Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng phát biểu tại lễ kỷ niệm.

Đến dự chương trình có đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Trần Lưu Quang, Phó Thủ tướng Chính phủ; Lê Hoài Trung, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương; Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp; Trung tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Công an cùng lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Văn phòng Chính phủ; lãnh đạo và nguyên lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; bà Miki Nozawa, Quyền Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam.

Về tỉnh Thừa Thiên Huế, có các đồng chí: Lê Trường Lưu, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; Phan Ngọc Thọ, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Nguyễn Văn Phương, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh; các đồng chí lãnh đạo và nguyên lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ; đại diện các nhân sĩ, trí thức cùng đông đảo du khách và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang trao cờ thi đua cho Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế.

Những dấu mốc của di sản Huế

Cách đây 30 năm (ngày 11/12/1993), Ủy ban Di sản Thế giới UNESCO đã công nhận Quần thể di tích Cố đô Huế là di sản văn hóa thế giới; 10 năm sau (ngày 7/11/2003), Nhã nhạc - Âm nhạc cung đình Việt Nam tiếp tục được vinh danh là kiệt tác di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Đây là những di sản văn hóa vật thể và phi vật thể đầu tiên của Việt Nam được UNESCO ghi danh.

Trong 30 năm qua, Đảng, Chính phủ cùng tỉnh Thừa Thiên Huế đã nỗ lực bảo vệ, trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị của quần thể di tích cố đô Huế. Nhiều dự án lớn phải kể đến như: di dân khỏi di tích Kinh thành Huế, trùng tu điện Thái Hòa, trùng tu Ngọ Môn… đã góp phần gìn giữ, phát huy giá trị lịch sử đặc biệt quan trọng của quần thể di tích thế giới này.

Lịch sử vùng đất Cố đô Huế đã tạo ra những di sản văn hóa có giá trị tiêu biểu, song do sự tàn phá của chiến tranh, thiên tai và thời gian đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể. Năm 1981, sau khi nghiên cứu và khảo sát Quần thể di sản Huế, ngài M’Bow - Tổng giám đốc UNESCO lúc bấy giờ đã ra lời kêu gọi cứu vãn di sản văn hóa Huế với thông điệp: “Di sản Huế đang ở trong tình trạng lâm nguy, đang đứng bên vực thẳm của sự diệt vong và sự quên lãng” và chỉ có “một sự cứu nguy khẩn cấp” với nỗ lực của Chính phủ Việt Nam cùng cộng đồng quốc tế thì mới có thể giúp Cố đô Huế thoát ra khỏi tình trạng trên.

Chương trình nghệ thuật giới thiệu đặc trưng của nghệ thuật diễn xướng cung đình.

Nhìn lại hành trình bảo tồn và phát huy giá trị di sản, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế Nguyễn Văn Phương cho rằng, từ quan điểm chỉ đạo của Trung ương về văn hóa và sau lời kêu gọi của Tổng Giám đốc UNESCO, là khoảng thời gian chứng kiến sự chuyển biến tích cực trong việc gìn giữ, bảo tồn di sản Huế.

Đã có hàng trăm công trình di tích được phục hồi, trùng tu tôn tạo, trong đó có nhiều công trình có giá trị tiêu biểu. Các di sản văn hóa phi vật thể cũng được chú trọng nghiên cứu bảo tồn một cách bài bản và phát huy hiệu quả. Bộ mặt di sản Huế không ngừng thay đổi, hồi sinh dần trở lại với diện mạo vốn có trong lịch sử và đang vươn mình với sức sống ngày càng mãnh liệt, giúp Thừa Thiên Huế bước ra khỏi sự lãng quên để trở thành địa phương đầu tiên trong cả nước có 2 di sản vật thể và phi vật thể được UNESCO vinh danh.

Bà Miki Nozawa, Quyền Trưởng đại diện Tổ chức UNESCO tại Việt Nam cho biết, UNESCO trân trọng và đánh giá cao mối quan hệ hợp tác bền chặt với tỉnh Thừa Thiên Huế trong công tác bảo tồn di tích cố đô đã được phát huy với tinh thần quyết tâm cao và đạt được nhiều kết quả to lớn.

"Quần thể di tích cố đô Huế trở thành một trong những khu di tích được bảo tồn hiệu quả nhất cả về mặt cấu trúc cũng như các hạng mục di sản phi vật thể khác. Cố đô Huế chính là một điển hình thành công tại Việt Nam và trong khu vực", bà Miki Nozawa nói.

Trong thông điệp chúc mừng gửi đến lễ kỷ niệm, ông Lazare Eloundou Assomo - Tổng giám đốc Trung tâm Di sản Thế giới của UNESCO nhấn mạnh, kể từ khi Huế được công nhận là di sản thế giới cách đây 30 năm, thế giới đã vô cùng ấn tượng với hành trình của Huế, nơi minh chứng không chỉ thành tựu quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển di sản thế giới, mà còn là biểu tượng cho sự tái sinh của Việt Nam bước ra từ gian khổ và những tàn phá sau hàng thập kỷ chiến tranh. Cố đô Huế đã chuyển mình từ một kho báu di sản bị tàn phá trở thành một biểu tượng nổi bật của bảo tồn di sản và hợp tác quốc tế.

Kênh ngoại giao văn hóa đặc sắc

Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Nguyễn Văn Phương, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, vẫn còn nhiều khó khăn chưa được khắc phục, còn đó không ít các công trình tiêu biểu chưa được phục hồi, các tiềm năng, thế mạnh của di tích Huế chưa được phát huy hiệu quả.Các giá trị văn hoá phi vật thể tuy được ưu tiên đầu tư nhưng kết quả đạt được còn hạn chế so với yêu cầu. Việc giải quyết bài toán giữa "bảo tồn và phát triển" là một thách thức không nhỏ đối với tỉnh.

Ông Phương mong muốn tiếp tục nhận được nhiều hơn nữa sự quan tâm chỉ đạo và hỗ trợ của Trung ương, các địa phương, các tổ chức quốc tế cùng bạn bè gần xa để đưa công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị di sản Huế lên tầm cao mới.

Di sản cố đô Huế, trao truyền và cùng hội tụ.

Phát biểu tại chương trình, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng cho rằng, văn hóa Huế là văn hóa đặc sắc trong tổng thể nền văn hóa Việt Nam. Sự đan xen, hòa quyện giữa nhiều sắc thái văn hóa đậm đà với vẻ đẹp mộng mơ của Sông Hương, núi Ngự Bình, phá Tam Giang, vịnh Lăng Cô, vườn quốc gia Bạch Mã cùng nhiều cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ khác đã làm nên đặc trưng, phong vị riêng, không nơi nào có được của văn hóa Huế.

Trải qua thời gian, những đặc trưng, phong vị đó được kết tinh sâu lắng trong hệ thống giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, từ kiến trúc, âm nhạc, tín ngưỡng, lễ nghi, đến ẩm thực, ngành nghề thủ công truyền thống… tỏa sáng, trở thành niềm tự hào của văn hóa Việt Nam và được thế giới tôn vinh, công nhận.

Theo đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, với việc Quần thể di tích Cố đô Huế - Di sản văn hóa đầu tiên của Việt Nam được UNESCO công nhận là Di sản văn hoá thế giới và 10 năm sau đó, là Nhã nhạc - Âm nhạc Cung đình Việt Nam đã mở đường đưa những di sản văn hóa Việt Nam từng bước hội nhập sâu rộng vào khu vực và thế giới, khẳng định với thế giới rằng: Văn hóa Việt Nam là nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; Việt Nam là một quốc gia giàu có về văn hóa và có tiềm năng để phát triển mạnh ngành công nghiệp, dịch vụ văn hóa.

Thừa Thiên Huế hiện đang lưu giữ gần 1.000 di tích lịch sử văn hóa và hơn 500 lễ hội các loại, phản ánh sâu sắc một giai đoạn lịch sử văn hóa quan trọng của dân tộc Việt Nam. Đây cũng là tỉnh duy nhất ở Việt Nam cũng như ở khu vực Đông Nam Á có 7 di sản được UNESCO ghi danh, trong đó có 5 di sản của riêng Huế và 2 di sản chung với các địa phương khác. Đặc biệt, di sản Huế còn là một kênh ngoại giao văn hóa đặc sắc, là nhịp cầu nối hết sức quan trọng trong việc thúc đẩy các mối quan hệ bang giao, hợp tác hữu nghị, tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Di sản Huế là địa điểm thường xuyên đón tiếp các nhà lãnh đạo, các nguyên thủ quốc gia, các đối tác trong và ngoài nước mỗi khi đến Huế và Việt Nam, để lại nhiều dấu ấn sâu đậm.

Di sản cố đô ngày nay đã vươn ra hội nhập, giao lưu, hội tụ cùng với các nền di sản của các nước trên thế giới (Trong ảnh là tiết mục múa truyền thống của đoàn Múa Gyongyu, Hàn Quốc)

“Đó thực sự là một niềm tự hào to lớn của nhân dân Thừa Thiên Huế, nhân dân cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài, là minh chứng sinh động khẳng định chủ trương đúng đắn của Đảng ta: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển nhanh và bền vững đất nước”, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh.

Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhiệt liệt biểu dương những nỗ lực và thành quả mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thừa Thiên Huế, những người đã và đang thực hiện xuất sắc trọng trách trực tiếp bảo vệ, giữ gìn và phát huy những tài sản văn hóa vô giá của dân tộc.

Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương đề nghị, kế thừa và tiếp nối những thành quả to lớn và đáng tự hào đó, chúng ta cần tiếp tục cao nhận thức về vị trí, vai trò của giá trị văn hóa, sức mạnh con người trong phát triển Thừa Thiên Huế.

Màn pháo hoa rực rỡ chào mừng sự kiện 30 năm di sản Cố đô Huế.

Quán triệt Nghị quyết 54-NQ/TW của Bộ Chính trị để hoàn thiện thể chế, chính sách phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế nói chung, phát triển văn hóa và con người Huế nói riêng, đẩy mạnh sự nghiệp bảo tồn và phát huy giá trị di sản tại Cố đô Huế; bám sát nguyên tắc xử lý hài hoà mối quan hệ giữa gìn giữ, bảo tồn và phát huy, phát triển; khai thác, phát huy để tạo ra những giá trị kinh tế của di sản văn hoá phải luôn đi đôi với bảo tồn, tôn tạo để phát triển bền vững.

Đồng thời, đẩy mạnh công tác truyền thông, quảng bá để lan tỏa các giá trị biểu trưng của Di sản vùng đất Cố đô Huế; tăng cường nguồn lực đầu tư phát triển văn hóa, con người, phát triển có trọng tâm, trọng điểm để tạo sự bứt phá của một số ngành công nghiệp văn hóa, dịch vụ văn hoá có tiềm năng, thế mạnh to lớn của tỉnh Thừa Thiên Huế.

Ghi nhận về những thành quả trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản, dịp này, Thủ tướng Chính phủ đã tặng Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế danh hiệu đơn vị xuất sắc trong phong trào thi đua.

Sau lễ kỷ niệm là chương trình nghệ thuật với chủ đề “Di sản Cố đô, trao truyền và hội tụ”. Chương trình giới thiệu đặc trưng nghệ thuật diễn xướng cung đình với nhạc hợp tấu và hoạt cảnh xây dựng kinh đô, múa Phụng vũ, Lục triệt hoa mã đăng, tiểu nhạc Long ngâm và múa rồng. Chương trình thể hiện sự hội tụ sắc màu Festival với các tiết mục trình diễn dân ca quan họ Bắc Ninh, đờn ca tài tử Nam Bộ, cồng chiêng Tây Nguyên, múa truyền thống của Hàn Quốc…