Trong cuộc cải cách này, hai giá trị cốt lõi "gương mẫu" và "hy sinh" không chỉ là yêu cầu, mà còn là điều kiện tiên quyết để đạt được thành công.

Sự gương mẫu của đội ngũ lãnh đạo, đặc biệt là người đứng đầu, là yếu tố quan trọng trong quá trình tinh gọn bộ máy. Một bộ máy cồng kềnh và chồng chéo phần lớn xuất phát từ thói quen vận hành cũ kỹ, thiếu quyết liệt và đôi khi bảo thủ. Người lãnh đạo không chỉ là người ra quyết định, mà còn phải trở thành tấm gương sáng để cấp dưới noi theo.

Gương mẫu trước hết nằm ở việc dám đối mặt với sự thay đổi. Một số người, vì lo ngại mất vị trí, quyền lực hoặc phải từ bỏ các lợi ích cá nhân, thường ngần ngại trong việc thúc đẩy cải cách. Tuy nhiên, nếu người đứng đầu không đủ dũng cảm để chấp nhận thay đổi, thì cả bộ máy cũng khó có thể chuyển động. Sự gương mẫu cần thể hiện qua hành động cụ thể, như sẵn sàng tái cấu trúc cơ quan mình, giảm số lượng cán bộ hoặc tự điều chỉnh cơ chế làm việc để phù hợp với tinh thần cải cách.

Sự gương mẫu cần lan tỏa đến toàn bộ hệ thống chính trị. Một cán bộ cấp cơ sở dám từ bỏ sự dễ dãi của lối làm việc cũ để học hỏi phương pháp mới, hay một nhân viên hành chính chấp nhận đảm nhận thêm trách nhiệm trong khi đồng nghiệp bị tinh giản, cũng chính là biểu hiện của sự gương mẫu. Những thay đổi nhỏ này, khi cộng hưởng, sẽ tạo ra chuyển biến lớn.

Người dân thực hiện các thủ tục hành chính tại UBND huyện Quốc Oai, TP Hà Nội. Ảnh minh họa

Nếu gương mẫu là động lực thúc đẩy sự thay đổi, thì hy sinh là yếu tố bảo đảm sự thay đổi diễn ra trọn vẹn. Tinh gọn bộ máy luôn kéo theo những tổn thất cá nhân, cả về quyền lợi lẫn vị trí, đặc biệt trong bối cảnh xã hội Việt Nam vốn coi trọng sự ổn định nghề nghiệp.

Hy sinh ở đây không chỉ là từ bỏ quyền lợi cá nhân, mà còn bao gồm việc chấp nhận những khó khăn trong quá trình chuyển đổi. Một cán bộ bị tinh giản, ngoài việc mất đi vị trí công tác, còn phải đối mặt với áp lực tái định hình cuộc sống, trong khi lãnh đạo phải chịu trách nhiệm trước dư luận và tổ chức nếu quá trình cải cách không đạt hiệu quả.

Điều đáng quý là sự hy sinh này không vô nghĩa, mà nó tạo ra những giá trị lớn hơn cho tập thể. Mỗi một vị trí không còn cần thiết được tinh giản sẽ giải phóng nguồn lực cho các lĩnh vực trọng yếu như giáo dục, y tế, quốc phòng hay phát triển kinh tế... Hơn thế, sự hy sinh vì tập thể cũng góp phần xây dựng niềm tin trong nhân dân về một hệ thống chính trị thực sự vì lợi ích chung.

Thực tế tại nhiều quốc gia đã cho thấy, cải cách bộ máy luôn là quá trình đầy thách thức. Nhật Bản và Hàn Quốc, trong những giai đoạn cải cách kinh tế quan trọng, đã đặt nặng vấn đề trách nhiệm cá nhân của lãnh đạo. Chính những người đứng đầu chính phủ đã không ngần ngại từ bỏ quyền lợi, thậm chí vị trí của mình, để tạo điều kiện cho bộ máy mới vận hành hiệu quả hơn.

Tại Việt Nam, chúng ta đang đứng trước cơ hội lớn để thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy. Tuy nhiên, cơ hội này chỉ trở thành hiện thực khi tinh thần gương mẫu và hy sinh được đặt lên hàng đầu. Việc trì hoãn hay nửa vời trong cải cách không chỉ gây lãng phí nguồn lực mà còn làm giảm niềm tin của người dân vào hệ thống chính trị.

Một bài học rút ra là, bất kỳ sự thay đổi nào cũng phải gắn liền với sự công bằng. Nếu một cán bộ chấp nhận rời vị trí vì không còn phù hợp, thì họ cần được hỗ trợ ổn định cuộc sống hoặc được công nhận xứng đáng với những cống hiến trước đây. Chỉ khi sự hy sinh được ghi nhận đúng mức, nó mới thực sự tạo động lực để những cá nhân khác tiếp tục cống hiến.

Tinh gọn bộ máy không chỉ là một đích đến đơn thuần, mà là hành trình chuyển đổi đầy thử thách. Trên hành trình đó, “gương mẫu” và “hy sinh” là hai giá trị không thể thiếu, giúp duy trì niềm tin và động lực cho toàn hệ thống. Chỉ khi mỗi cá nhân sẵn sàng chấp nhận thay đổi và hy sinh vì lợi ích chung, chúng ta mới có thể xây dựng một bộ máy nhà nước thực sự hiệu quả, phục vụ tốt nhất cho sự phát triển của đất nước.

Thượng úy, Ths TỪ VIỆT HÀ (Học viện Chính trị)