệu Sọong cô của dân tộc Sán Dìu là mạch nguồn chảy mãi trong mỗi người dân. Chỉ từ một CLB của thôn, đến nay đã phát triển lên thành CLB hát Soọng cô của xã với trên 200 thành viên tham gia. CLB còn thành lập 5 chi hội ở các cụm thôn để thuận lợi cho việc giao lưu, hoạt động. Các chi hội còn thành lập được quỹ hoạt động từ 10 triệu đến 30 triệu đồng để duy trì hoạt động, thăm hỏi các thành viên khi ốm đau. Bởi vậy tham gia vào CLB là không chỉ được hát mà còn vun đắp thêm tình làng nghĩa xóm, gắn kết cộng đồng để các giá trị văn hóa của dân tộc Sán Dìu được phát huy mạnh mẽ. Nghệ nhân Ưu tú Lục Văn Bảy, Chủ nhiệm CLB hát Soọng cô của xã năm nay đã cao tuổi nhưng khi hỏi về các hoạt động của CLB, ông say sưa lắm. Không chỉ đứng ra mở các lớp dạy tiếng nói, chữ viết, dạy hát Soọng cô cho các em nhỏ, nhiều năm qua, ông Bảy còn quan tâm đào tạo, trao truyền vốn văn hóa của dân tộc mình cho lớp trẻ kế cận. Đến nay, người có thể thay ông Bảy dạy hát, dạy chữ viết và dạy nói là 2 Phó Chủ nhiệm CLB của xã: Nghệ nhân Ưu tú Đỗ Thị Man và Nghệ nhân Dân gian Lục Thị Tư.

Không chỉ gìn giữ các giá trị văn hóa của dân tộc, các CLB còn chú trọng đến việc trao truyền bản sắc văn hóa của dân tộc cho thế hệ sau. Nhờ đó mà mạch nguồn văn hóa cứ thế chảy mãi.

Đồng chí Nguyễn Văn Hòa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định, các CLB Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc đã góp phần quảng bá, lan tỏa các giá trị văn hóa, truyền dạy, bảo tồn những giá trị ấy cho thế hệ sau. Họ chính là lực lượng nòng cốt cần được quan tâm và tạo điều kiện để hoạt động ngày càng hiệu quả hơn nữa.