Toàn cảnh Di tích đình Hồng Thái, xã Tân Trào (Sơn Dương).

Đình Hồng Thái được xây dựng cuối thế kỷ XVIII. Đình được phục dựng lại năm Kỷ Mùi (1919), gồm 3 gian 2 chái, là nơi hội họp, sinh hoạt tín ngưỡng truyền thống của đồng bào Tày ở địa phương. Đình nắm ở hữu ngạn sông Phó Đáy, hướng đông – nam. Làng ở phía sau đình. Đầu làng có giếng Ngọc, nước trong suốt không bao giờ cạn.

Ngày 4/5/1945, Bác Hồ bắt đầu cuộc hành trình từ Pắc Bó về Tân Trào. Sau 18 ngày đêm, chiều ngày 21/5/1945 Bác đến Tân Trào, dừng chân tại đình Hồng Thái. Đồng chí Võ Nguyên Giáp đi đón từ trước, lúc này về cùng với Bác. Tại đình Hồng Thái, Bác đã gặp và nói chuyện với các đồng chí lãnh đạo Phân khu Nguyễn Huệ, gồm các đồng chí: Song Hào, Tạ Xuân Thu, Lê Trung Đình.

Ngày 16-17/8/1945, Quốc dân Đại hội được tổ chức tại đình Tân Trào, đình Hồng Thái được chọn làm nơi đón tiếp đại biểu. Tất cả các đại biểu về dự Đại hội đều qua đình Hồng Thái xuất trình giấy tờ, sau đó được đưa vào làng Tân Lập.

Trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, đình Hồng Thái là nơi ở, làm việc của bộ phận tiếp tế ATK; nơi đóng quân của một số đơn vị bộ đội làm công tác bảo vệ và huấn luyện quân sự.

Năm 1975, Di tích đình Hồng Thái đã được Bộ Văn hoá – Thông tin cấp bằng xếp hạng Di tích lịch sử văn hoá quốc gia.

Di tích đình Hồng Thái, xã Tân Trào (Sơn Dương).

Đặc biệt, Lễ hội cầu may đình Hồng Thái được tổ chức vào ngày thứ 3 tháng Giêng hàng năm mang đậm nét văn hoá cổ truyền của dân tộc Tày xã Tân Trào. Lễ hội diễn ra gồm phần lễ và phần hội. Phần lễ với các nội dung: lễ thượng cờ, dâng cỗ, cúng tắc kè gọi mưa, gọi nắng, tổ chức hạ kiệu rước bà Ngọc Hoa công chúa tại tại bến lở sông Phó Đáy về đình Hồng Thái dự hội. Phần hội được diễn ra với các trò chơi dân gian: Thầy đồ dạy học, cày bừa, bắt tôm, bắt cá, múa rối, múa tràng.

Vinh dự cho cấp uỷ, chính quyền và nhân dân huyện Sơn Dương nói chung, xã  Tân Trào nói riêng, năm 2023, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã có quyết định công nhận Lễ hội đình Hồng Thái là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia.

Như vậy, cùng với Di tích đình Hồng Thái, Lễ hội đình Hồng Thái đã và đang được nhân dân địa phương gìn giữ và phát huy, trở thành điểm đến thu hút du khách và tạo điểm nhấn cho phát triển du lịch trên địa bàn.