Sắp xếp, tinh gọn bộ máy được ví như yêu cầu của thời đại, khi “chiếc áo cũ” đã quá chật để đất nước phát triển. Bắt đầu từ sắp xếp, tinh gọn các bộ, ngành, Đảng ta bắt tay vào sắp xếp, tinh gọn ở tầm vĩ mô hơn, khi rút gọn được con số tỉnh thành, nhưng mở ra dư địa phát triển rộng lớn và tiềm năng hơn cho tất cả các địa phương.

Cán bộ, đảng viên xã Tân An (Chiêm Hóa) tham gia thực hiện đề án 02 xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo tại thôn Tân Cường.

Yêu cầu của thời đại

Việt Nam đã nhiều lần thực hiện các cuộc sắp xếp, tinh gọn bộ  máy. Từ thời vua Minh Mạng (1820 - 1841), số đơn vị hành chính cấp tỉnh là 31; dưới tỉnh có phủ, huyện và xã.

Dưới chế độ Pháp thuộc, nước ta được chia thành 58 tỉnh thành theo ba vùng địa lý Bắc Kỳ, Trung Kỳ và Nam Kỳ để tiện cho việc quản lý và cai trị.

Ngay sau khi đất nước thống nhất, Nhà nước chủ trương sáp nhập các tỉnh để hình thành các đơn vị hành chính có quy mô đủ lớn, thuận lợi cho phát triển kinh tế, quy hoạch hạ tầng và tổ chức sản xuất. Đến năm 1978, cả nước còn 38 tỉnh, nhằm tối ưu hóa nguồn lực và tăng cường sự kiểm soát tập trung trong bối cảnh xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa.

Từ sau đổi mới, Đảng ta đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, kết luận để lãnh đạo thực hiện chủ trương đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và đã đem lại hiệu quả rõ rệt. Các bộ, ngành đã giảm được 17 tổng cục và tương đương; giảm 10 cục và 144 vụ/ban thuộc tổng cục và thuộc bộ; giảm 108 phòng trong vụ/ban thuộc bộ, ngành; giảm 22 đơn vị sự nghiệp công lập. Về quản lý và tinh giản biên chế, thực hiện các nghị định của Chính phủ, từ năm 2015 đến ngày 15/12/2023, cả nước đã tinh giản được 84.140 biên chế.

Giai đoạn này, Tuyên Quang giảm 3 cơ quan và tương đương cấp tỉnh; giảm 122 đầu mối bên trong (67 phòng và tương đương ở cơ quan cấp tỉnh; 55 phòng và tương đương thuộc chi cục) và 1 phòng chuyên môn cấp huyện. Tương đương với nó là giảm 338 chức danh lãnh đạo, quản lý (230 lãnh đạo, quản lý cơ quan và cấp phòng thuộc cơ quan cấp tỉnh; 108 lãnh đạo, quản lý cấp phòng thuộc chi cục); giảm 90 đơn vị sự nghiệp công lập, giảm 253 đầu mối phòng và tương đương và giảm 466 lãnh đạo, quản lý. Tỉnh cũng đã giảm 4 đơn vị hành chính cấp xã.

Trong bài viết “Tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả”, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm có nêu rõ: Qua nhiều kỳ đại hội, nhất là trong các đại hội gần đây, trong Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ IX, XII, XIII đều nhấn mạnh các nhiệm vụ cụ thể về tinh gọn tổ chức bộ máy hoặc nghiên cứu xây dựng mô hình tổng thể tổ chức bộ máy hệ thống chính trị trong giai đoạn mới… Những đổi mới về thể chế, trọng tâm là đổi mới công tác tổ chức bộ máy hệ thống chính trị là một trong những điều kiện cơ bản, quyết định đạt được những thành tựu vĩ đại sau 40 năm đổi mới đất nước.

Việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh, cơ cấu lại mô hình tổ chức chính quyền ở địa phương khi những mô hình này không còn phù hợp với thực tiễn phát triển của đất nước trong giai đoạn mới, là bước đi tất yếu tiếp theo, nhằm bảo đảm công tác đổi mới tổ chức bộ máy hệ thống chính trị đồng bộ, thống nhất từ trung ương đến địa phương. Việc cả nước chỉ còn lại 34 tỉnh, thành phố sau sáp nhập là lời khẳng định rõ ràng: Cấu trúc bộ máy phải phù hợp với quy mô dân số, thực lực quản trị và nhu cầu phát triển bền vững. Sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã với mục tiêu giảm từ 60 đến 70% cho thấy một hướng tiếp cận tập trung hóa nhưng không tập quyền hóa.

Đồng chí Ngụy Văn Thận, nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy cho rằng: Sắp xếp, tinh gọn bộ máy là xu hướng tất yếu, là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu nhằm xây dựng hệ thống chính trị thực sự tinh gọn, mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới. Đây là cuộc cách mạng toàn diện, sâu sắc trên tất cả các phương diện. Đằng sau những quyết sách ấy là một tư duy tổ chức hiện đại. Dám bỏ cái cũ đã lỗi thời để mở đường cho cái mới hiệu quả hơn. Một hệ thống chính trị, hành chính tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả đang dần hình thành, đặt đất nước vào tư thế chủ động, tự tin bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ tiếp theo.

Không riêng gì Việt Nam, “tinh gọn” cũng  trở thành làn sóng toàn cầu. Hàng loạt quốc gia phương Tây cũng ban bố những chính sách cắt giảm nhân sự kỷ lục. Như tại Mỹ, ngay sau khi lên nắm quyền, Tổng thống Donald Trump đã quyết định cắt giảm khoảng 7.000 nhân sự liên bang, ký sắc lệnh giải thể Bộ Giáo dục Mỹ...

Tỉnh táo đấu tranh và nhận diện thông tin xuyên tạc

Công cuộc sắp xếp tinh gọn bộ máy của Đảng ta nhận được sự ủng hộ rất lớn từ cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Bởi lẽ, khi bộ máy được rút gọn, trách nhiệm sẽ rõ ràng hơn, nguồn lực không bị phân tán, và người dân - đối tượng phục vụ cuối cùng - sẽ là người được hưởng lợi nhiều nhất.

Ngay trong ngày 20-4, khi các địa phương trong tỉnh đồng loạt ra quân lấy ý kiến Nhân dân về đề án sáp nhập tỉnh thành và đề án sáp nhập các phường, xã, thị trấn, 100% người dân có mặt đều đồng thuận và tin tưởng vào những sự thay đổi mới mẻ, tốt đẹp hơn trong tương lai.

Thế nhưng, cũng trong giai đoạn “dầu sôi lửa bỏng”, lợi dụng một số khó khăn bước đầu của công cuộc tinh gọn bộ máy, các thế lực thù địch, phản động đã và đang ra sức xuyên tạc với âm mưu thâm độc nhằm chống phá Đảng và Nhà nước ta, gây nghi ngờ, bức xúc trong Nhân dân, làm mất ổn định xã hội.

Các luận điệu chống phá cho rằng chủ trương sáp nhập, tinh gọn bộ máy chính trị của Đảng ta là “loại bỏ phe cánh”; việc tinh giản biên chế là “sa thải hàng loạt”, “bỏ rơi cán bộ, công chức đã có nhiều năm cống hiến cho Đảng và Nhà nước”; ảnh hưởng đến đời sống của nhiều người. Thậm chí, các đối tượng phản động còn rêu rao với giọng điệu thù hằn rằng, chủ trương của Đảng ta là “không khả thi”, “sớm muộn sẽ rơi vào mất kiểm soát” và sẽ “thất bại”.

Đồng chí Nông Thị Bích Huệ, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy cho biết: Trước những quyết sách lớn của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là chủ trương hợp nhất tỉnh Tuyên Quang và Hà Giang, cùng việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, công tác tuyên truyền, vận động được ban xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt. Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy đã chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể, đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ quan chức năng để triển khai hiệu quả. Nội dung tuyên truyền được truyền tải rõ ràng, dễ hiểu, sát với thực tiễn từng địa phương, từng đối tượng, nhằm giúp cán bộ, đảng viên và Nhân dân nắm vững bản chất, hiểu đúng ý nghĩa, mục tiêu của việc sắp xếp. Thông qua đó, không chỉ tạo sự thống nhất về tư tưởng, củng cố niềm tin trong Nhân dân, mà còn chủ động đấu tranh, phản bác kịp thời những thông tin sai lệch, xấu độc, những luận điệu lợi dụng việc sáp nhập để gây chia rẽ, hoang mang. Từ thực tế triển khai cho thấy, cán bộ, đảng viên và Nhân dân đều đồng thuận, tin tưởng, sẵn sàng ủng hộ thực hiện chủ trương lớn này với tinh thần trách nhiệm cao.

Thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, tỉnh giảm 6 cơ quan chuyên môn, dự kiến giảm 85 đơn vị hành chính cấp xã. Quyết tâm của tỉnh là sẽ nhanh chóng xây dựng bộ máy của hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Sẵn sàng cùng với đất nước hoàn thành mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển và thịnh vượng.

(còn nữa)