Đây là nhiệm vụ được quan tâm, chỉ đạo xuyên suốt trong quá trình xây dựng và trưởng thành của Đảng Cộng sản Việt Nam, song, trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi phải sát sao hơn.

1. Tế bào giống như con người trong xã hội, cũng muôn hình, muôn vẻ với những vai trò, chức năng khác nhau, nhiệm vụ, đóng góp khác nhau. Nhưng điều cốt yếu là sự sống còn, mạnh yếu của cơ thể phụ thuộc vào các tế bào. Cơ thể sẽ khỏe mạnh bình thường nếu các tế bào mạnh khỏe, bình thường; cơ thể sẽ suy yếu nếu các tế bào suy yếu; các tế bào bị bệnh thì cơ thể có thể bị ốm, nếu không có "thuốc đặc trị" kịp thời thì có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Điều lệ Đảng đã nêu rõ, tổ chức cơ sở Đảng (chi bộ cơ sở, đảng bộ cơ sở) là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở. Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam là chiến sĩ cách mạng trong đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, suốt đời phấn đấu cho mục đích, lý tưởng của Đảng, đặt lợi ích của Tổ quốc, của giai cấp công nhân và nhân dân lao động lên trên lợi ích cá nhân; chấp hành nghiêm chỉnh Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, các nghị quyết của Đảng và pháp luật của Nhà nước; gắn bó mật thiết với nhân dân; phục tùng tổ chức, kỷ luật của Đảng, giữ gìn đoàn kết thống nhất trong Đảng…

Những năm qua, Trung ương đã tăng cường các biện pháp xây dựng và chỉnh đốn Đảng, trong đó trọng tâm là củng cố sức mạnh từ những "tế bào" là tổ chức cơ sở Đảng và đảng viên. Trung ương cũng chỉ đạo quyết liệt đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, xác định "không có vùng cấm, không có ngoại lệ" thể hiện quyết tâm loại bỏ những "tế bào bệnh" ra khỏi cơ thể với tinh thần "cắt một vài cành sâu để cứu cả cây", "xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực".

Tuy nhiên, thực tế trong "cơ thể" Đảng vẫn tồn tại và nảy sinh một bộ phận không nhỏ "tế bào yếu", "tế bào bệnh". Đó là những cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" dẫn đến vi phạm kỷ luật, tham ô, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Đó là những tổ chức cơ sở Đảng mất đoàn kết, mất sức chiến đấu, bị xếp loại không hoàn thành nhiệm vụ, yếu kém. Chỉ tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2024, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp đã thi hành kỷ luật 308 tổ chức Đảng, 11.005 đảng viên (tăng 34 tổ chức Đảng và 1.055 đảng viên so với cùng kỳ năm 2023). Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật 47 cán bộ diện Trung ương quản lý.

Tất cả cho thấy, việc xác định "xây dựng các tổ chức cơ sở Đảng, đảng viên thật sự là các "tế bào" của Đảng" là hoàn toàn chính xác, nêu bật được ý nghĩa, tầm quan trọng của nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay; đồng thời bảo đảm dễ hiểu, dễ nhớ, dễ tiếp thu, dễ thực hiện.

2. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: "Đảng là đội tiên phong của giai cấp và dân tộc. Để làm tròn nhiệm vụ kháng chiến và kiến quốc, Đảng phải mạnh, toàn Đảng tư tưởng phải nhất trí, hành động phải nhất trí. Cho nên chỉnh Đảng là việc chính, phải đặc biệt chú trọng"... Chính vì vậy, để thực hiện nhiệm vụ "xây dựng các tổ chức cơ sở Đảng, đảng viên thật sự là các "tế bào" của Đảng", cần tiếp tục nhận thức sâu sắc về ý nghĩa, tầm quan trọng và tổ chức thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) và gần đây nhất là Kết luận số 21-KL/TƯ ngày 25-10-2021 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa". Việc thực hiện những văn bản quan trọng này là những "phương thuốc đặc trị" để bảo vệ Đảng, kịp thời "chữa lành" những khu vực còn tồn tại hạn chế, yếu kém.

Trong bài viết "Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, yêu cầu cấp bách của giai đoạn cách mạng mới", Tổng Bí thư Tô Lâm cũng lưu ý, phải tập trung xây dựng chi bộ tốt, đảng viên tốt; nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ và đưa chủ trương, đường lối của Đảng vào thực tiễn cuộc sống. Một trong những điểm mấu chốt ở đây là phải bảo đảm thực hiện tốt các nguyên tắc của Đảng mà trước hết là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình. Tổ chức cơ sở Đảng phải tăng cường công tác tự kiểm tra, kịp thời phát hiện, chữa lành những "tế bào" có nguy cơ suy yếu ngay từ lúc mới manh nha.

Đảng bộ thành phố Hà Nội có nhiều thuận lợi trong việc thực hiện nhiệm vụ này khi đã có những sáng kiến, sáng tạo thể hiện tính chủ động trong công tác xây dựng Đảng. Tiêu biểu là Nghị quyết số 15-NQ/TU ngày 4-7-2017 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội "Về việc xây dựng tổ chức cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh, củng cố cơ sở Đảng yếu kém; giải quyết các vấn đề phức tạp về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn xã, phường, thị trấn thuộc thành phố Hà Nội". Đây được coi là "đặc sản" của Hà Nội, qua quá trình thực hiện đã góp phần kịp thời phát hiện hàng trăm tổ chức cơ sở Đảng yếu kém để tập trung củng cố từ sớm, từ xa, giúp phòng ngừa phát sinh "điểm nóng", điểm phức tạp, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Đối với cán bộ, đảng viên, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội có Chỉ thị số 24-CT/TU ngày 7-8-2023 về "Tăng cường kỷ cương, kỷ luật và trách nhiệm giải quyết công việc trong hệ thống chính trị thành phố Hà Nội", trong đó "định lượng" cụ thể 25 biểu hiện đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức trong thi hành nhiệm vụ làm căn cứ kiểm tra, giám sát, đánh giá, kiểm điểm. Thành ủy Hà Nội còn xây dựng hệ thống đánh giá tổ chức Đảng và đảng viên khá hoàn chỉnh. Việc thực hiện tốt các nghị quyết, chỉ thị này có ý nghĩa rất lớn đối với hiệu quả công tác xây dựng Đảng nói chung và nhiệm vụ củng cố sức mạnh của Đảng từ các "tế bào" mà đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ ra.

Đặc tính của tế bào là một hệ thống mở, tự duy trì và tự sản xuất; mỗi tế bào chứa một bản mật mã riêng hướng dẫn các hoạt động trên. Đối với cán bộ, đảng viên, ngoài sự ràng buộc trách nhiệm theo Điều lệ Đảng và các quy chế, quy định..., việc lựa chọn trở thành "tế bào" như thế nào là quyền tự chủ, tự giác của mỗi người; nhưng rõ ràng trở thành "tế bào" khỏe mạnh luôn là một lựa chọn sáng suốt duy nhất. Bởi đó chính là sứ mệnh, là lẽ sống, là danh dự của đảng viên.